W znacznym stopniu na zmniejszenie stanu niepewności wpłynęła wydana przez MF interpretacja ogólna z dnia 24 stycznia 2018 r., która w kwestii grupowania wskazała podatnikom możliwość odnoszenia progów do danego rodzaju transakcji. Oznacza to, że w sytuacji, gdy progi zostaną przekroczone wyłącznie w odniesieniu do danego jednego rodzaju transakcji, to obowiązek dokumentacyjny dotyczyć będzie wyłącznie tego rodzaju transakcji 1. Dokument ten niewątpliwie istotny dla podatników podejmujących próby właściwego zidentyfikowania własnych obowiązków dokumentacyjnych, pozostawia jednak pewne wrażenie braku jednoznacznego rozstrzygnięcia. W powołanej interpretacji ogólnej wskazano bowiem, że transakcje jednego rodzaju powinny być każdorazowo oceniane indywidualnie z uwzględnieniem specyfiki działalności podatnika, biorąc pod uwagę parametry transakcji (funkcje, ryzyka, aktywa, sposób kalkulacji ceny, istotne warunki płatności), lecz wskazano również, że prawidłowe określanie jednego rodzaju transakcji jest obowiązkiem podatnika. Wobec bardzo ogólnych przesłanek i wskazówek całość odpowiedzialności za prawidłowe dokonanie grupowania pozostaje po stronie podatnika.
O powyższej interpretacji ogólnej pisaliśmy szczegółowo już wcześniej, dziś natomiast chciałbym zwrócić uwagę na prawdopodobnie finalne rozstrzygnięcie dyskusji podatnika z organem interpretacyjnym. Przebieg tej dyskusji był następujący:
W 2016 roku wnioskodawca zadał pytanie, czy w kontekście nowych regulacji, w przypadku transakcji dokonywanych przez niego z podmiotami powiązanymi w 2017 roku, gdzie zidentyfikował poniższe kategorie świadczeń, powinien on dla potrzeby oceny istotności wpływu transakcji zsumować wartość wszystkich tych zdarzeń:
1) nabycie wyposażenia biura (sprzęt komputerowy) – przewidywana kwota wynikająca z umowy w roku podatkowym 2017 to równowartość ok. 4 000 euro,
2) nabycie środków trwałych – przewidywana kwota wynikająca z umowy w roku podatkowym 2017 to równowartość ok. 30 000 euro,
3) świadczenie usług dzierżawy nieruchomości – przewidywana kwota wynikająca z umowy w roku podatkowym 2017 to równowartość ok. 5.000 euro,
4) świadczenie usług w zakresie doradztwa podatkowego – przewidywana kwota wynikająca z umowy w roku podatkowym 2017 to równowartość ok. 47 000 euro,
5) nabycie usług księgowych – przewidywana kwota wynikająca z umowy w roku podatkowym 2017 to równowartość ok. 12 000 euro,
6) nabycie usług informatycznych – przewidywana kwota wynikająca z umowy w roku podatkowym 2017 to równowartość ok. 15 000 euro,
7) nabycie usług w zakresie badania rynku – przewidywana kwota wynikająca z umowy w roku podatkowym 2017 to równowartość ok. 55 000 euro,
8) nabycie licencji na znak towarowy – przewidywana kwota wynikająca z umowy w roku podatkowym 2017 to równowartość ok. 20 000 euro,
9) udzielenie pożyczki – przewidywana kwota wynikająca z umowy w roku podatkowym 2017 to równowartość ok. 28 000 euro.
Spółka przewidywała, że spełniona zostanie przesłanka wielkości przychodów przekraczających równowartość 2 mln EURO.
W opinii podatnika żadne z wymienionych wyżej transakcji nie powinny zostać uznane za transakcje jednego rodzaju. Uzasadniając swoje stanowisko wnioskodawca podnosił podobne argumenty, które pojawiły się we wspomnianej wyżej interpretacji ogólnej z początku 2018 roku, czyli wskazywał, że należy ocenić charakter danych transakcji, pełnione funkcje, angażowane aktywa, ponoszone ryzyka i koszty, mechanizm kalkulacji ceny. Skoro elementy te są odmienne w przypadku wymienionych transakcji, to w opinii wnioskodawcy każda z nich powinna stanowić odrębny rodzaj transakcji.
W połowie 2016 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w wydanej interpretacji indywidualnej uznał powyższe stanowisko za nieprawidłowe, wyjaśniając, iż niedopuszczalne jest stosowanie podziału na rodzaje dla transakcji, gdyż taki podział można stosować jedynie w odniesieniu do „innych zdarzeń” 2. Podatnik nie zgodził się z tak wąską wykładnią normy art. 9a ust. 1d updop i wniósł skargę do WSA, lecz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie utrzymał stanowisko organu interpretacyjnego, ograniczając się do weryfikacji konstrukcji gramatycznej spornego przepisu i wykładni literalnej, i oddalił skargę wnioskodawcy 3. Podatnik wniósł skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego i uzyskał w dniu 20 lutego 2018 r. rozstrzygnięcie, w którym NSA uchylił zarówno wyrok WSA jak i zaskarżoną interpretację indywidualną 4. NSA stwierdził, że wykładnia zastosowana zarówno przez organ interpretacyjny jak i sąd pierwszej instancji była zbyt powierzchowna. NSA dokonał szczegółowej analizy normy wynikającej z art. 9a ust. 1d updop i doszedł do wniosku, iż w tym konkretnym przepisie stwierdzenie "jednego rodzaju" odnosi się zarówno do "innych zdarzeń" jak i do "transakcji". Tym samym NSA przyznał racje podatnikowi, wyraźnie akcentując, że w sytuacji przedstawionej przez podatnika nakazuje się wprost sumowanie wartości transakcji lub innych zdarzeń w ramach jednego rodzaju.
Skutkiem powyższego rozstrzygnięcia NSA jest wydana przez BKIP interpretacja indywidualna z dnia 4 czerwca 2018 r. 5, w której stwierdzono, iż stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 2016 roku jest uprawnione. Takie rozstrzygnięcie pozostaje w zgodzie z kształtującą się na początku 2018 roku linią interpretacyjna co do możliwości sumowania wartości transakcji w obrębie ich poszczególnych rodzajów.
Źródła:
1 Interpretacja ogólna Ministra Finansów z dnia 24 stycznia 2018r. o sygn. DCT.8201.1.2018DCT.8201.1.2018;
2 Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 15 lipca 2016 r., sygn. IBPB-1-2/4510-430/16/JW.;
3 Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 23 lutego 2017 r., sygn. akt I SA/Kr 1290/16;
4 Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 lutego 2018 r., sygn. akt II FSK 1895/17;
5 Interpretacja indywidualna BKIP z dnia 4 czerwca 2018 r., sygn. IBPB-1-2/4510-430/16-6/ANK.
Autor:
Leszek Dutkiewicz
Partner w Russell Bedford. Od 2011 roku związany z Russell Bedford Poland.
W latach 2008 – 2011 pracował dla czołowych firm doradczych (Ernst&Young, KPMG, BDO) świadcząc usługi z zakresu doradztwa podatkowego. Specjalizuje się w prawie podatkowym i gospodarczym, przede wszystkim w zakresie prawa podatkowego międzynarodowego, postępowań podatkowych, podatku VAT oraz cen transakcyjnych.
Autor publikacji o tematyce związanej z prawem podatkowym, cywilnym i międzynarodowym. Wykładowca na szkoleniach z zakresu prawa podatkowego.
Posiada wykształcenie prawnicze, w 2008 roku ukończył studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego.
