Ceny transferowe

Zgodnie z przepisami obowiązującymi od dnia 1 stycznia 2017 r. obowiązek dokumentacyjny jest rozpatrywany na dwóch płaszczyznach:

• w pierwszej kolejności badamy wielkość spółki/podmiotu według kryterium wielkości przychodów / kosztów w danym roku przez podatnika,
• w drugiej kolejności badamy istotność transakcji według kryterium wartości transakcji, która musi przekraczać wyznaczony przez ustawę próg wartościowy.

Obowiązkowi dokumentacyjnemu podlegają podatnicy:

• których przychody lub koszty, w rozumieniu przepisów o rachunkowości, ustalone na podstawie prowadzonych ksiąg rachunkowych przekroczyły w roku poprzedzającym rok podatkowy równowartość 2 000 000,00 EUR:
• dokonujący w roku podatkowym transakcji z podmiotami powiązanymi mających istotny wpływ na wysokość ich dochodu / straty, lub
• ujmujący w roku podatkowym w księgach rachunkowych inne zdarzenia, których warunki zostały ustalone z podmiotami powiązanymi mające istotny wpływ na wysokość ich dochodu / straty

lub

• dokonujący, bezpośrednio lub pośrednio, zapłaty należności na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, wynikających z transakcji lub innego zdarzenia ujętego w księgach rachunkowych, jeżeli łączna kwota / jej równowartość wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość 20 000,00 EUR

lub

• zawierający z podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową:
• umowę spółki niebędącej osobą prawną, jeżeli łączna wartość wniesionych przez wspólników wkładów przekracza równowartość 20 000,00 EUR, lub
• umowę wspólnego przedsięwzięcia lub inną umowę o podobnym charakterze, w których wartość wspólnie realizowanego przedsięwzięcia określona w umowie, a w przypadku braku określenia w umowie tej wartości, przewidywana na dzień zawarcia umowy, przekracza równowartość 20 000,00 EUR.

Poniższy schemat przedstawia warunki podlegania obowiązkowi dokumentacyjnemu zgodnie z przepisami obowiązującymi od 1 stycznia 2017 r.

Za transakcje lub inne zdarzenia mające istotny wpływ na wysokość dochodu / straty podatnika uznaje się transakcje dokonane przez podatników, których przychody w rozumieniu przepisów o rachunkowości, w roku poprzedzającym rok podatkowy przekroczyły równowartość:

• 2 000 000,00 EUR, ale nie więcej niż równowartość 20 000 000,00 EUR – w przypadku transakcji, których wartość przekracza w roku podatkowym kwotę stanowiącą równowartość kwoty 50 000,00 EUR powiększoną o 5 000,00 EUR za każdy 1 000 000,00 EUR przychodu powyżej 2 000 000,00 EUR,

• 20 000 000,00 EUR, ale nie więcej niż równowartość 100 000 000,00 EUR – w przypadku transakcji, których wartość przekracza w roku podatkowym kwotę stanowiącą równowartość kwoty 140 000,00 EUR powiększoną o 45 000,00 EUR za każde 10 000 000,00 EUR przychodu powyżej 20 000 000,00 EUR,

• 100 000 000,00 EUR – w przypadku transakcji, których wartość w roku podatkowym przekracza kwotę stanowiącą równowartość kwoty 500 000,00 EUR.

Przepisy obowiązujące od dnia 1 stycznia 2017 r. wskazują wprost na terminy, w jakich należy przygotować oraz przedłożyć poszczególne rodzaje dokumentacji podatkowych.

Poniższa tabela przedstawia terminy w jakich podatnik musi sporządzić oraz przedłożyć poszczególne dokumenty.

Od dnia 1 stycznia 2017 r. podatnik, w zależności od wartości jego przychodów / kosztów rocznych może być zobowiązany do sporządzenia różnego rodzaju dokumentacji oraz do wykonania odpowiednich obowiązków sprawozdawczych. W uproszczeniu można stwierdzić, że podatnicy mogą być obowiązani do sporządzania następujących rodzajów dokumentacji:

• dokumentacji lokalnej (dokumentacji local file
• dokumentacji grupowej (dokumentacji master file
• tzw. raportowania według krajów (country by country reporting)

Co istotne, nie każdy podatnik podlegający obowiązkowi dokumentacyjnemu będzie zobowiązany do sporządzenia wszystkich trzech rodzajów dokumentacji. Będzie to zależne od wartości jego przychodów / kosztów rocznych.

