Ochrona dobrego imienia firmy

Ochrona prawna firmy jaką przyznaje kodeks cywilny, to ochrona, która przysługuje nie tylko osobom prawnym (takim jak spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna, fundacja, stowarzyszenie) czy ułomnym osobom prawnym (np. spółka jawna czy spółka komandytowa), ale także jednoosobowym działalnościom gospodarczym.

Czym są dobra osobiste

Kodeks cywilny nie określa w sposób wyczerpujący wartości jakie należy przyjąć za dobra osobiste. Katalog pozostaje otwarty, pozostawiając możliwość do „odkrywania” i tym samym poszerzania zakresu wartości chronionych przez prawo cywilne.

Sąd Najwyższy w wyroku z 9 czerwca 2015 r. w sprawie za sygn.  Akt I CSK 16/14, LEX nr 1621771, stwierdził, iż za dobro osobiste osób prawnych – będące odpowiednikiem dobra osobistego osób fizycznych w postaci czci zewnętrznej (dobrego imienia) – uznaje się dobrą sławę, określaną też niekiedy, tak jak w przypadku osób fizycznych, mianem dobrego imienia. Dobre imię osoby prawnej jest łączone z opinią, jaką o niej mają inne osoby ze względu na zakres jej działalności.

Naruszenie dobrej sławy przedsiębiorcy może mieć miejsce zarówno w sferze publicznej, za pomocą środków masowego przekazu czy w Internecie, jak też np. w trakcie niepublicznych spotkań, w rozmowach z konkurencją lub potencjalnymi klientami.  Za działania naruszające dobre imię firmy, można uznać m.in. rozpowszechnianie nieuzasadnionej negatywnej oceny dotyczącej  usług czy też działalności firmy, pomawianie w zakresie aktualnej sytuacji finansowej i gospodarczej przedsiębiorcy, czy też formułowanie i dalsze przekazywanie niezgodnych z prawdą informacji dotyczących pracowników czy władz firmy . Naruszeniem dóbr osobistych zatem będzie każde działanie, wskutek którego firma zostanie narażona na utratę zaufania, niezbędnego do prowadzenia działalności oraz dobrej sławy, narażając wypracowaną pozycję firmy na rynku.

Jaka ochrona przysługuje w przypadku naruszenia dobrego imienia firmy?

Aby powstrzymać rozpowszechnianie informacji naruszających dobre imię firmy, ważne jest, aby reagować w sposób szybki, tak by doprowadzić do usunięcia dyskredytującego wpisu.

W pierwszej kolejności należy ustalić, kto jest administratorem portalu internetowego, na którym opublikowany został wpis stanowiący naruszenie dóbr osobistych firmy. Po dokonaniu powyższych ustaleń, należy skierować wezwanie do usunięcia naruszającego dobre imię firmy wpisu. W wezwaniu warto także zawrzeć żądanie podania przez   administratora  serwisu internetowego adresu IP, z jakiego opublikowane zostały treści naruszające dobra osobiste firmy, w celu realizacji dalszych roszczeń od osoby, która dopuściła się rzeczonego naruszenia.

Od sprawcy naruszającej dobra osobiste firmy poszkodowany przedsiębiorca może żądać:

1. zaniechania naruszeń, (w tym przypadku zaprzestania publikowania negatywnych wpisów o firmie)
2. usunięcia skutków naruszenia, (tu usunięcie naruszającego dobre imię firmy wypowiedzi)
3. złożenia oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie, (np. opublikowanie na portalu, na którym umieszczone został oczerniający wpis, oświadczenia w przedmiocie przyznania się do szerzenia kłamliwych twierdzeń na temat firmy).

Przedsiębiorcy przysługują także roszczenia majątkowe określone w art. 24 § 1 i 2 k.c.:

1. roszczenie o zapłatę zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny;
2. roszczenie na zasadach ogólnych o odszkodowanie, w sytuacji gdy przez bezprawne działanie osoby trzeciej wobec firmy, doszło do wyrządzenia firmie szkody majątkowej.

Opłata od pozwu w przypadku dochodzenia roszczeń niemajątkowych wynosi 600 zł, natomiast przy żądaniu zapłaty na cel społeczny, zadośćuczynienia czy na zasadach ogólnych odszkodowania, opłata od pozwu jest stosunkowa ustalona na podstawie ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005 r. (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1125).

W przypadku biernej postawy sprawcy, po wystosowaniu wezwania, konieczne stanie się wystąpienie na drogę sądową z powództwem o ochronę dóbr osobistych wraz z wnioskiem o zabezpieczenie roszczenia. Według procedury prawa cywilnego w sprawie o ochronę dóbr osobistych ciężar udowodnienia dokonanego naruszenia oraz faktu jego bezprawności spoczywa na powodzie, dlatego też tak ważne jest skompletowanie materiału dowodowego. Na przykład w przypadku wpisu internetowego przede wszystkim należy zrobić zrzut ekranu zamieszczonej negatywnej wypowiedzi.