languageRU      languageEN      internationalInternational        phoneZadzwoń do nas: 22 276 61 80

Jesteś tutaj:Start/Baza wiedzy/Zmiany w prawie/Instytucja prokury na tle pełnomocnictwa
środa, 05 kwiecień 2023 11:24

Instytucja prokury na tle pełnomocnictwa

Źródło: freepik Źródło: freepik

Niejednokrotnie w obrocie gospodarczym spotykamy się z sytuacją, że naszego kontrahenta przy danej transakcji nie reprezentuje właściciel przedsiębiorstwa czy też członek zarządu, ale osoba wywodząca swoje umocowanie z udzielonej jej prokury. Taką osobę fizyczną nazywamy prokurentem.

Warte podkreślenia jest, że prokurentem może być wyłącznie osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych, zatem bezwzględnie nie może być to osoba prawna, jaką jest dla przykładu spółka kapitałowa (a warto pamiętać, że nic nie stoi na przeszkodzie temu, żeby spółka kapitałowa była pełnomocnikiem). Charakterystyczne dla prokury jest to, że może być ona udzielona wyłącznie przez przedsiębiorcę, który podlega wpisowi do CEIDG albo do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.

Sposób uregulowania prokury ma charakter gwarancyjny, ponieważ w obrocie gospodarczym zakres umocowania prokurenta jest tożsamy dla każdego prokurenta, co pozytywnie wpływa na pewność obrotu.

Prokurę od pełnomocnictwa odróżnia zakres umocowania prokurenta, otóż jest on stały i obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie związane są z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Prokury nie można skutecznie ograniczyć wobec osób trzecich. Warto jednak wziąć pod uwagę, że można ograniczyć ją do zakresu spraw wpisanych do rejestru oddziału przedsiębiorstwa (prokura oddziałowa). Nic nie stoi również na przeszkodzie, ażeby prokura została ograniczona w stosunkach wewnętrznych pomiędzy przedsiębiorcą a prokurentem – np. do określonej wartości transakcji, z kolei pełnomocnictwo ogólne ma węższy od prokury charakter i umocowuje pełnomocnika do dokonywania w imieniu mocodawcy czynności zwykłego zarządu.

Sposób uregulowania prokury ma charakter gwarancyjny, ponieważ w obrocie gospodarczym zakres umocowania prokurenta jest tożsamy dla każdego prokurenta, co pozytywnie wpływa na pewność obrotu.

Sposób udzielenia prokury jest zależny od tego w jakiej formie prawnej działa udzielający jej przedsiębiorca. Każdorazowo prokura musi być udzielona na piśmie oraz wpisana do CEIDG albo rejestru przedsiębiorców KRS. W przypadku spółek prawa handlowego mamy do czynienia z następującymi zasadami udzielania prokury:

  • w spółkach osobowych wymaga zgody wszystkich wspólników mających prawo prowadzenia spraw spółki, chyba że umowa stanowi inaczej,
  • w spółkach kapitałowych natomiast wymaga zgody wszystkich członków zarządu.

Bardzo ważnym zagadnieniem związanym z instytucją prokury jest obowiązek jej wpisu do właściwego dla danego przedsiębiorcy rejestru, przy czym wpis ten ma wyłącznie charakter deklaratoryjny – co oznaczania, że prokurent może działać za przedsiębiorcę po udzieleniu mu prokury, a przed wpisem prokury do właściwego rejestru. Oczywiście dla pewności obrotu preferowana jest sytuacja w której, fakt udzielenia prokury jest ujawniony we właściwym rejestrze.

Sposób działania prokurenta również jest uzależniony od woli przedsiębiorcy i tak można kilku osobom udzielić prokury łącznie (prokura łączna) lub oddzielnie (prokura samoistna), co więcej prokura może obejmować umocowanie także albo wyłącznie do dokonywania czynności wspólnie z członkiem organu zarządzającego lub wspólnikiem uprawnionym do reprezentowania handlowej spółki osobowej. W każdym jednak przypadku kierowane do przedsiębiorcy oświadczenia lub doręczenia pism mogą być dokonywane wobec jednej z osób, którym udzielono prokury.

Prokura może być w każdym czasie odwołana. W spółce osobowej prokurę może odwołać każdy wspólnik mający prawo do prowadzenia spraw spółki, a w spółce kapitałowej każdy członek zarządu.

Prokura ponadto wygasa wskutek wykreślenia przedsiębiorcy z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, a także ogłoszenia upadłości, otwarcia likwidacji oraz przekształcenia przedsiębiorcy, śmierci prokurenta, ustanowienia kuratora na podstawie art. 42 § 1 kc, ale utrata przez przedsiębiorcę zdolności do czynności prawnych nie powoduje wygaśnięcia prokury.

Tomasz Mankiewicz

Tomasz Mankiewicz

Adwokat. Menadżer działu prawnego – prawo korporacyjne, fuzje i przekształcenia Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Od 2017 roku wpisany na listę adwokatów przy Okręgowej Radzie Adwokackiej w Warszawie. Jako menadżer Tomasz Mankiewicz koordynuje najbardziej skomplikowane projekty, w których ogniskują się kwestie zarówno prawa handlowego, jak i podatkowego, z uwzględnieniem wszelkich potencjalnych ryzyk prawnych oraz podatkowych. Świadczy pomoc prawną w języku polskim oraz angielskim. Jako ekspert adwokat Tomasz Mankiewicz regularnie wypowiada się w mediach branżowych, takich jak Forbes czy Puls Biznesu, w sprawach dotyczących bieżących zagadnień prawnych.

Nasze publikacje

rbiuletyn

 

lipiec-wrzesień 2023

RB Biuletyn numer 44

pobierz magazyn

Nasze publikacje

rb restrukturyzacje             russellbedford             rbdombrokersi