Zmiana miejsca zamieszkania jest wykorzystywana rzadko jako planowany sposób tzw. optymalizacji dochodów osobistych osób fizycznych.
Wszystkie metody międzynarodowego unikania opodatkowania dochodu z perspektywy aksjologii przypisywanej ustawodawcy noszą znamiona obejścia prawa podatkowego państwa macierzystej rezydencji podatkowej podmiotu wykorzystującego powyższe możliwości. W prawie podatkowym wszystko, co nie jest zakazane, jest dozwolone i nie może wiązać się z dodatkowymi obciążeniami fiskalnymi, niewynikającymi wprost z litery prawa.
W świetle obowiązujących regulacji polskiego prawa nie ma prawnych podstaw do ścigania i karania tych działań, co wynika z faktu, iż w przypadku zastosowania przez podatnika którejkolwiek z metod tzw. międzynarodowej optymalizacji podatkowej najczęściej nie da się wskazać obchodzonej normy prawnej. Niebagatelne znaczenie ma również brak definicji legalnej „obejścia prawa podatkowego” oraz brak wyrażonego wprost w ustawie zakazu obejścia tego prawa, przez co o „obejściu prawa podatkowego” można mówić w zasadzie tylko w aspekcie doktrynalno-aksjologicznym, a nie normatywnym. Poza przypadkiem tzw. regulacji CFC – tj. zasad opodatkowania kontrolowanych spółek zagranicznych, polskie ustawodawstwo nie przeciwdziała poszczególnym metodom międzynarodowego unikania opodatkowania, przewidując jedynie generalne regulacje odnoszące się do transakcji zawieranych pomiędzy podmiotami powiązanymi oraz wprowadzając pewne prawnopodatkowe ograniczenia w obrocie gospodarczym z podmiotami mającymi siedziby lub miejsca zamieszkania w państwach (terytoriach) uznawanych za stosujące szkodliwą konkurencję dla celów danego podatku.
Analiza praktyki międzynarodowego obrotu gospodarczego pozwala wyodrębnić cztery podstawowe metody międzynarodowego unikania opodatkowania, które w bezpośredni sposób prowadzą do redukcji obciążeń podatkowych w państwie macierzystej rezydencji podatkowej podatnika:
- transfer kapitału do spółki zależnej mającej siedzibę w państwie (terytorium) stosującym szkodliwą konkurencję podatkową,
- nabywanie korzyści umownych (znane również jako treaty-shopping),
- transfer zysków,
- zmiana miejsca zamieszkania. Wszelkie szczególne metody międzynarodowej optymalizacji podatkowej stanowią rozwinięcie powyższych podstawowych metod bądź też ich różnorodne kombinacje.
Zmiana miejsca zamieszkania jest wykorzystywana rzadko jako planowany sposób tzw. optymalizacji dochodów osobistych osób fizycznych. Niewątpliwie do najczęstszych metod międzynarodowego unikania opodatkowania dochodu należy transfer zysków w powiązaniu z wykorzystaniem spółki zależnej zlokalizowanej w państwie (terytorium) o znacząco niższych obciążeniach fiskalnych, z reguły mającej pełną strukturę powierniczą. Częstokroć wykorzystywane są co najmniej 2 spółki zależne, z których pierwsza, mająca bezpośrednią relację handlową z polską spółką, ma pełną strukturę powierniczą, zaś druga akumuluje kapitał w oazie podatkowej lub służy do redystrybucji zysków do państwa rezydencji podatkowej swego rzeczywistego beneficjenta.
