Funkcjonariuszka ABW po przedłożonej informacji w zakresie rozpoczęcia korzystania z urlopu macierzyńskiego otrzymała odpowiedź od dyrektora biura kadr, który wskazał, że „Bieg zwolnienia lekarskiego przypadającego w okresie ciąży przerywa jedynie poród, od którego z mocy prawa liczy się termin urlopu macierzyńskiego”. Z odpowiedzi wnioskować można, że w ocenie dyrektora biura kard ABW niniejsza sytuacja wyklucza możliwość jednoczesnego korzystania ze zwolnienia lekarskiego oraz urlopu macierzyńskiego. Nie będzie mogło nastąpić także jego zdaniem przekształcenia zwolnienia lekarskiego na urlop macierzyński.
Zgodnie z art. 180 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku – kodeks pracy (Dz.U. z 2019 r., poz. 1040 ze zm.) – prawo do urlopu macierzyńskiego ma charakter podmiotowy i przysługuje z mocy samego prawa
Ponadto dyrektor biura kadr w swojej odpowiedzi zwrócił uwagę funkcjonariuszki ABW na fakt, że pierwszym dniem urlopu macierzyńskiego mógłby być jedynie dzień, w którym kończy się zwolnienie lekarskie. Jednakże w zaistniałym stanie faktycznym, dzień, w którym kończy się funkcjonariuszce zwolnienie lekarskie przypadał już po dniu zwolnienia jej ze służby. „W związku z powyższym brak jest podstaw do uwzględnienia Pani wniosku o udzielenie urlopu macierzyńskiego przed porodem, bowiem pierwszy dzień tego urlopu będzie przypadał w okresie, kiedy nie będzie Pani posiadała statusu funkcjonariusza ABW” – stwierdził dyrektor biura kadr ABW.
W niniejszej sprawie głos zabrał Rzecznik Praw Obywatelskich, który jednoznacznie wskazał, że nie sposób podzielić stanowiska dyrektora biura kadr ABW. Rzecznik Praw Obywatelskich podkreślił, że zgodnie z art. 180 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku – kodeks pracy (Dz.U. z 2019 r., poz. 1040 ze zm.) – prawo do urlopu macierzyńskiego ma charakter podmiotowy i przysługuje z mocy samego prawa, z chwilą urodzenia dziecka.
W konsekwencji powyższego funkcjonariuszka nie miała obowiązku w ogóle składać pracodawcy wniosku o urlop. Zatem zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich przebywanie przez funkcjonariuszkę na zwolnieniu lekarskim nie może uniemożliwić jej korzystania z prawa do urlopu macierzyńskiego przed porodem, biorąc jednocześnie pod uwagę fakt, że warunek taki nie wynika z obowiązujących przepisów.
Ponadto Rzecznik Praw Obywatelskich powołał się na art. 71 ust. 2 Konstytucji, który przyznaje matce przed urodzeniem dziecka oraz po urodzeniu dziecka prawo do szczególnej pomocy władz publicznych. Tym samym decyzja ABW spowodowałaby, że w tym wypadku władze publiczne nie tylko nie świadczyłyby szczególnej pomocy, lecz dodatkowo destabilizowałyby sytuację takiej osoby, pozbawiając ją środków utrzymania.
W ocenie Rzecznika stanowisko Biura Kadr ABW – w zakresie, w którym jednoznacznie odmówił funkcjonariuszce prawa do urlopu macierzyńskiego przed porodem w trakcie korzystania przez nią ze zwolnienia lekarskiego – bezspornie narusza jej prawa i wolności oraz może stanowić dyskryminację ze względu na płeć, związaną z rodzicielstwem.
W konsekwencji powyższego Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego prof. dr hab. Piotra Pogonowskiego o zweryfikowanie stanowiska w sprawie przyznania funkcjonariuszce urlopu macierzyńskiego.
WZF.7043.66.2019
Autor: Nikol Małaszewska-Dąbrowska
Manager w Departamencie Prawnym. Od 2011 roku zajmuje się doradztwem dla wiodących firm z różnych sektorów gospodarki. Wieloletni praktyk, posiada bogate doświadczenie w prowadzeniu kompleksowych projektów z zakresu prawa krajowego i międzynarodowego. Uczestniczy w przeglądach prawnych i podatkowych prowadzonych pod kątem identyfikacji ryzyka. Jest także autorem licznych artykułów o tematyce podatkowej, publikowanych w prasie branżowej.
