W świetle ustaw o podatkach dochodowych[1] kosztem uzyskania przychodów są koszty związane z wytworzeniem lub cena nabycia rzecz lub praw będących przedmiotem darowizn przekazanych od dnia rozpoczęcia konfliktu (24 lutego 2022 r.) do dnia 31 grudnia 2022 r. oraz koszty poniesione z tytułu nieodpłatnych świadczeń na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy.
W związku z decyzją ustawodawcy, iż wzmiankowana pomoc ma mieć charakter instytucjonalny, a nie zindywidualizowany, warunkiem skorzystania z przedmiotowej preferencji jest, aby darowizny zostały przekazane jednej z instytucji ujętych w zamkniętym katalogu, do których zaliczyć można:
- organizacje pozarządowe oraz inne podmioty działające w oparciu o regulacje zawarte w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, lub równoważne organizacje określone w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego obowiązujące na terytorium Ukrainy,
- jednostki samorządu terytorialnego,
- wojewodów,
- Rządową Agencję Rezerw Strategicznych,
- podmioty wykonujące na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium Ukrainy działalność leczniczą lub działalność z zakresu ratownictwa medycznego.
Na marginesie należy zauważyć, że na przestrzeni ostatnich miesięcy obowiązywania analizowanej regulacji, niejako w odzewie na napływające do rządu głosy o potrzebie pilnej nowelizacji przepisów, wspomniany katalog został, z mocą wsteczną od dnia 24 lutego 2022 r., uzupełniony o wojewodów. Tym samym darowizny przekazane wojewodom od dnia 24 lutego 2022 r. do dnia 15 kwietnia 2022 r. (datą wejścia w życie wspomnianej nowelizacji katalogu beneficjentów) mogą korzystać z omawianego rozwiązania.
Dodatkowym obwarowaniem możliwości ujęcia wzmiankowanych wydatków w kosztach firmowych jest wymóg, aby nie zostały one uprzednio ujęte w tychże kosztach, w tym również poprzez dokonane odpisy amortyzacyjne.
Jednocześnie w związku ze stosownym wyłączeniem, z perspektywy beneficjentów ww. darowizn, otrzymane przysporzenia nie są zaliczane do przychodów, w związku z czym nie powinny być uwzględniane wyliczeniu podatku dochodowego.
W świetle przywołanych regulacji podatnicy powinni pamiętać o tym, że korzystanie z możliwości ujmowania darowizn związanych z przeciwdziałaniem skutkom konfliktu na Ukrainie nie jest całkowicie dowolne, a pomoc powinna zostać przekazana konkretnym podmiotom wymienionym w ustawie. Warto więc zadbać o sformalizowanie zasad współpracy ze wspomnianymi podmiotami, celem ich udokumentowania na potrzeby rozliczenia podatku dochodowego.
[1] Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
Autor: Jan Markowicz Adwokat, absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach na kierunku Prawo. W praktyce zawodowej skupia się na prawnej i podatkowej obsłudze podmiotów gospodarczych oraz osób fizycznych. Autor publikacji i artykułów z zakresu prawa podatkowego.
