BDO nie takie straszne

W związku z nowelizacją ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach[1] (Ustawa) wielu przedsiębiorców zostało objętych obowiązkiem rejestracji w tzw. Bazie Danych Odpadowych (BDO). Przedsiębiorcy wpisani do rejestru BDO od 1 stycznia 2020 r. obowiązani są prowadzić w ramach przedmiotowej bazy ewidencję i sprawozdawczość odpadów. W związku z powyższym przedsiębiorcy którzy co do zasady zajmowali się bądź zajmują się działalnością wskazaną w art. 50 ust. 1 Ustawy tj.:

1. wytwarzają odpady oraz prowadzą ewidencję tych odpadów,
2. wprowadzają na terytorium kraju produkty w opakowaniach, opony, oleje smarowe, pojazdy, baterie lub akumulatory, sprzęt elektryczny i elektroniczny,
3. produkują lub importują opakowania albo kupują je w ramach transakcji wewnątrzwspólnotowych (od firm unijnych), mieli czas na dokonanie formalności związanych z rejestracją w BDO do końca 2019 roku. Od stycznia 2020 r. za brak wymaganej rejestracji może zostać nałożona kara w wysokości od 5000 zł do 1.000.000 zł.

Przed końcem 2020 r. w Internecie pojawiło się wiele, często sprzecznych artykułów wskazujących,
iż przedsiębiorcy prowadzący niewielką działalność gospodarczą, nawet gdy polega na pracy typowo „biurowej” (np. biura księgowe, kancelarie prawne i podatkowe), muszą rejestrować się w Bazie Danych Odpadowych. Wskazywano, że takie odpady jak np. świetlówki czy tonery do drukarek, zgodnie z przepisami które miały obowiązywać w 2020 r., miały zostać objęte obowiązkiem rejestracji w BDO.

Sposobem na zwolnienie z obowiązku rejestracji było powierzenie wymiany i utylizacji „świetlówek” bądź innych odpadów osobom trzecim, które zawodowo świadczyłyby takie usługi. W takim przypadku obowiązki utylizacji odpadów takich jak świetlówki oraz rejestracji w BDO „przechodziłyby” na osoby zajmujące się zawodowo „wymianą świetlówek”.

Nowe rozporządzenie

Wystąpienie tak kuriozalnych przypadków, zwłaszcza w odniesieniu do sytuacji małych i mikroprzedsiębiorców spowodowało, iż ustawodawca postanowił tuż przed końcem 2019 r. rozszerzyć zakres wyjątków zwalniających przedsiębiorców z obowiązku rejestracji w BDO.

W rezultacie zostało uchylone dotychczasowe rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie rodzajów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów[2], a w jego miejsce w życie weszło w życie nowe Rozporządzeniu Ministra Klimatu z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów[3], które zostało ogłoszone w dniu 30 grudnia 2019 r.

Treść nowego rozporządzenia została znacznie rozbudowana w porównaniu do treści uprzednio obowiązującego aktu wykonawczego.

Rozszerzenie katalogu odpadów i zwiększenie ich ilości

Rozporządzenie z 2014 r. obejmowało jedynie 14 rodzajów odpadów (sklasyfikowanych zgodnie katalogiem odpadów[4]). Rozporządzenie z 2020 r., poza wcześniej wskazanymi odpadami, obejmuje także 34 nowych rodzajów odpadów. Jeżeli chodzi natomiast o 14 rodzajów odpadów wskazanych uprzednio w rozporządzeniu z 2014 r., na mocy nowego rozporządzenia, średnio o 100 % została zwiększona dopuszczalna ilość odpadów, których wytwarzanie nie wymaga obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów, a co za tym idzie rejestracji w BDO.

Wśród nowo dodanych rodzajów odpadów wskazano m.in. różnego rodzaju opakowania, zużyte urządzenia, elementy usunięte ze zużytych urządzeń, odpady piłowane, oleje silnikowe przekładnikowe i smarowe, baterie, akumulatory, stopy i metale takie jak miedź, brąz mosiądz, ołów cynk, żelazo, cyna oraz mieszaniny metali.

Uwaga na wyjątki

Analizując nowy katalog odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów, należy jednak zwrócić szczególną uwagę na ilości odpadów wskazane w nowym Rozporządzeniu. Ponadto pamiętajmy o wyjątkach dotyczących takich odpadów jak np. gleba i ziemia, materiały budowlane zawierające gips, zamieszczane odpady z betu gruzu ,trocin wiór ścinek, zużyte urządzenia, elementy usunięte ze zużytych urządzeń czy inne nieorganiczne odpady. W przypadku ww. odpadów zwolnienie z prowadzenia ewidencji odpadów nie obejmuje opadów zanieczyszczonych lub zawierających elementy niebezpieczne[5] takie jak m.in. azbest czy PCB[6].

Przyznać należy, iż treść nowego rozporządzenia w znaczny sposób wyjaśniła kwestie dotyczącej obowiązku rejestracji w BDO w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw, które wytwarzają stosunkowo małe ilości odpadów. Pozostanie jedynie wyrazić ubolewanie, że rozporządzenie zostało wprowadzone i ogłoszone dość późno, tj. na etapie, na którym już znaczna część małych i mikro przedsiębiorców dokonała rejestracji w BDO oraz uiściła stosowne opłaty.

[1] tj. z dnia 15 marca 2019 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 701)

[2] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 grudnia 2014 r. w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów, Dz.U. 2014 poz. 1974

[3] Rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów

[4] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2014 r. w sprawie katalogu odpadów Dz.U. 2014 poz. 1923, które zostało uchylone w dniu 2020-01-06, a w jego miejsce wprowadzone Rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 2 stycznia 2020 r. w sprawie katalogu odpadów Dz.U. 2020 poz. 10

[5] Substancje uznane za niebezpieczne są w głównej mierze określone w Rozporządzeniu Komisji (UE) nr 1357/2014 z dnia 18 grudnia 2014 r. zastępujące załącznik III do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy oraz w Rozporządzeniu Rady (UE) 2017/997 zmieniającym załącznik III do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE w odniesieniu do niebezpiecznej właściwości HP 14 „Ekotoksyczne”. Są to np. odpady azbestowe, papa, PCB

[6] Polichlorowane bifenyle (ang. polychlorinated biphenyls, PCBs) – grupa halogenowanych organicznych związków chemicznych, pochodnych, bifenylu.