Poza wspomnianymi powyżej rodzajami dokumentacji, podatnik którego wartość przychodów / kosztów w danym roku podatkowym przekroczy równowartość 10 000 000,00 EUR będzie zobowiązany do:

• sporządzenia analizy porównawczej, która ma stanowić element dokumentacji lokalnej oraz
• uproszczonego sprawozdania CIT-TP w sprawie transakcji z podmiotami powiązanymi.

Oświadczenie o sporządzeniu dokumentacji

Dokumentację podatkową według nowych zasad podatnik powinien sporządzić co do zasady w ciągu trzech miesięcy od zakończenia roku podatkowego. Dokumentacji tej nie ma obowiązku przedstawiać czy wysyłać w tym terminie do organu podatkowego.

Natomiast nowym obowiązkiem sprawozdawczy, podatnika współpracującego z podmiotami powiązanymi będzie złożenie oświadczenia o sporządzeniu dokumentacji podatkowej za dany rok finansowy w terminie składania deklaracji dla podatku dochodowego. Na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, oświadczenie takie powinno być podpisywane przez osoby uprawnione do reprezentowania podatnika, w szczególności przez członków zarządu. Warto podkreślić, że oświadczenie to ma dotyczyć sporządzenia kompletnej dokumentacji, a więc takiej, która spełnia wszystkie określone przepisami warunki. Wymóg złożenia oświadczenia dotyczy dokumentacji lokalnej, oświadczenie nie dotyczy dokumentacji typu "master file".

Niezłożenie przez podatnika oświadczenia o sporządzeniu dokumentacji podatkowej lub złożenie oświadczenia niezgodnego z prawdą będzie wiązało się z możliwością stosowania odpowiedzialności karnej w podobnym zakresie, jak w przypadku deklaracji podatkowych. Zgodnie bowiem z art. 80 Kodeksu karnego skarbowego, nieprzedstawienie informacji podatkowej bądź przedstawienie nieprawidłowych danych przez podatnika sankcjonowane jest grzywną w wysokości do 120 lub 240 stawek dziennych.

Co istotne na dzień dzisiejszy brak jest jakiegokolwiek wzoru takiego oświadczenia, nie przewidziano również stosownej pozycji w deklaracji rocznej składanej dla potrzeb podatku dochodowego, co pozwoliłoby w prosty sposób zrealizować ten obowiązek sprawozdawczy. W praktyce oznacza to, że podatnicy powinni sporządzić odrębny dokument w formie papierowej, który po podpisaniu przez osoby reprezentujące podatnika powinien zostać fizycznie złożony/wysłany do organu podatkowego.

Uproszczone sprawozdanie

W tym samym terminie, który dotyczy oświadczenia o sporządzeniu dokumentacji, podatnicy (spełniający kryterium podmiotowe przychodowo-kosztowe na poziomie 10 mln EUR) będą zobowiązani do złożenia nowego rodzaju deklaracji, tzw. uproszczonego sprawozdania CIT-TP. W tym miejscu znajdą Państwo wzór formularza CIT-TP, należy natomiast wspomnieć, iż rozporządzenie wprowadzające ten wzór nie jest jeszcze formalnie uchwalone.

Formularz CIT-TP - sprawozdanie uproszczone

W poniższej tabeli został przedstawiony obowiązek sporządzania wyżej wspomnianych dokumentów w zależności od rocznych przychodów / kosztów.

