Wina małżonków w rozkładzie pożycia małżeńskiego

Zgodnie z artykułem 57 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego przy orzekaniu rozwodu sąd orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Jednakże jeżeli małżonkowie złożą zgodne oświadczenia, co do tego żeby sąd nie orzekał o winie, ten zaniecha przedmiotowego orzekania. W tym wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.

Przyczyny rozpadu związku małżeńskiego, które mogą decydować o uznaniu winy małżonka, w oparciu o orzecznictwo Sądu Najwyższego to:

1. „Zdrada narusza normy moralne i jest przejawem rażącej nielojalności wobec współmałżonka. Małżonek dopuszczający się zdrady z reguły bywa uznawany winnym rozkładu pożycia” (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 maja 1997 r., sygn. akt CKN 86/97);
2. „Małżeństwo, które nie przystępuje do wypełnienia obowiązków, jakie nakłada zawarcie związku małżeńskiego (…), jest od samego początku martwe i nie spełnia swych zadań społecznych (…). Sama odmowa rozpoczęcia współżycia przez jednego z małżonków może być uznana za ważny powód rozkładu pożycia małżeńskiego, a jej motywa miałyby znaczenie dla oceny winy w spowodowaniu rozkładu tego pożycia.” (Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 2 maja 1952 r., C 1096/51; orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 2 maja 1959 r., sygn. akt CR 219/58);
3. „Poniżanie przez męża godności osobistej żony, polegające na odmawianiu jej równego poziomu życia, póki nie pracowała zarobkowo oraz na szykanowaniu jej, gdy podjęła pracę, winno być uważane za ważną przyczynę powstania rozkładu pożycia małżeńskiego z winy męża” (orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 9 kwietnia 1953 r., sygn. akt II C 2911/52);
4. „Można zatem stwierdzić, że działanie małżonka w stanie po spożyciu alkoholu, stanowić będzie działanie zawinione, choć sama choroba alkoholowa nie musi stanowić takiej przesłanki.” (Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 2001 roku, sygn. akt I CKN 438/00);
5. „Zmiana religii przez jednego z małżonków może być w konkretnych okolicznościach uznana za zawinioną przyczynę rozkładu pożycia małżeńskiego” (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 sierpnia 2004 roku, sygn. akt IV CK 609/03);

Istotne jest, że sąd przy orzekaniu o winie małżonków nie może stopniować winy. Jeżeli jeden z małżonków przyczynił się do rozpadu małżeństwa chociażby w jednym procencie, sąd powinien orzec winę obydwojga małżonków. Sąd Najwyższy zgodnie stoi na stanowisku, że dla przypisania w wyroku rozwodowym winy małżonkom nie ma znaczenia okoliczność, który z małżonków ponosi winę „większą”, a który „mniejszą”.

Dlatego też, aby przypisać małżonkowi winę w rozpadzie związku małżeńskiego trzeba przedstawić w toku postępowania rozwodowego materiał dowodowy, który tę winę potwierdzi.

W przypadku, gdyby mieliby państwo jakiekolwiek pytania bądź wątpliwości z zakresu prawa rodzinnego – zapraszamy do kontaktu.