Przywołany przepis stosuje się z uwzględnieniem właściwej umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, której stroną jest Polska (art. 4a PIT). W związku z powyższym możemy dokonać rozróżnienia na rezydenta i osobę nie mającą w Polsce miejsca zamieszkania.
Jeśli obywatel Ukrainy przebywa w Polsce krócej albo nawet dłużej niż 183 dni w roku, ale przedstawi certyfikat rezydencji potwierdzający, że jego centrum interesów życiowych jest na Ukrainie, jego dochody będą podlegały opodatkowaniu tylko na Ukrainie. Potwierdza to art. 14 ust. 1 Konwencji między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Ukrainy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku. Polski pracodawca będzie musiał przygotować dla ukraińskiego pracownika imienne informacje według ustalonego wzoru (IFT-1/IFT-1R) oraz przesłać je we właściwym terminie odpowiedniemu urzędowi skarbowemu (tzn. urzędowi właściwemu do obsługi cudzoziemców) oraz obywatelowi Ukrainy.
W przypadku rezydentów pobór podatku następuje, co do zasady, poprzez pobranie zaliczki na podatek. Natomiast w przypadku nierezydentów pobór podatku następuje poprzez pobranie przez płatnika/osoby wypłacającej wynagrodzenie zryczałtowanego podatku dochodowego, w wysokości 20% przychodów. Ma to również wpływ na złożenie deklaracji rocznych przez płatnika z tytułu pobrania zaliczek na podatek dochodowy. W przypadku rezydenta płatnik składa deklaracje PIT-11, zaś w przypadku osób niebędącymi rezydentami deklaracje IFT-1R.
Warto pamiętać, że:
- w przypadku wielu rodzajów umów – możliwe jest wystawienie zarówno ryczałtowego IFT-1R, jak i rozliczanego na zasadach ogólnych PIT-11,
- PIT-11 – w przypadku, gdy osoba zagraniczna nie ma numeru PESEL lub NIP, należy w dokumentach posłużyć się numerem nadanym jej dla celów podatkowych przez odpowiednie władze jej kraju rezydencji, a jeżeli osoba taka nie ma takiego numeru – posłużyć się należy numerem dokumentu stwierdzającego tożsamość podatnika, uzyskanego w tym państwie (będzie to co do zasady paszport).
W związku z sytuacją szczególną zostały podjęte dyskusję społeczne na temat potencjalnych możliwości, które ułatwiłyby podjęcie pracy osobom, którzy byli zmuszeni do opuszczenia swojego kraju. Na pierwszy plan dyskusyjny trafiła forma zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych. Zobaczymy, jakie efekty przyniosą regulacje spec ustawy, natomiast na dzień dzisiejszy został zgłoszony pomysł o wyłączeniu konieczności posiadania przez obywateli Ukrainy certyfikatu rezydencji, gdyż to ułatwi
Stowarzyszenie Księgowych w Polsce wystąpiło do władz państwowych z petycją o zwolnieniu z podatku dochodowego przychodów ze świadczeń rzeczowych lub pieniężnych osób, które z powodu wojny znalazły się na terytorium Polski. Warto również wspomnieć o tym, iż obywatele Ukrainy mający rezydencje podatkową w Polsce są uprawnieni do ulg podatkowych przewidzianych w ustawie na takich samych zasadach jak obywatele polscy, między innymi mogą korzystać z tzw. zerowego PIT dla osób do 26. roku życia.