languageRU      languageEN      internationalInternational        phoneZadzwoń do nas: 22 276 61 80

Jesteś tutaj:Start/Baza wiedzy/Zmiany w podatkach/Warunki stosowania 50% kosztów uzyskania przychodów do honorarium autorskiego
wtorek, 10 listopad 2020 08:12

Warunki stosowania 50% kosztów uzyskania przychodów do honorarium autorskiego

Image is free for usage on websites (even websites with ads) if you credit www.gotcredit.com with an active link. Image is free for usage on websites (even websites with ads) if you credit www.gotcredit.com with an active link.

Po wprowadzeniu od 2018 r. zmian w zakresie korzystania z 50% kosztów uzyskania przychodów z tytułu praw autorskich ich stosowanie budziło w praktyce wiele wątpliwości kto może z nich korzystać i jakie warunki musza zostać spełnione. Minister Finansów nie śpieszył się z wyjaśnieniami, na które podatnikom przyszło czekać prawie 2 lata.

Wyjaśnienie pojawiło się w końcu pod postacią Interpretacji Ogólnej nr Dd3.8201.1.2018 Ministra Finansów z dnia 15 września 2020 r. [1], (dalej zwaną: Interpretacją Ogólną Ministra Finansów). Interpretacje ogólne są, zgodnie z art. 14a §1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r. poz. 1325, z późn. zm., dalej: o.p.), wyrazem dążenia do zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy. Wydawanie takiego rodzaju interpretacji przez Ministra Finansów, czy to na wniosek, czy z urzędu, zapewnia możliwość jednolitego stosowania kontrowersyjnych przepisów podatkowych. W przypadku stosowania 50% kosztów uzyskania przychodów do honorarium autorskiego takie ujednolicenie było z pewnością wyczekiwane biorąc pod uwagę mnogość różnych interpretacji organów skarbowych.

Interpretacja ogólna Ministra Finansów dotyczy wątpliwości związanych z art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1426 z późn. zm, dalej: u.p.d.o.f.). Wskazuje się w nim, że w przypadku przychodu uzyskiwanego z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami – koszt wynosi 50% uzyskanego przychodu [2]. Tak określone zryczałtowane koszty dla twórców oraz artystów z pewnością są korzystnym zapisem, zwłaszcza, że niejednokrotnie wiążą się z wysokim udziałem wkładu własnego, który nie generuje dodatkowych kosztów w postaci m. in materiałów czy usług obcych.

Zmiana wprowadzona w 2018 r. zwiększyła limit kwotowy, którego nie może przekroczyć wartość kosztów, do wysokości górnej granicy pierwszego przedziału skali podatkowej czyli 85.528 zł [3]. Jednocześnie ograniczono jednak listę aktywności dla których można zastosować zryczałtowane koszty. Zostało to zresztą następnie zrewidowane w odpowiedzi na postulaty ekspertów oraz podatników. Od 15 czerwca 2018 r. wprowadzona została kolejna nowelizacja, która przywracała prawo do stosowania zryczałtowanych kosztów m.in.: autorom książek z zakresu literatury użytkowej, poradników i podręczników, czy twórcom gier komputerowych. W obecnym brzmieniu ustawy przepis ten stosuje się do przychodów uzyskiwanych z tytułu: [4]

  • działalności twórczej w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, inżynierii budowlanej, urbanistyki, literatury, sztuk plastycznych, wzornictwa przemysłowego, muzyki, fotografiki, twórczości audialnej i audiowizualnej, programów komputerowych, gier komputerowych, teatru, kostiumografii, scenografii, reżyserii, choreografii, lutnictwa artystycznego, sztuki ludowej oraz dziennikarstwa;
  • działalności artystycznej w dziedzinie sztuki aktorskiej, estradowej, tanecznej i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki i instrumentalistyki;
  • produkcji audialnej i audiowizualnej;
  • działalności publicystycznej;
  • działalności muzealniczej w dziedzinie wystawienniczej, naukowej, popularyzatorskiej, edukacyjnej oraz wydawniczej;
  • działalności konserwatorskiej;
  • prawa zależnego, o którym mowa w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1231 oraz z 2020 r. poz. 288), do opracowania cudzego utworu w postaci tłumaczenia;
  • działalności badawczo-rozwojowej, naukowej, naukowo-dydaktycznej, badawczej, badawczo-dydaktycznej oraz prowadzonej w uczelni działalności dydaktycznej.

Dodatkowo dla osób fizycznych korzystających z „ulgi dla młodych” [5], suma łącznych zryczałtowanych kosztów uzyskania przychodów określonych w art. 22 ust. 9 u.p.d.o.f. oraz ww. przychodów zwolnionych nie może przekroczyć limitu wysokości górnej granicy pierwszego przedziału skali podatkowej.

