Na zapytanie odpowiedział podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Piotr Patkowski:
"Ustawą z dnia 7 lipca 2022 r. o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom (Dz. U. 2022 poz. 1488), która weszła w życie w dniu 29 lipca br., została wprowadzona instytucja wakacji kredytowych. Zgodnie z brzmieniem art. 73 ust. 1 - 3 ustawy, na wniosek konsumenta kredytodawca zawiesza spłatę kredytu hipotecznego udzielonego w walucie polskiej, z wyłączeniem kredytów indeksowanych lub denominowanych do waluty innej niż waluta polska. Z wakacji kredytowych można skorzystać w przypadku, gdy umowa o kredyt hipoteczny zawarta została przed 1 lipca 2022 r. Tym samym, zawiesza się wyłącznie spłatę kredytu hipotecznego, udzielonego na podstawie umowy o kredyt hipoteczny, która może być uznana za umowę o kredyt hipoteczny w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 23 marca 2017 r. o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami. Zawieszenie spłaty kredytu przysługuje konsumentowi tylko w stosunku do jednej umowy, zawartej w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych.
Zgodnie ze stanowiskiem UKNF, należy zauważyć, że w myśl „art. 506 § 1 kodeksu cywilnego, jeżeli w celu umorzenia zobowiązania dłużnik zobowiązuje się za zgodą wierzyciela spełnić inne świadczenie albo nawet to samo świadczenie, lecz z innej podstawy prawnej, zobowiązanie dotychczasowe wygasa. W przypadku opisanym w interpelacji mamy więc do czynienia (…) z nową umową kredytową. Dotyczy to w pełnym zakresie także tzw. kredytu refinansowego, jaki otrzymał kredytobiorca w innym banku. Z pewnością istnieje więcej stanów faktycznych, zbliżonych - w subiektywnym odbiorze kredytobiorców - do opisanego w art. 73 ustawy. Przykładowo, w podobnej sytuacji, co kredytobiorcy korzystający z refinansowania zadłużenia w innym albo tym samym banku, znajdują się także konsumenci, którzy ubiegali się o kredyt w okresie bezpośrednio poprzedzającym uchwalenie i wejście w życie przepisów, a którzy umowę z bankiem zawarli po dacie określonej w art. 74 ustawy. Do takich umów również nie odnosi się przepis art. 73 tej ustawy”.
Pragnę również zwrócić uwagę na stanowisko UOKiK, zgodnie z którym „celem wprowadzonych przepisów jest (…) pomoc kredytobiorcom w pokonaniu przejściowych trudności w regulowaniu zobowiązań wynikających ze spłaty kredytów na cele mieszkaniowe. W warunkach wzrostu stóp procentowych wzrasta bowiem obciążenie budżetu domowego kredytobiorcy spłatą kredytu mieszkaniowego oprocentowanego zmienną stopą. W tym miejscu należy przypomnieć,że występują różnice w skali problemu w zależności m.in. od roku kiedy zaciągnięto kredyt. Dostępne dane wskazują, że obciążenia skutkujące trudnościami w obsłudze kredytów w największym stopniu mogą dotyczyć kredytobiorców, którzy zaciągali średnio największe wartościowo kredyty w okresie najniższych historycznie stóp procentowych tj. w latach 2020-2021. Jednocześnie należy podkreślić, że w świetle przepisów ustawy samo korzystanie z kredytu refinansowego nie oznacza automatycznego wyłączenia z możliwości skorzystania z wakacji kredytowych. Kredytodawca nie powinien automatycznie odrzucać wniosków o wakacje kredytowe odnoszących się do kredytów refinansowych. Powinien każdorazowo ocenić taki wniosek w świetle wszystkich przesłanek ustawowych, w tym również czy została zawarta najpóźniej do dnia 30 czerwca 2022 r. Problem, który Pan Poseł opisuje może dotyczyć wyłącznie osób, które refinansowały kredyt po 30 czerwca 2022 r. W tym miejscu należy podkreślić, że ustawa z dnia 7 lipca 2022 r. o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom w art. 74 wskazuje, że art. 73 dotyczący wakacji kredytowych ma zastosowanie do umów zawartych przed dniem 1 lipca 2022 r., w tym również do umów zawartych przed dniem wejścia w życie ustawy zmienianej w art. 69, jeżeli termin zakończenia okresu kredytowania określony w tych umowach przypada po upływie 6 miesięcy od tej daty. Czyli w przypadku umów kredytowych zawartych po dniu 30 czerwca kredytodawcy nie mają ustawowego obowiązku udzielić wakacji kredytowych”.
W kontekście interpelacji poselskiej pragnę także wskazać, że Rzecznik Finansowy prowadzi działania z zakresu monitoringu rynku. Jak wskazano w stanowisku Rzecznika Finansowego, „w ramach prowadzonej infolinii oraz skrzynki e-mail (…), Rzecznik Finansowy otrzymuje sygnały od klientów dotyczące możliwych trudności z uzyskaniem wakacji kredytowych. Część pytań kierowanych przez klientów do Rzecznika Finansowego dotyczy również zagadnienia opisanego w przekazanej interpelacji poselskiej (…). Należy przy tym odnotować, że Rzecznik Finansowy nie posiada w chwili obecnej dostatecznych danych pozwalających na pełną ocenę praktyki działania banków w tych sprawach, gdyż ewentualne wnioski do Rzecznika Finansowego w sprawie odmowy udzielenia wakacji kredytowych w odniesieniu do kredytu refinansowego najprawdopodobniej wpłyną do Biura Rzecznika Finansowego dopiero po wyczerpaniu przez klientów procedury reklamacyjnej w danym banku”.