Dokumentacja podatkowa local file powinna zawierać następujące informacje:

• opis transakcji lub innych zdarzeń mających istotny wpływ na wysokość dochodu / straty podatnika, w tym umów zarządzania płynnością, umów o podziale kosztów, dokonywanych pomiędzy podatnikiem lub spółką niebędącą osobą prawną, i podmiotami z nimi powiązanymi,
• analizę danych porównawczych, w przypadku podatników, których przychody / koszty przekroczyły równowartość 10 000 000,00 EUR lub posiadających udział w spółce osobowej, której przychody / koszty przekroczyły równowartość 10 000 000,00 EUR,
• opis danych finansowych podatnika lub spółki niebędącej osobą prawną wraz z danymi ze sprawozdania finansowego, w przypadku gdy obowiązek sporządzenia sprawozdania finansowego wynika z przepisów ustawy o rachunkowości,
• informacje o podatniku, obejmujące opis struktury organizacyjnej i struktury zarządczej, przedmiotu i zakresu prowadzonej działalności, realizowanej strategii gospodarczej, w tym przeprowadzonych w roku podatkowym lub w roku poprzedzającym rok podatkowy przeniesień pomiędzy podmiotami powiązanymi istotnych ekonomicznie funkcji, aktywów lub ryzyk, mających wpływ na dochód (stratę) podatnika, otoczenia konkurencyjnego,
• takie dokumenty, jak w szczególności:
  • umowy, porozumienia zawarte pomiędzy podmiotami powiązanymi lub inne dokumenty, dotyczące transakcji lub innych zdarzeń, o których mowa w ust. 1, umowę spółki niebędącej osobą prawną, umowę wspólnego przedsięwzięcia lub umowy o podobnym charakterze, dokumentujące zasady przyznawania praw wspólnikom (stronom umowy) do udziału w zysku oraz uczestnictwa w stratach,
  • porozumienia w sprawach podatku dochodowego zawarte z administracjami podatkowymi państw innych niż Rzeczpospolita Polska, w szczególności uprzednie porozumienia cenowe.

Opis transakcji, będący jednym z elementów dokumentacji local file powinien zawierać następujące informacje:

• wskazanie rodzaju i przedmiotu transakcji lub innych zdarzeń mających istotny wpływ na wysokość dochodu / straty podatnika,
• dane finansowe, w tym przepływy pieniężne dotyczące transakcji lub innych zdarzeń mających istotny wpływ na wysokość dochodu / straty podatnika,
• dane identyfikujące podmioty powiązane dokonujące transakcji lub ujmujące zdarzenia mające istotny wpływ na wysokość dochodu / straty podatnika,
• opis przebiegu transakcji lub innych zdarzeń mających istotny wpływ na wysokość dochodu / straty podatnika, w tym funkcji wykonywanych przez podatnika i podmioty z nim powiązane, angażowanych przez nich aktywów bilansowych i pozabilansowych, kapitału ludzkiego oraz ponoszonych ryzyk,
• wskazanie metody i sposobu kalkulacji dochodu (straty) podatnika wraz z uzasadnieniem ich wyboru, w tym algorytmu kalkulacji rozliczeń dotyczących tych transakcji lub innych zdarzeń oraz sposobu wyliczenia wartości rozliczeń wpływających na dochód / stratę podatnika, jak również pozostałych wspólników spółki niebędącej osobą prawną.

Raport BEPS 13

Przedstawione zmiany w zakresie dotychczasowej formy dokumentacji podatkowej zostały podyktowane zamiarem dostosowania polskich przepisów do aktualnych wytycznych OECD w zakresie dokumentacji cen transferowych określonych w raportach BEPS. W ramach tzw. 15 działań OECD prowadziła prace, które miały służyć wypracowaniu rozwiązań pozwalających na przeciwdziałaniu erozji podstaw opodatkowania i przerzucania dochodów (eng. BEPS - base erosion and profit shifting).

Dla obowiązków dokumentacyjnych kluczowe znaczenie ma raport z 13 działania BEPS.

