Cypr jako państwo członkowskie UE korzysta z wszelkich przywilejów prawa europejskiego, w tym traktatowego zakazu dyskryminacji, także podatkowej. Jednocześnie wewnętrzne ustawodawstwo Cypru pozwala na neutralny podatkowo transfer kapitału do typowych rajów podatkowych, takich jak Seszele, Kajmany czy Belize. Z tego względu spółki cypryjskie są nieodłącznym ogniwem struktur wielopoziomowych, obejmujących co najmniej dwie spółki optymalizujące obciążenia podatkowe. Dzięki wykorzystaniu spółki cypryjskiej nie znajdą zastosowania ograniczenia dotyczące tzw. podatku „u źródła” oraz inne obowiązki, które obciążałyby bezpośredni obrót ze spółką o charakterze offshore.
Do najczęściej stosowanych rozwiązań cypryjskich należy spółka o charakterze holdingu, której celem jest optymalizacja dywidend oraz innych zrównanych z nimi zysków z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. W Polsce zyski te są opodatkowane na poziomie 19%. Implementacja struktury holdingowej sprowadza się do przeniesienia własności udziałów bądź akcji w spółce polskiego prawa (opcjonalnie spółce z innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej) na podmiot cypryjski. Dzięki temu dywidenda wypłacona przez polski podmiot do będącej większościowym udziałowcem spółki cypryjskiej nie podlega opodatkowaniu na podstawie odpowiednich regulacji prawa europejskiego. Wewnętrzne ustawodawstwo Cypru zwalnia dywidendy i inne zyski o charakterze kapitałowym z opodatkowania na terytorium Cypru, jednocześnie nie obciążając tzw. podatkiem „u źródła” ich wypłaty do zagranicznych udziałowców. Otrzymanie dywidendy od spółki cypryjskiej przez polską osobę fizyczną podlega opodatkowaniu na 9% poziomie, przy czym część z nich może być przeznaczona na wynagrodzenie polskich członków zarządu spółki. Wynagrodzenia te stanowią dla spółki cypryjskiej koszt podatkowy i zgodnie z polsko-cypryjską umową o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz wewnętrznym prawem Cypru nie podlegają opodatkowaniu ani w Polsce ani na Cyprze.
Spółki cypryjskie są także wykorzystywane do optymalizacji opodatkowania działalności operacyjnej w zakresie sprzedaży towarów oraz świadczenia usług. Niezależnie od konkretnych kanałów przepływu towarów bądź usług, w przypadku ich sprzedaży w państwach członkowskich Unii Europejskiej, najbardziej korzystne fiskalnie jest dokonanie sprzedaży przez spółkę na Cyprze. Dochód uzyskany z działalności operacyjnej cypryjskiej spółki handlowej będzie podlegał najniższemu dopuszczalnemu w UE opodatkowaniu korporacyjnemu, jednocześnie spółka będzie mogła pomniejszyć swą podstawę opodatkowania o szereg kosztów, w tym niepodlegające opodatkowaniu wynagrodzenia swych polskich członków zarządu, co jeszcze bardziej zmniejszy efektywną stopę podatku dochodowego. Możliwe jest także zmniejszenie dochodu spółki cypryjskiej poprzez wykorzystanie dodatkowej spółki offshore lub mającej siedzibę w Zjednoczonych Emiratach Arabskich.
Wynagrodzenie członków zarządu
Umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania z Cyprem zwalnia z opodatkowania i to zarówno w Polsce, jak i na Cyprze wynagrodzenie dyrektorów spółek cypryjskich, którzy są rezydentami podatkowymi w Polsce. Pojęcie „dyrektora” na gruncie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, w tym umowy z Cyprem, jest pojęciem zdecydowanie szerszym od jego rozumienia na gruncie prawa handlowego i obejmuje wszelkie wynagrodzenia członków zarządu i rad nadzorczych. Założenie na Cyprze spółki zależnej, która przejmie wydzieloną cześć działalności jednostki macierzystej mającej siedzibę w Polsce, jest atrakcyjne nie tylko ze względu na brak opodatkowania jej managementu. Ustawodawstwo Cypru przewiduje szereg atrakcyjnych rozwiązań podatkowych pozwalających na optymalizację obciążeń fiskalnych w skali międzynarodowej. Stawka podatku dochodowego na Cyprze jest najniższa w UE i wynosi 10%, brak jest obecnie wymogów dotyczących minimalnego poziomu kapitału zakładowego spółek cypryjskich. Zastosowanie powyższej metody optymalizacyjnej najczęściej sprowadza się do objęcia przez udziałowca polskiej jednostki funkcji dyrektora powiązanej spółki cypryjskiej. Udziałowcy polskich spółek wnoszą udziały w tych jednostkach do nowoutworzonej spółki cypryjskiej, która staje się dla polskiej jednostki holdingiem. Wynagrodzenie uzyskane z tytułu pełnienia tej funkcji w strukturze spółki cypryjskiej nie będzie podlegało opodatkowaniu ani w Polsce ani na Cyprze.
