Jedną podstawowych swobód, z których możemy się cieszyć w ramach członkostwa w Unii Europejskiej, jest swoboda przepływu towarów i usług. Niestety samo zniesienie barier krajowych między państwami członkowskimi okazało się niewystarczające dla osiągnięcia pełni swobody przepływu towarów i usług. Sprzedawcy często wprowadzają bowiem, przeszkody niezgodne z zasadami swobody rynku wewnętrznego.
Przykładem takiego działania jest wprowadzanie przez sprzedawców internetowych bez obiektywnego uzasadnienia blokad lub ograniczeń dostępu do interfejsów internetowych, wobec klientów z innych państw członkowskich, którzy chcą zawierać transakcje transgraniczne. Jest to praktyka znana jako „blokowanie geograficzne” lub „geoblokada”.
W celu rozwinięcia swobody przepływu towarów i usług Komisja Europejska przedstawiła w 2015 r. szczegółowe plany dotyczące utworzenia jednolitego rynku cyfrowego, obejmującego trzy filary: (1) lepszy dostęp do dóbr i usług cyfrowych w całej Europie; (2) stworzenie odpowiednich warunków i jednolitych zasad prowadzenia działalności dla sieci cyfrowych i usług innowacyjnych, (3) zmaksymalizowanie potencjału wzrostu gospodarki związanego z gospodarką cyfrową.
Rozporządzenie zakazujące geoblokady, jest wyrazem urzeczywistniania jednolitego rynku cyfrowego.W dużym uproszeniu można wskazać, że Rozporządzenie nakłada na internetowych sprzedawców obowiązek odpowiedniego dostosowania interfejsów tak, aby zagraniczni klienci mogli dokonać zamówienia na tych samych warunkach jak klienci lokalni.
Instrukcja – praktyczne wyjaśnienia Komisji Europejskiej
Rozporządzenie jest krótkie i treściwe – zawiera 11 artykułów. Dla jego lepszego zrozumienia Komisja Europejska wydała niedawno 45-stronnicową instrukcję. Instrukcja została przygotowana w formie pytań, odpowiedzi i praktycznych przykładów wyjaśniających istotę zmian wprowadzanych przez Rozporządzenie. Instrukcja jest skierowana przede wszystkim do sprzedawców, którzy starają się dostosować do praktyk handlowych zgodnie z Rozporządzeniem, ale także do klientów tych sprzedawców.
Instrukcja określa między innymi, jakie obowiązki powinni spełnić sprzedawcy internetowi w celu dostosowania interfejsów sklepów internetowych do nowych przepisów. Przede wszystkim sprzedawcy powinni mieć na uwadze, że klient ma prawo dostępu do wszystkich wersji i pozycji publikowanych na stronie internetowej sprzedawcy (chyba że zabrania tego przepis szczególny). Rozporządzenie nie nakłada na sprzedawców obowiązku tworzenia stron internetowych lub ich części w poszczególnych językach. Rozporządzenie nie nakłada także obowiązku dostosowania interfejsów internetowych do wszystkich formatów i współrzędnych obowiązujących w całej Unii. Jednakże interfejsy nie będą mogły być zaprojektowane w sposób, który w praktyce nie pozwoli klientom z innych państw członkowskich na łatwe dokonywanie zamówień.
Sprzedawcy w dalszym ciągu będą mogli przekierowywać klientów do konkretnej wersji swojej strony internetowej, jednak klient będzie musiał wyrazić na to zgodę. Klient będzie miał prawo wycofać swoją zgodę w dowolnym momencie, a wersja strony internetowej, do której pierwotnie chciał uzyskać dostęp, będzie musiała pozostać łatwo dostępna.
Co Rozporządzenie oznacza dla konsumentów
Zatem od 3 grudnia 2018 r. każdy klient będzie mógł robić zakupy w każdym sklepie internetowym działającym w UE, na takich samych warunkach handlowych (w tym cenowych) jak klient z kraju, do którego sklep kieruje swoją ofertę. Rozporządzenie obejmuje zakup towarów doręczanych do państwa członkowskiego, do którego sprzedający oferują dostawę; usług dostarczanych elektronicznie (np. usługi w chmurze, usługi hurtowni danych i web hosting); oraz usług z których klienci korzystają w kraju prowadzenia działalności przez sprzedającego (np. usługi hotelowe czy wynajem samochodów).
W jaki sposób Rozporządzenie realnie wpłynie na codzienne życie mieszkańców państw członkowskich, dowiemy się zapewne dopiero po pewnym czasie jego obowiązywania. Część zagranicznych sprzedawców obawia się na przykład, że po wejściu w życie Rozporządzenia klienci z krajów, w których produkty są droższe, będą kupować duże ilości tych produktów w celu ich odsprzedaży w swoim kraju. Powstaje też pytanie, jak Rozporządzenie wpłynie na wysokość cen w krajach, w których produkty i usługi są obecnie tańsze.
Sama Komisja Europejska oświadczyła, że po upływie dwóch lat od wejścia w życie Rozporządzenia, przeprowadzi ocenę sposobu, w jaki Rozporządzenie zostało wdrożone i przyczyniło się do skutecznego funkcjonowania rynku wewnętrznego. Tak naprawdę dopiero wtedy poznamy realny wpływ Rozporządzenia na internetowy handel w państwach członkowskich.
źródło: Forbes
Autor: Andrzej Dmowski
Adwokat i doktor nauk prawnych Uniwersytetu Warszawskiego. Od 2011 roku jeden z Partnerów Zarządzających w korporacji Russell Bedford Poland. Wcześniej w sieci doradczej BDO, a także Deloitte & Touche. Autor książki „Ceny Transferowe”, współautor komentarza „Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych”, autor wielu publikacji z zakresu prawa podatkowego.
