Sprzedawca z tytułu rękojmi odpowiada z mocy prawa za niezgodność towaru z umową, natomiast producent ponosi odpowiedzialność wyłącznie w przypadku, gdy do swojego produktu dołączy dokument gwarancyjny.
W przypadku rękojmi to do Kupującego należy wybór, czy Sprzedawca powinien daną rzecz naprawić, czy też wymienić na nową, a wybór ten jest wiążący dla Sprzedawcy. Jeżeli naprawa lub wymiana rzeczy jest niemożliwa lub zbyt kosztowna, to Kupującemu przysługuje uprawnienie do żądania zwrotu ceny za towar. Należy jednak pamiętać, że roszczenie o zwrot ceny przysługuje Kupującemu wyłącznie w przypadku, gdy Sprzedawca nie naprawi rzeczy lub nie wymieni jej na nową.
Rękojmia uwzględnia zarówno wady fizyczne (niezgodność towaru z umową), jak i prawne (towar nie należy do Sprzedawcy).
Zgodnie z przepisami Kodeksu Cywilnego Sprzedawca jest odpowiedzialny wobec Kupującego za wady rzeczy, która została sprzedana. Odpowiedzialność z tytułu rękojmi ma charakter absolutny, nie jest zależna od winy Sprzedawcy, a nawet od jego wiedzy o wadzie rzeczy. Ponadto nie jest nawet uzależniona od wystąpienia po stronie Kupującego szkody wskutek zawarcia umowy lub wykonania umowy sprzedaży. Wystarczającą przesłanką tej odpowiedzialności jest istnienie wady rzeczy. Ponadto w reżimie odpowiedzialności z tytułu rękojmi brak jest przesłanek zwolnienia Sprzedawcy od odpowiedzialności.
Rękojmia uwzględnia zarówno wady fizyczne (niezgodność towaru z umową), jak i prawne (towar nie należy do Sprzedawcy).
Jako wadę rozumie się niezgodność rzeczy sprzedanej z umową sprzedaży. Wada rzeczy sprzedanej może polegać na obciążeniu rzeczy prawem własności czy też innym prawem przysługującym osobom trzecim lub na istnieniu innego ograniczenia w korzystaniu z rzeczy lub rozporządzaniu tą rzeczą. W przypadku sprzedaży praw wada może polegać na braku istnienia praw Sprzedającego do sprzedanej rzeczy.
W wyniku wprowadzenia do ustawy o prawach konsumenta rozdziału 5a, przepisy Kodeksu Cywilnego o rękojmi nie znajdują już zastosowania do zawieranych przez przedsiębiorców z konsumentami umów sprzedaży rzeczy ruchomych, wody, gazu lub energii elektrycznej jeżeli są oferowane do sprzedaży w określonej objętości lub ilości.
Natomiast gwarancja jest zapewnieniem producenta o jakości towaru. Dla odpowiedzialności z tytułu gwarancji nie ma znaczenia czy producent był Sprzedawcą. Udzielana jest przez producenta dobrowolnie, zazwyczaj wraz z wydaniem towaru. Gwarancja jest pisemnym dokumentem, w którym określony jest czas, w jakim obowiązuje gwarancja jakości oraz warunki konieczne do jej uwzględnienia.
W treści dokumentu gwarancyjnego powinny zostać zamieszczone co najmniej dane niezbędne do dochodzenia roszczeń z tytułu gwarancji, w szczególności nazwa i nazwa producenta lub jego przedstawiciela w Polsce, czas obowiązywania gwarancji oraz jej terytorialny zasięg ochrony gwarancyjnej.
W praktyce zawarcie umowy gwarancji następuje przez przyjęcie przez Kupującego dokumentu gwarancyjnego zawierającego oświadczenie woli gwaranta. Przepisy prawne określają warunki dotyczące sposobu wyrażenia oświadczenia woli gwaranta. W przypadku gdy Kupujący otrzymuje dokument gwarancyjny od Sprzedawcy, a udziela jej nie Sprzedawca tylko producent, to Sprzedawca działa w takiej sytuacji jako posłaniec podmiotu udzielającego gwarancji, ponieważ nie składa on własnego oświadczenia woli, a jedynie przekazuje oświadczenie woli gwaranta.
Umowa gwarancji ma charakter jednostronnie zobowiązujący. Z takiej umowy wynika zobowiązanie polegające na prawie do żądania przez Kupującego określone w umowie.
Świadczenia od gwaranta to zobowiązanie o charakterze akcesoryjnym wobec zobowiązań stron umowy sprzedaży. Wykonanie zobowiązania z tytułu gwarancji (np. wymiana rzeczy na nową) nie wpływa na treść stosunku wynikającego z umowy sprzedaży, ani też nie rodzi nowego stosunku prawnego. Uprawnienia kupującego określone w umowie oraz odpowiadające im obowiązki gwaranta powstają wyłącznie w sytuacji, gdy sprzedana rzecz nie posiada właściwości określonych w oświadczeniu gwarancyjnym. Dla odpowiedzialności gwaranta nie jest relewantny brak takich właściwości w momencie wydania rzeczy, ale wystąpienie braku takich właściwości w okresie trwania gwarancji. Termin gwarancji, w przypadku braku odmiennego określenia w umowie, wynosi dwa lata od dnia wydania rzeczy Kupującemu.
Obowiązki gwaranta polegają w szczególności na zwrocie zapłaconej ceny, wymianie rzeczy na nową lub jej naprawie oraz zapewnieniu innych usług.
W przypadku powstania wątpliwości co do wynikających z treści umowy gwarancyjnej obowiązków gwaranta, zgodnie z przepisami Kodeku Cywilnego, poczytuje się, że gwarant jest zobowiązany do usunięcia wady fizycznej rzeczy lub do dostarczenia rzeczy wolnej od wad. O wyborze świadczeń z tytułu gwarancji decyduje gwarant, a nie Kupujący.
Przepisy o gwarancji mają charakter dyspozytywny, co oznacza, ze ich zastosowanie może zostać wyłączone w treści postanowień umowy gwarancji.
Należy pamiętać, że Kupujący może wykonywać przysługujące mu uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy, niezależnie od uprawnień wynikających z gwarancji.
Sprzedawca za towar odpowiada przez dwa lata od dnia wydania rzeczy konsumentowi. Jeśli konsument zgłosi reklamację w ciągu roku, to domniema się, że rzecz posiadała wadę w dniu nabycia i kupujący nie musi udowadniać istnienia winy. To Sprzedający powinien wykazać, że wady produktu powstały w trakcie nieprawidłowego użytkowania, aby uwolnić się od odpowiedzialności.
W przypadku gwarancji jest ona udzielana na czas określony przez producenta. Przy gwarancji możliwe żądania Kupującego określa producent w dokumencie gwarancji, natomiast przy rękojmi Klient decyduje z którego uprawniania skorzysta bezpłatnej naprawy czy wymiany towaru na nowy. W przypadku gdy Sprzedawca nie będzie miał możliwości spełnienia dwóch powyższych świadczeń, Kupujący ma prawo żądać obniżenia ceny lub zwrotu za towar.
