Akcyzowa pułapka fotowoltaiczna

Fotowoltaika rodzi problemy

Widoczne na dachach domów panele słoneczne to coraz częstszy obraz w Polsce. Nic w tym dziwnego, bo pozwalają na przetwarzanie energii słonecznej na energię elektryczną na własne potrzeby[1]. Uniezależnia przy tym, chociaż częściowo, właścicieli nieruchomości od zewnętrznych źródeł oraz stanowi ekologiczną alternatywę. Chociaż zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 143 z późn. zm., dalej: Ustawa o podatku akcyzowym) w przypadku energii elektrycznej przedmiotem opodatkowania jest zużycie energii elektrycznej przez podmiot posiadający koncesję i zużycie energii elektrycznej przez podmiot nieposiadający koncesji, który wyprodukował tę energię, to wprowadzono istotne zwolnienie z tego obowiązku. Na podstawie § 5 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 28 czerwca 2021 r. w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego (Dz. U. poz. 1178 z późn. zm.) zwalnia się bowiem zużycie energii elektrycznej wyprodukowanej z generatorów o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW przez podmiot, który zużywa tę energię[2]. Podmiot taki jest również zwolniony z obowiązku dokonania zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie akcyzy[3], zaś osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej są dodatkowo zwolnione z obowiązku składania deklaracji akcyzowych[4] oraz prowadzenia ewidencji ilościowej energii elektrycznej po spełnieniu określonych warunków[5].

Tym co zaskoczyło ekspertów w przypadku instalacji fotowoltaicznych była odpowiedź Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: Dyrektor KIS) udzielona w interpretacji indywidualnej z 25 maja 2022 r. nr sygn. 0111-KDIB3-3.4013.80.2022.1.JS. Podatnik zadał we wniosku pytania o ewentualny obowiązek zapłaty podatku akcyzowego od energii elektrycznej wyprodukowanej z zainstalowanych paneli fotowoltaicznych przy świadczeniu kompleksowej usługi najmu[6]. Podatnik uzasadniał, że w takim wypadku przedmiotem umowy jest najem nieruchomości, a nie dostawa energii. Jednak zgodnie z interpretacją organu nie tylko powstanie obowiązek w zakresie podatku akcyzowego, ale też nie będzie on podlegał pod zwolnienie, co nałoży na podatnika również obowiązki natury biurokratycznej.

Warto przy tym przypomnieć, że zgodnie z postanowieniami „tarczy antyinflacyjnej”[7] jeżeli prąd uzyskany z instalacji fotowoltaicznych wykorzystywany jest przez najemcę prowadzącego gospodarstwo domowe to wynajmujący nieruchomość nie musi płacić podatku akcyzowego do końca lipca.

Eksperci są zdziwieni

Chociaż wnioskodawcą w tym wypadku była osoba prawna, to nie ma wątpliwości, że przy utrwaleniu się takiego stanowiska dotknie ono również osoby fizyczne. Po wygaśnięciu „tarczy antyinflacyjnej” wynajęcie nieruchomości korzystającej z paneli fotowoltaicznych byłoby opodatkowane zgodnie ze stawką 5 zł za megawatogodzinę[8] wraz z nałożeniem wszelkich obowiązków biurokratycznych. Stawka ta dotyczy wyłącznie najemcy prowadzącego gospodarstwo domowe. W innym przypadku wynajmujący powinien płacić podatek akcyzowy w wysokości 4,60 zł za megawatogodzinę w czasie obowiązywania „tarczy antyinflacyjnej”, i 5 zł po jej wygaśnięciu. Doprowadzi to do sytuacji, w której podatnicy płacący niewielki podatek będą musieli wypełniać niezwykle rygorystyczne obowiązki regulacyjne, rejestracyjne oraz informacyjne.

„Na gruncie podatku akcyzowego bez znaczenia jest bowiem, że przedmiotem umowy będzie usługa najmu, a nie dostawa energii elektrycznej. W tej sytuacji również dochodzi bowiem do sprzedaży przez Spółkę energii elektrycznej wyprodukowanej przez nią z odnawialnych źródeł energii, na rzecz innych podmiotów, które zużywać będą tą energię na potrzeby wynajmowanych lokali”.[9] Eksperci podnoszą, że taka interpretacja Dyrektora KIS jest niezrozumiała. W prawie akcyzowym występują bowiem przypadki, w których wyroby akcyzowe zużywane są w celach świadczonych usług bez powstania zobowiązania podatkowego jak to jest np. w przypadku realizacji usługi ruchu czy konserwacji, gdzie przedsiębiorca zużywa oleje smarowe jako podmiot zużywający i nie jest to traktowane jako sprzedaż na rzecz usługobiorcy. Dziwi zatem odrębne podejście w opisywanej kwestii. Czy oznacza to, że gość hotelowy wykorzystujący gniazdko do naładowania telefonu dokonuje zakupu energii od hotelu? Takie wnioski są zdecydowanie absurdalne, więc czym różnią się od tych zaprezentowanych przez Dyrektora KIS? Warto wziąć pod uwagę również regulacje prawa energetycznego, które nie dokonują takiego rozgraniczenia, a do których ustawa o podatku akcyzowym często się odnosi. Jasno wskazuje to na intencję ustawodawcy, aby oba te systemy prawne były wobec siebie współzależne.

Wydaje się, że jeżeli organy podatkowe nie zmienią interpretacji w tym zakresie to należałoby rozważyć przez Ministerstwo Finansów doregulowanie tej kwestii bezpośrednio w przepisach podatkowych.

[1] Fotowoltaika to dziedzina nauki zajmująca się przetwarzaniem promieniowania słonecznego na energię elektryczną

[2] Warto jednak zwrócić uwagę również na ust. 2 „W przypadku wykorzystywania do produkcji energii elektrycznej wyrobów energetycznych innych niż pochodzące z odnawialnych źródeł energii w rozumieniu ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2021 r. poz. 610 i 1093) zwolnienie od akcyzy, o którym mowa w ust. 1, może być stosowane pod warunkiem, że od tych wyrobów energetycznych została zapłacona akcyza w należnej wysokości.”

[3] Art. 16 ust. 7a pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym

[4] Art. 24e ust. 2 ustawy o podatku akcyzowym

[5] Art. 138h ust. 2 ustawy o podatku akcyzowym

[6] Podatnik zadał również inne pytania, w których Dyrektor KIS zgodził się z jego interpretacją, ale z racji, iż nie mają istotnego znaczenia dla treści niniejszego artykułu, zostały one pominięte.

[7] Ustawa z dnia 12 maja 2022 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1137).

[8] art. 89 ust. 3 ustawy o podatku akcyzowym

[9] Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 25 maja 2022 nr sygn. 0111-KDIB3-3.4013.80.2022.1.JS.