Myśląc o prawach autorskich należy odnieść się do ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1231 z późn. zm.), w której są one definiowane jako każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). Utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia, czyli takiej formy utworu pozwalającej na zapoznanie się z nim osobie trzeciej, chociażby miał postać nieukończoną [6].  

W interpretacji ogólnej Ministra Finansów wymienione są warunki, których dopiero spełnienie łącznie powoduje, że będzie można zastosować wobec wynagrodzenia stawkę 50% kosztów uzyskania przychodów. Niezbędne przy tym jest:

  • powstanie utworu będącego przedmiotem prawa autorskiego, warunkujące korzystanie przez twórcę z praw autorskich i umożliwiające rozporządzanie majątkowym prawem autorskim do utworu,
  • dysponowanie obiektywnymi dowodami potwierdzającymi powstanie utworu będącego przedmiotem prawa autorskiego,
  • wyraźne wyodrębnienie honorarium od innych składników wynagrodzenia, przy czym warunek ten nie obejmuje wskazanych w interpretacji przypadków, w których 50% koszty uzyskania przychodów można stosować do całości wynagrodzenia twórcy.

O ile w przypadku umowy cywilnej z twórcą samo określenie wynagrodzenia podlegającego pod zryczałtowany koszt nie jest skomplikowane, to inaczej wygląda sytuacja w przypadku twórczości pracownika. Minister Finansów podkreśla, na podstawie orzeczeń sądowych, że aby móc zastosować to preferencyjne rozwiązanie utwór powinien posiadać nie tylko odpowiednią dokumentację, (na podstawie art. 180 § 1 o.p. może to być wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem jak np. ewidencja powstających utworów) ale powinno być też jasno określone w stosunku pracy. Może to zostać uczynione zarówno w samym zapisie umowy o pracę, gdzie określona część wynagrodzenia będzie stanowić honorarium z tytułu tworzonego utworu, jak również poprzez określenie procentowe czasu przeznaczonego przez pracownika na pracy nad danym utworem, lub na podstawie ewidencji pracy. W tym drugim wypadku należy jednak pamiętać, że orzeczenia Sądu Najwyższego wskazują, że samo takie określenie nie jest wystarczające, gdyż z takiego wyróżnienia nie wynika, czy jakikolwiek utwór rzeczywiście powstał lub powstawał. Interpretacja ogólna Ministra Finansów wskazuje, że ustalenie wynagrodzenia w oparciu o poświęcony czas pracy, ustalony procentowo albo na podstawie ewidencji, w połączeniu z przypisaniem go do konkretnego utworu pozwoli na zastosowanie 50% zryczałtowanych kosztów do określonej części wynagrodzenia.

Jako że norma ta stanowi lex specialis w stosunku do zasad ogólnych ustanawiania kosztów uzyskania przychodów „tylko w sytuacji, gdy jednoznacznie zostanie ustalone, że dany przychód objęty jest przedmiotem praw autorskich możliwe będzie zastosowanie podwyższonych kosztów uzyskania przychodów. W każdym innym przypadku należy stosować koszty ustalone w art. 22 ust. 2 u.p.d.o.f.” [7]

[1] Interpretacja Ogólna Nr Dd3.8201.1.2018 Ministra Finansów z dnia 15 września 2020 r. w sprawie zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów do honorarium autorskiego (Dz. Urz. MF z 2020 r. poz. 107).

[2] Koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b u.p.d.o.f., których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

[3] Art. 22 ust. 9a u.p.d.o.f. Limit ten dotyczy również zryczałtowanych kosztów uzyskiwanych z tytułu:

- zapłaty twórcy za przeniesienie prawa własności wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego - w wysokości 50% uzyskanego przychodu;

- opłaty licencyjnej za przeniesienie prawa stosowania wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego, otrzymanej w pierwszym roku trwania licencji od pierwszej jednostki, z którą zawarto umowę licencyjną - w wysokości 50% uzyskanego przychodu.

[4] Zgodnie z art. 22 ust. 9b u.p.d.o.f.

[5] Art. 21 ust. 1 pkt 148 u.p.d.o.f.

[6] Art. 1 ust. 1, ust. 3 i art. 8. ust. 1 wzmiankowanej ustawy.

[7] Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26 kwietnia 2017 r., sygn. akt II FSK 3865/14.

Autor: Damian Kuszewski

Autor jest absolwentem Szkoły Głównej Handlowej na kierunku Finanse i Rachunkowość, a obecnie studentem Wydziału Prawa na SWPS. Od 2018 r. związany z Russel Bedford Poland. Przedmiotem jego zainteresowań zawodowych jest prawo podatkowe, a w szczególności podatki dochodowe.

 

Nasze publikacje

rbiuletyn

 

lipiec-wrzesień 2023

RB Biuletyn numer 44

pobierz magazyn

Nasze publikacje

rb restrukturyzacje             russellbedford             rbdombrokersi