Do najistotniejszych założeń Prostej Spółki Akcyjnej należą:
1) brak kapitału zakładowego – w zamian wprowadzenie kapitału akcyjnego, gdzie jego minimalna wartość może wynosić 1 zł.
Wysokość kapitału akcyjnego nie jest wpisywana do umowy spółki. Jej wysokość przy zgłoszeniu spółki do rejestru ustala się na podstawie sumy wartości wniesionych wkładów przeznaczonych na kapitał akcyjny. Kapitał PSA nie pełni funkcji prawno-organizacyjnych ani też gwarancyjnych. Co więcej akcje PSA nie są ułamkiem kapitału akcyjnego, wobec czego nie opiewają na daną wartość nominalną.
2) charakter wkładu niepieniężnego
Wkładami przeznaczonymi na kapitał akcyjny PSA nie mogą być prawa niezbywalne natomiast świadczenie pracy lub usług mogą zostać przeznaczone na pokrycie akcji, jeżeli mają wartość majątkową. Powyższe oznacza, że osoby które są pomysłodawcami przedsięwzięć a nie dysponują majątkiem przed założeniem PSA, będą mogły objąć akcje spółki w zamian za wykonywaną pracę.
3) brak wartości nominalnej akcji spółki
W przeciwieństwie do akcji spółek akcyjnych i komandytowo-akcyjnych akcje PSA nie są w żaden sposób powiązane z kapitałem akcyjnym PSA. Akcje PSA posiadają jednakże wartość emisyjną, która jest określona jako wartość nabycia akcji przez akcjonariusza. Akcje uprawniają do wypłaty dywidendy oraz do części majątku w przypadku podziału spółki.
4) akcje spółki nie mogą być dopuszczane ani wprowadzane do obrotu zorganizowanego w rozumieniu przepisów o obrocie instrumentami finansowymi. PSA może jednak pozyskiwać kapitał w drodze crowdfundingu.
5) wprowadzenie możliwości ustanowienia Rady Dyrektorów jako organu zarządczo-nadzorczego zamiast Zarządu i Rady Nadzorczej
Organ Rady Dyrektorów został wprowadzony na wzór anglosaskiego Board of Directors. W umowie spółki, regulaminie rady dyrektorów lub uchwale rady dyrektorów można dokonać podziału na Dyrektorów wykonawczych, czyli prowadzących sprawy spółki oraz Dyrektorów nie wykonawczych, którzy zajmują się stałym nadzorem nad prowadzeniem spraw spółki.
6) wprowadzenie możliwości przejęcia majątku spółki przez jednego akcjonariusza przejmującego.
Wadą wybrania PSA jako formy prowadzenia działalności gospodarczej jest na chwilę obecną brak możliwości zastosowania tzw. estońskiego CIT-u
Zakończenie działalności spółki może zostać dokonane oprócz tradycyjnego sposobu tj. likwidacji, poprzez przejęcie całego majątku spółki wraz obowiązkiem zaspokojenia wierzycieli i pozostałych akcjonariuszy przez jednego akcjonariusza przejmującego. Rozwiązanie to wynika między innymi z wysokiego ryzyka niepowodzenia przedsięwzięć typu start-up, z myślą o których głównie zostały wprowadzone przepisy o PSA. Takie rozwiązanie daje możliwość szybkiego zakończenia działalności podmiotu.
Do zalet Prostej Spółki Akcyjnej należy zaliczyć możliwość dokonywania sprzedaży akcji przy zachowaniu jedynie formy dokumentowej, możliwe jest również głosowanie nad uchwałami walnego zgromadzenia za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej.
Do wad regulacji dotyczącej PSA można zaliczyć zwiększone ryzyko związane z działalnością takich podmiotów. Niska wysokość wymaganego kapitału akcyjnego, możliwość ograniczenia organów do Rady Dyrektorów, możliwość zakończenia działalności podmiotu bez likwidacji, brak odpowiedzialności akcjonariuszy za zobowiązania spółki. Z jednej strony rozwiązania te stanowią zalety, a z drugiej mogą rodzić pewne ryzyka po stronie inwestorów i wierzycieli takich podmiotów.
Wadą wybrania PSA jako formy prowadzenia działalności gospodarczej jest na chwilę obecną brak możliwości zastosowania tzw. estońskiego CIT-u, ponieważ ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych umożliwia jego stosowanie tylko wobec spółki z o.o. oraz spółki akcyjnej. Ministerstwo Finansów zapewnia jednak, iż zakres podmiotowy estońskiego CIT-u zostanie poszerzony od 2022 r.
Prawodawca nie zdążył również dokonać zmian w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. Nie została zmieniona definicja spółki w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych z 9 września 2000 r. W dalszym ciągu poprzez spółkę kapitałową należy rozumieć spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, spółkę akcyjną oraz spółkę europejską, a poprzez spółkę osobową cywilną, jawną, partnerską, komandytową oraz komandytowo-akcyjną. Powyższe oznacza, że PSA nie została uwzględniona w przepisach ustawy o podatku o czynności cywilnoprawnych, a czynność cywilnoprawna w postaci zawarcia umowy o zawiązaniu PSA na chwilę obecną nie podlega opodatkowaniu PCC.
Nowo wprowadzone przepisy o Prostej Spółce Akcyjnej stanowią wyraźny postęp w zakresie ułatwienia przedsiębiorcom prowadzenia działalności w sposób bardziej zdigitalizowany oraz elastyczny. Możliwość szybkiego zawiązania spółki, decydowanie o sprawach spółki w formie elektronicznej z pewnością zapewniają większą dynamikę w prowadzeniu działalności gospodarczej.
Wszystkie te udogodnienia mogą sprawić, że Prosta Spółka Akcyjna może stać się ulubioną formą prowadzenia działalności gospodarczej dla przedsiębiorców tworzących nowe przedsięwzięcia.