Wynagrodzenie wypłacone dyrektorom spółek cypryjskich stanowi dla tych spółek koszt podatkowy. Akceptowalna (rynkowa) wysokość wynagrodzenia dyrektora spółki cypryjskiej jest uzależniona od sytuacji finansowej spółki, choć nie ma przeszkód prawnych do wypłaty umownego wynagrodzenia dyrektora w przypadku, gdy spółka cypryjska generuje straty.
Wypłata dywidendy
W tym kontekście zaledwie 9% efektywny poziom opodatkowania dywidend wypłacanych przez cypryjskie spółki jest jedną z wielu możliwości redukcji obciążeń fiskalnych międzynarodowych grup kapitałowych, jakie daje ustawodawstwo tego kraju. Podstawą do powyższej redukcji opodatkowania dywidend wypłacanych ze źródeł na Cyprze są postanowienia polsko-cypryjskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Powyższa korzystna dla podatników kwalifikacja prawna wynika z regulacji polsko-cypryjskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, która zezwala na odliczenie od 19% podatku CIT należnego od dywidend w Polsce, 10% podatku dochodowego, który Republika Cypru ma prawo pobrać od tych dochodów, czego jednakże nie czyni z uwagi na zwolnienie podatkowe określone w swym prawie krajowym.
Spółka komandytowo-akcyjna
Szczególnym rodzajem wykorzystania spółek cypryjskich jest objęcie przez spółkę będącą rezydentem podatkowym Cypru funkcji akcjonariusza polskiej spółki komandytowo-akcyjnej. Jako że spółka będąca akcjonariuszem powyższej struktury jest rezydentem podatkowym obcego państwa nie może, co do zasady, podlegać opodatkowaniu w Polsce. Tym samym niemal cały zysk osiągnięty z działalności operacyjnej polskiej spółki komandytowo-akcyjnej jest w sposób neutralny podatkowo transferowany na Cypr, gdzie może korzystać ze zwolnienia podatkowego, jako dochód z zysków kapitałowych. Pojęcie „zysków kapitałowych” na gruncie prawa cypryjskiego ma szeroki zakres znaczeniowy, zaś w powyższym przypadku dochód uzyskany przez spółkę cypryjską w związku z tym, iż jest ona akcjonariuszem polskiej spółki komandytowo-akcyjnej, jest traktowany jako quasi dywidenda. Dochód uzyskany w powyższym przypadku przez spółkę cypryjską ma quasi bierny charakter, jako że jest konsekwencją powzięcia uchwały przez walne zgromadzenie akcjonariuszy o podziale zysku, lecz jednocześnie dochód ten nie spełnia wymogów przewidzianych dla którejkolwiek z kategorii dochodów biernych, określonych w art. 10 – 12 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z Cyprem. W szczególności dochód ten nie jest dywidendą. W świetle postanowień art. 7 umowy z Cyprem, zyski przedsiębiorstwa jednego umawiającego się państwa podlegają opodatkowaniu tylko w tym państwie, chyba że przedsiębiorstwo prowadzi działalność w drugim umawiającym się państwie przez położony tam zakład.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 marca 2011 r. (sygn. akt III SA/Wa 1637/10
„Skoro (…) przedsiębiorstwem jest spółka komandytowo – akcyjna, zarejestrowana w Polsce, z siedzibą w Polsce i prowadząca działalność w Polsce to nie może być równocześnie własnym zakładem położnym w Polsce. Również nie można uznać, że akcjonariusz posiadający akcje w spółce – przedsiębiorstwie w Polsce, posiada w Polsce zakład w rozumieniu szeroko zacytowanych przepisów umowy polsko – cypryjskiej. Posiada akcje w przedsiębiorstwie, które mają przynieść zyski.” Powyższy kierunek interpretacyjny znajduje potwierdzenie w cytowanym powyżej „precedensowym” wyroku WSA w Warszawie z dnia 15 marca 2011 r., w którym sąd uznał, że „wygenerowane i przekazane akcjonariuszowi, będącego cypryjską osobą prawną, zyski z polskiej spółki komandytowo - akcyjnej będą stanowiły zyski do opodatkowania jako zysk przedsiębiorstwa, stosownie do art. 7 ust. 1 umowy polsko - cypryjskiej.”