Miał on na celu przyjęcie jednolitych zasad tworzenia dokumentacji, które zapewniłyby prostsze i bardziej spójne podejście do tematyki cen transferowych w różnych krajach, umożliwiając jednocześnie organom podatkowym pozyskiwanie użytecznych informacji dla potrzeb oceny ryzyka i kontroli w zakresie cen transferowych. W następstwie formalnego zatwierdzenia Raportu przez Radę OECD, znowelizowane zostały przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W tym miejscu możecie Państwo pobrać pełną treść raportu z działania 13 BEPS:

Raport BEPS

Poniższa tabela przedstawia porównanie stanu prawnego aktualnego do dnia 31 grudnia 2016 r. do stanu prawnego aktualnego od dnia 1 stycznia 2017 r.

Projekt Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie informacji zawartych
w dokumentacji podatkowej w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych uszczegóławia, jakiego rodzaju dane powinny się znaleźć w powyższych informacjach zawartych w dokumentacji local file. Zgodnie z projektem powyższego Rozporządzenia, informacje powinny zawierać w szczególności:

• wartość transakcji lub innych zdarzeń między podatnikiem a podmiotami powiązanymi w danym roku podatkowym, wynikających z umowy lub innego dokumentu, wystawionych i otrzymanych faktur oraz dokonanych płatności dotyczących tych transakcji lub innych zdarzeń między podatnikiem a podmiotami powiązanymi, odrębnie dla każdej kategorii transakcji lub innych zdarzeń, z podziałem na państwa lub terytoria,

• nazwy podmiotów powiązanych wraz z informacją o formie prawnej prowadzenia działalności, dane adresowe (kraj, miasto, ulica, numer domu i lokalu wraz z informacją na temat strony internetowej), numerów identyfikacji podatkowej podmiotów powiązanych, lub jeżeli takich numerów nie posiadają innych numerów identyfikacyjnych, wraz z informacją dotyczącą rodzaju powiązań między podmiotami powiązanymi dokonującymi tych transakcji lub ujmującymi te zdarzenia,

• opis przebiegu transakcji lub innych zdarzeń za dany rok podatkowy, wraz z wyjaśnieniami czy transakcja lub inne zdarzenie jest powiązane z inną transakcją lub innym zdarzeniem, oraz zmian, jakie zaszły w tym zakresie w stosunku do poprzedniego roku podatkowego, w odniesieniu do wykonywanych funkcji, angażowanych aktywów i ponoszonego ryzyka, w szczególności w związku z restrukturyzacją działalności firm powiązanych oraz transferu wartości niematerialnych, patentów, znaków towarowych między podmiotami powiązanymi,

• wskazanie:
• analizowanej strony transakcji lub innego zdarzenia, a jeżeli wymaga tego sposób zastosowania metody kalkulacji dochodów / straty - dwóch lub więcej stron transakcji lub innych zdarzeń, wraz z wyjaśnieniem powodów wyboru analizowanej strony / stron transakcji lub innego zdarzenia,
• istotnych założeń będących podstawą analizy danych porównawczych, wraz z wyjaśnieniem powodów tego wyboru, biorąc pod uwagę uzyskanie jak największej porównywalności transakcji lub innych zdarzeń oraz dostępność danych i informacji, w tym w szczególności:
  • cech charakterystycznych dóbr, usług lub innych świadczeń, które są przedmiotem porównywanych transakcji, w tym fizycznych cech tych dóbr, ich jakości, trwałości oraz dostępności, ewentualne obciążenia ich prawami osób trzecich, dostępności dóbr oraz usług z nimi związanych, a także wielkości dostawy, formy lub rodzaju transakcji lub innego zdarzenia, a w przypadku dóbr niematerialnych także czasu trwania i stopnia ochrony tych dóbr, przewidywanych korzyści związanych z ich wykorzystywaniem oraz określenia ekonomicznej lub prawnej formy własności tych dóbr,
  • przebiegu transakcji lub innego zdarzenia, w tym funkcji, jakie wykonują dane podmioty w porównywanych transakcjach, uwzględniając analizę angażowanych przez nie aktywów, obejmującą również dobra materialne i niematerialne niezaliczone do aktywów, kapitał ludzki oraz ponoszone ryzyka,
  • warunków określonych w porównywanych transakcjach lub innych zdarzeniach w takim stopniu, w jakim różnice między tymi warunkami mogą mieć wpływ na wartość rynkową przedmiotu transakcji lub innego zdarzenia,
  • warunków istniejących na porównywanych rynkach w takim stopniu, w jakim warunki te mają wpływ na wartość rynkową transakcji zawieranych na tych rynkach, w tym warunków wpływających na wybór rynku / rynków porównywalnych dla stron / strony transakcji lub innego zdarzenia,
  • stosowanej strategii gospodarczej, w przypadku gdy miała ona wpływ na wartość transakcji,
• przyczyn zastosowania wieloletnich lub pochodzących z jednego roku danych porównawczych dotyczących sytuacji gospodarczej w branży, w której podatnik prowadzi działalność,
• danych porównawczych dotyczących operacji gospodarczych z podmiotami niezależnymi lub zawieranych pomiędzy podmiotami niezależnymi, które podatnik wykorzystał do zastosowania metody kalkulacji dochodów / straty lub które odrzucił z powodu braku porównywalności, z podaniem informacji na temat źródła i sposobu pozyskania tych danych oraz cen lub wskaźników finansowych dotyczących tych transakcji,
• informacji na temat zastosowanych korekt eliminujących istotne efekty różnic pomiędzy wykorzystywanymi danymi porównawczymi a analizowaną transakcją, innym zdarzeniem lub podmiotem, dokonywane w stosunku do danych porównawczych lub w stosunku do analizowanej transakcji, innego zdarzenia lub podmiotu,
• stosowanych informacji finansowych lub wskaźników finansowych wykorzystanych w metodzie kalkulacji dochodów / straty, wraz z opisem ewentualnego wykorzystania miar statystycznych, oraz określenie punktu lub przedziału rynkowego, wraz z opisem powodów, dla których warunki transakcji lub innego zdarzenia nie różnią się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty.

