languageRU      languageEN      internationalInternational        phoneZadzwoń do nas: 22 276 61 80

Jesteś tutaj:Start/Baza wiedzy/Zmiany w prawie/Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności – czym jest i czy warto z tej instytucji skorzystać?
wtorek, 19 czerwiec 2018 08:41

Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności – czym jest i czy warto z tej instytucji skorzystać?

Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności jest instytucją prawną, która występuje w polskim prawie jedynie w kodeksie karnym skarbowym. Pożytki wynikające ze skorzystania z tej instytucji są dwa. Pierwszym jest uniknięcie długiego i żmudnego postępowania przed sądem, zaś o drugim, istotniejszym, mówi art. 18 § 2 kodeksu karnego skarbowego (w dalszej części artykułu: KKS). W myśl powyższego przepisu „Prawomocny wyrok o zezwoleniu na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności nie podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Karnego”.

 

Jednak nie każdy może skorzystać z dobrowolnego poddania się odpowiedzialności. Z dobrodziejstwa omawianej instytucji mogą skorzystać osoby, które spełniają szereg przesłanek, o których mowa w art. 17 § 1 KKS. Wskazuje on, że dla zastosowania dobrowolnego poddania się zastosowania

  • wina sprawcy nie może budzić wątpliwości, oraz

  • okoliczności popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego nie mogą budzić wątpliwości.

Finansowy organ postępowania przygotowawczego ma obowiązek pouczyć sprawcę przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego o prawie złożenia wniosku o dobrowolne poddanie się odpowiedzialności przed jego pierwszym przesłuchaniem.

Te dwie przesłanki są najważniejsze i dopiero po ich stwierdzeniu (oraz niewystąpieniu przesłanek negatywnych, o których będzie mowa niżej), można rozpatrzeć pozostałe. A są to:

  • uiszczenie w całości wymagalnej należności publicznoprawnej, jeżeli w związku z przestępstwem skarbowym lub wykroczeniem skarbowym nastąpiło uszczuplenie tej należności,

  • uiszczenie przez sprawcę kwoty odpowiadającej co najmniej najniższej karze grzywny grożącej za dany czyn zabroniony,

  • wyrażenie przez sprawcę zgody na przepadek przedmiotów co najmniej w takim zakresie, w jakim ten przepadek jest obowiązkowy, a w razie niemożności złożenia tych przedmiotów – uiszczenie ich równowartości pieniężnej,

  • uiszczenie co najmniej zryczałtowanej równowartości kosztów postępowania.

Jednakże, jak już wspomniano, nie każdej osobie można udzielić zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności. Przesłanki negatywne określa art. 17 § 2 KKS. Udzielenie takiego zezwolenia (na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności) jest niedopuszczalne, jeżeli:

  • przestępstwo skarbowe zagrożone jest karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności,

  • przestępstwo skarbowe zagrożone tylko karą grzywny popełniono w warunkach, kiedy sąd stosuje nadzwyczajne obostrzenie kary (sytuacje te są wymienione w art. 37 § 1 i 38 § 2 KKS),

  • zgłoszono interwencję co do przedmiotu podlegającego przepadkowi (sytuacja ta nie ma zastosowania, jeśli zostanie ona cofnięta przez interwenienta do czasu wniesienia aktu oskarżenia do sądu).

Finansowy organ postępowania przygotowawczego ma obowiązek pouczyć sprawcę przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego o prawie złożenia wniosku o dobrowolne poddanie się odpowiedzialności przed jego pierwszym przesłuchaniem. Sprawca może zgłosić organowi wniosek o zezwolenie, ale tylko przed wniesieniem przez organ aktu oskarżenia. Warto jeszcze dodać, że jeśli sprawca ukończył 17 lat, ale nie ma ukończonych 18, taki wniosek w jego imieniu może zgłosić przedstawiciel ustawowy. Wniosek można zgłosić na piśmie, albo ustnie do protokołu.

Dodatkowo przy składaniu wniosku o dobrowolne poddanie się odpowiedzialności, należy także, według art. 143 §1 KKS, łącznie uiścić:

  • należność publicznoprawną, jeżeli w związku z przestępstwem skarbowym lub wykroczeniem skarbowym nastąpiło uszczuplenie tej należności, chyba że do chwili zgłoszenia wniosku ta wymagalna należność została w całości uiszczona,

  • tytułem kary grzywny kwotę odpowiadającą co najmniej jednej trzeciej minimalnego wynagrodzenia, a za wykroczenie skarbowe - kwotę odpowiadającą co najmniej jednej dziesiątej tego wynagrodzenia,

  • co najmniej zryczałtowaną równowartość kosztów postępowania.

Jednakże, jeśli za czyn zabroniony, o który toczy się postępowanie, przewidziane jest obowiązkowe orzeczenie o przepadku przedmiotów, sprawca przy składaniu wniosku jest obowiązany wyrazić zgodę na przepadek tych przedmiotów, a jeśli nie jest w stanie złożyć tych przedmiotów – jest obowiązany uiścić ich równowartość pieniężną (art. 143 § 2 KKS).

Jeśli wniosek nie spełnia wymogów formalnych organ wzywa osobę, która złożyła wniosek, do usunięcia takiego braku lub braków w terminie 7 dni. Jeśli osoba uzupełni braki w terminie, wniosek wywołuje skutki od dnia jego wniesienia. W przeciwnym wypadku, wniosek uznaje się za bezskuteczny (art. 143a KKS).

Jeśli sprawca przestępstwa lub wykroczenia skarbowego wystąpi o zezwolenie na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności, finansowy organ postępowania przygotowawczego może zamiast aktu oskarżenia wnieść niezwłocznie do sądu wniosek o udzielenie takiego zezwolenia (art. 145 § 1 KKS). Reszta zależy już tylko od orzeczenia sądu.

Reasumując, można stwierdzić, że skorzystanie przez podatnika (który wie, że nie uniknie odpowiedzialności karnej skarbowej) z opisanej instytucji jest warte rozważenia ponieważ pozwala ona zaoszczędzić czas oraz umożliwia uniknąć zamieszczenia adnotacji o skazaniu w Krajowym Rejestrze Karnym.

Nasze publikacje

rbiuletyn

 

lipiec-wrzesień 2023

RB Biuletyn numer 44

pobierz magazyn

Nasze publikacje

rb restrukturyzacje             russellbedford             rbdombrokersi