Przepisy te wprowadzają definicję grupy spółek oraz dział, który ureguluje zasady funkcjonowania tych grup. Prawo grup spółek będzie miało zastosowanie wyłącznie w stosunku do spółki dominującej i spółki zależnej, które podjęły uchwałę o uczestnictwie w grupie spółek, a także (odpowiednio) do spółki powiązanej ze spółką dominującą, jeśli jej umowa lub statut tak stanowią. Zasadniczym celem prawa grup spółek jest ustawowe unormowanie relacji pomiędzy podmiotami występującymi w holdingach.
Uczestnictwo w grupie spółek będzie miało charakter dobrowolny, ale koniecznym będzie ujawniane w Krajowym Rejestrze Sądowym faktu uczestnictwa w grupie, a stosowanie przepisów prawa grup spółek możliwe jest dopiero po ujawnieniu stosownej wzmianki.
Prawo grup spółek wprowadza możliwość wydawania przez spółkę dominującą spółce zależnej wiążącego polecenia dotyczącego prowadzenia spraw spółki oraz reguluje sposób jego wykonania i możliwość odmowy jego wykonania przez spółkę zależną.
Nowelizowane przepisy KSH przewidują także:
- prawo spółki dominującej do przeglądania w każdym czasie ksiąg i dokumentów spółki zależnej oraz żądania udzielenia przez nią informacji,
- obowiązek rady nadzorczej spółki dominującej polegający na nadzorze nad realizacją interesu grupy spółek przez spółkę zależną; przy czym obowiązek ten może być wyłączony w umowie lub statucie,
- obowiązek corocznego sporządzania sprawozdania przez zarząd spółki zależnej na temat powiązań umownych ze spółką dominującą oraz wydanych przez nią wiążących poleceniach,
- uprawnienie wspólników lub akcjonariuszy mniejszościowych reprezentujących co najmniej 10% kapitału zakładowego do żądania przeprowadzenia specjalnego audytu w celu zbadania rachunkowości oraz działalności grupy spółek,
- uprawnienie wspólników lub akcjonariuszy mniejszościowych reprezentujących mniej niż 10% kapitału zakładowego do żądania przeprowadzenia przymusowego odkupu ich udziałów lub akcji przez spółkę dominującą, która bezpośrednio lub pośrednio reprezentuje co najmniej 90% kapitału zakładowego spółki zależnej,
- uprawnienie spółki dominującej reprezentującej co najmniej 90% kapitału zakładowego spółki zależnej do podjęcia uchwały o przymusowym wykupie wspólników lub akcjonariuszy mniejszościowych spółki zależnej,
- możliwość pociągnięcia spółki dominującej do odpowiedzialności odszkodowawczej (w określonych przypadkach) względem spółki zależnej, wspólników lub akcjonariuszy mniejszościowych spółki zależnej oraz wierzycieli spółki zależnej za szkodę wyrządzoną wykonaniem wiążącego polecenia.
Ponadto nowelizacja przewiduje zwolnienie członków zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej i likwidatorów spółki zależnej i spółki dominującej z odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną wykonaniem wiążącego polecenia, jeśli działali oni w interesie grupy spółek.
Autor: Magdalena Mączka Radca prawny, Russell Bedford Dmowski i Wspólnicy Kancelaria Adwokacka Sp. k.