W chwili obecnej projekt powyższego Rozporządzenia jest na etapie konsultacji publicznych.

Na przełomie 2016 i 2017 roku publikowane były liczne informacje dotyczące trwających przygotowań do przeprowadzania szczegółowych kontroli z zakresu cen transferowych, szkolenia wykwalifikowanej kadry wśród pracowników administracji skarbowej oraz zakupu narzędzi pozwalających na weryfikację cen stosowanych przez podatników w grupach kapitałowych.

Aby zweryfikować doniesienia prasowe w tym zakresie dniu 7 kwietnia 2017 r. wystąpiliśmy do Ministra Finansów z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej z zakresu przeprowadzonych przez administrację skarbową działań kontrolnych w okresie od początku 2016 r. do zakończenia I kwartału 2017 r. dotyczących cen transferowych. We wniosku zadaliśmy pytania dotyczące:

liczby wszczętych przez organy kontroli skarbowej postępowań kontrolnych w zakresie cen transferowych w 2016 r.;

• liczby zakończonych postępowań kontrolnych w zakresie cen transferowych zakończonych decyzją organu I instancji w 2016 r.;
• liczby postępowań kontrolnych w zakresie cen transferowych zakończonych decyzją organu I instancji w 2016 r. skutkujących doszacowaniem / zmianą wysokości podstawy opodatkowania;
• wartości doszacowania / zmiany wysokości podstawy opodatkowania wynikających z przeprowadzonych kontroli;
• liczby postępowań kontrolnych w zakresie cen transferowych zakończonych decyzją organu II instancji w 2016 r.;
• liczby wszczętych postępowań kontrolnych w zakresie cen transferowych rozpoczętych w I kwartale 2017 r.;
• liczby pracowników merytorycznych / inspektorów, których podstawowym zakresem specjalizacji jest obszar cen transferowych;
• dostępnych dla pracowników organów kontroli skarbowej bazach danych i systemach komputerowych, narzędziach analitycznych dedykowanych dla potrzeb cen transferowych

Odpowiedź Ministerstwa była dość lakoniczna - w tym miejscu znajdziecie Państwo pełną odpowiedź otrzymaną od Ministerstwa Rozwoju i Finansów.

Odpowiedź na wniosek Russell Bedford z 7 kwietnia 2017 roku od Ministerstwo Finansów i Rozwoju