Optymalizacja opodatkowania papierów wartościowych
Zysk uzyskany w Polsce z papierów wartościowych podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym, co przesądza o opłacalności działań optymalizujących opodatkowanie ww. transakcji. W przypadku, gdy spółka cypryjska dokona sprzedaży udziałów lub akcji w spółkach zagranicznych (np. w polskiej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością), przychód uzyskany z tego tytułu będzie zwolniony z opodatkowania.
Forma prawna przeniesienia na spółkę cypryjską posiadanych papierów wartościowych powinna być dopasowana do regulacji lokalnego prawodawstwa państwa rezydencji udziałowców bądź akcjonariuszy spółki, której udziały lub akcje są wnoszone do spółki cypryjskiej. W praktyce stosowane są tu różne rozwiązania począwszy od aportów a skończywszy na darowiźnie posiadanych przez osoby fizyczne udziałów lub akcji w polskich spółkach na rzecz spółek cypryjskich. Następnym krokiem jest sprzedaż udziałów lub akcji przez spółkę cypryjską, która akumuluje uzyskany z tego tytułu nieopodatkowany dochód. Kanały jego dalszej dystrybucji są powszechnie znane – tj. dywidenda oraz wynagrodzenie dyrektorów (członków zarządu) spółki cypryjskiej
Należności licencyjne
Podatek dochodowy z tytułu uzyskanych przez polskich rezydentów podatkowych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przychodów z należności licencyjnych wynosi 20%. Jest to podatek zryczałtowany, który pobiera się od przychodów, bez uwzględniania kosztów ich uzyskania. Wykorzystanie spółek cypryjskich w procesie optymalizacji obciążeń podatkowych związanych z działalnością w zakresie udzielania licencji może prowadzić do osiągnięcia istotnych oszczędności podatkowych. Spółka cypryjska może samodzielnie występować jako właściciel określonych praw własności intelektualnej bądź może prowadzić działalność w zakresie udzielania sublicencji.
W pierwszym przypadku na spółkę cypryjską przenoszone są np. w drodze aportu wniesionego na kapitał zakładowy określone prawa własności intelektualnej. Spółka ta udziela zaś licencji na korzystanie z tych praw podmiotom trzecim, zarówno powiązanym, jak i niezależnym od cypryjskiej spółki licencyjnej. Dochód uzyskany z tytułu należności licencyjnych będzie podlegał opodatkowaniu na Cyprze 10% stawką podatku dochodowego od osób prawnych, przy czym ewentualny podatek u źródła obciążający wypłaty należności licencyjnych w państwach rezydencji podatkowej licencjobiorców będzie podlegał zaliczeniu na poczet cypryjskiego podatku dochodowego.
W drugim przypadku właścicielem praw własności intelektualnej jest spółka o charakterze „offshore”. Na gruncie wewnętrznego ustawodawstwa Cypru płatności należności licencyjnych do spółki offshore będą wolne od podatku u źródła. W tym przypadku spółka offshore zawrze umowę licencyjną ze spółką cypryjską, której przedmiotem będą prawa własności intelektualnej. Następnie spółka cypryjska udzieli sublicencji na użycie ww. praw własności intelektualnej różnym zewnętrznym i powiązanym zagranicznym podmiotom. Należności licencyjne płacone przez spółkę cypryjską do spółki na Brytyjskich Wyspach Dziewiczych nie będą objęte opodatkowaniem u źródła na Cyprze, pod warunkiem że spółka cypryjska wykonuje swe prawa licencyjne poza Cyprem (poprzez licencjonowanie zagranicznych klientów).
Cypryjskie Fundusze Inwestycyjne
Cypryjskie fundusze inwestycyjne opodatkowane są na takich samych zasadach, jak zwykłe spółki prawa cypryjskiego, tj. 10% stawką CIT. O szczególnej atrakcyjności cypryjskich funduszy inwestycyjnych przesądza szeroki katalog zwolnień podatkowych obejmujący:
- Zwolnienie z opodatkowania zysków ze sprzedaży papierów wartościowych,
- Zwolnienie z opodatkowania dywidend z zagranicznych źródeł (pod warunkiem spełnienia wymogów wynikających z dyrektywy Rady nr 90/435/EEC z 23 lipca 1990 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania stosowanego w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych różnych Państw Członkowskich (Dz.Urz. UE L 225 z 20.8.1990 r.),
- Zwolnienie z opodatkowania dochodów ze sprzedaży papierów wartościowych,
- Brak podatku u źródła (ang. witholding tax) przy wypłacie dywidend, odsetek i należności licencyjnych na rzecz nierezydentów,
- Brak podatku u źródła przy wypłacie zysku z funduszu do zagranicznego inwestora,
- zwolnienie z opodatkowania dochodów ze sprzedaży nieruchomości położonych poza terytorium Cypru (w większości przypadków).
