Prowadzona reforma użytkowania wieczystego, w związku z obowiązującymi od stycznia 2019 roku przepisami ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów, (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 916) która ma na celu umożliwienie użytkownikom wieczystym przekształcenia ich prawa w prawo własności, wpłynęła na wydłużenie rozpatrywania wniosków o wpisy do ksiąg wieczystych przez sądy wieczystoksięgowe. Z danych udostępnionych przez Ministerstwo Sprawiedliwości wynika, że w samym 2020 roku do sądów wieczystoksięgowych wpłynęło 5.000.000 spraw, z czego średni czas rozpoznania jednej sprawy wynosi około 3 miesiące.
Notariusz będzie mógł zrobić wpis w KW
Projekt ustawy nowelizującej ustawę prawo o notariacie, w swoim zamyśle, ma na celu wyposażenie notariuszy w uprawnienia do dokonywania wpisów w księgach wieczystych. Uprawnienia te dotyczyłyby zakładania nowych ksiąg wieczystych poprzez wyodrębnienie nieruchomości lokalowej z zabudowanej nieruchomości gruntowej, gdy zbywcą jest przedsiębiorca oraz dokonywania wpisu hipoteki.
Zgodnie z Projektem ustawy, zmianie miałoby ulec brzmienie art. art. 6268 § 8 KPC ustawy z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1805) zgodnie z którą: „Wpis w księdze wieczystej podpisany przez sędziego, referendarza sądowego lub notariusza uważa się za dokonany z chwilą jego zapisania w centralnej bazie danych ksiąg wieczystych”.
Projektowane zmiany wymagałby jednak dostosowania systemu teleinformatycznego i nadania w tym systemie notariuszom statusu użytkownika. Wpis w księdze wieczystej miałby się odbywać w oparciu o dokumenty stanowiące podstawę do wpisu oraz miałby zostać opatrzony kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Rolą sądów wieczystoksięgowych pozostawałoby formalne doręczenie wnioskodawcom zawiadomienia o dokonaniu wpisu w księdze wieczystej.
Notariusz będzie mógł wydać notarialny nakaz zapłaty
Dodatkowym uprawnieniem notariuszy miałaby być możliwość wydawania notarialnych nakazów zapłaty. Niekarany dyscyplinarnie notariusz, który przez co najmniej 3 lata prowadzi kancelarię notarialną, zgodnie z Projektem ustawy, mógłby zwrócić się do Ministra Sprawiedliwości z wnioskiem o wydanie upoważnienia do wydawania notarialnych nakazów zapłaty. Nowelizacja prawa o notariacie przewiduje następującą regulację w tym zakresie:
„Na pisemny wniosek notariusz wydaje notarialny nakaz zapłaty obejmujący roszczenia w kwocie do 75 tysięcy złotych, jeżeli zasadność dochodzonego roszczenia nie budzi wątpliwości, w szczególności, gdy dochodzone roszczenie udowodnione jest dołączonym do wniosku:
- dokumentem urzędowym;
- zaakceptowanym przez dłużnika rachunkiem;
- wezwaniem dłużnika do zapłaty i pisemnym oświadczeniem dłużnika o uznaniu długu.”
W przypadku gdyby notariusz nie dostrzegł podstaw do wydania notarialnego nakazu zapłaty, będzie mógł sporządzić protokół, który miałby zostać doręczony wnioskodawcy. Projekt ustawy zakłada pewne ograniczenia w liczbie wydanych w danym miesiącu przez notariusza notarialnych nakazów zapłaty. Zgodnie z planowaną regulacją miesięczny limit miałby wynosić 200 nakazów zapłaty miesięcznie.
Autorzy: Ernest Bucior, radca prawny Russell Bedford Poland
