languageRU      languageEN      internationalInternational        phoneZadzwoń do nas: 22 276 61 80

Jesteś tutaj:Start/Baza wiedzy/Zmiany w prawie/Problem z opłatami od apelacji i zażalenia w postępowaniu cywilnym wciąż nierozwiązany
sobota, 30 czerwiec 2018 13:07

Problem z opłatami od apelacji i zażalenia w postępowaniu cywilnym wciąż nierozwiązany

Kwestia uiszczania opłat sądowych od apelacji oraz zażalenia w postępowaniu cywilnym już od dłuższego czasu budzi kontrowersje. Wciąż nie wiadomo co ustawodawca ma na myśli polecając uiszczenie zapłaty na konto „właściwego sądu”. Specyfika procedury wnoszenia wspomnianych środków odwoławczych jest uregulowana przepisami art. 369 § 1 oraz art. 369 § 1 w zw. art. 397 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks Postępowania Cywilnego (t.j. z dnia 8 grudnia 2017 r., Dz.U. z 2018 r. poz. 155) (dalej jako: k.p.c.), zgodnie z którymi apelację oraz zażalenie w postępowaniu cywilnym powinny zostać wniesione za pośrednictwem sądu, który wydał zaskarżone orzeczenie.

 

Biorąc pod uwagę konkluzję ww. wyroku Trybunału Konstytucyjnego oraz literalną wykładnię § 2 ust. 1 i 2 Rozporządzenia zdawać mogłoby się, że opłatę od zażalenia czy apelacji można uiszczać zarówno na konto sądu I jak i II instancji. Niestety, na chwilę obecną, tak jak słusznie zauważa środowisko prawnicze, z ostrożności najlepiej byłoby wnosić opłaty od apelacji czy zażalenia na rachunek lub w kasie sądu, który wydał skarżone orzeczenie.

„Właściwy”, czyli który?

Problemy interpretacyjne sprawiała przede wszystkim treść obowiązującego do dnia 1 stycznia 2017 r. Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie sposobu uiszczania opłat sądowych w sprawach cywilnych z dnia 21 marca 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 408). Zgodnie z § 2 ust. 1 wspomnianego rozporządzenia opłaty sądowe w sprawach cywilnych (w tym opłaty należne z tytułu wniesienia apelacji i zażalenia) w formie gotówkowej oraz bezgotówkowej należało uiszczać na rachunek „właściwego sądu”.

Stwierdzenie „właściwy sąd” stało się przedmiotem rozważań zarówno Sądu Najwyższego, jak i Trybunału Konstytucyjnego. W wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 29 kwietnia 2008 r., wydanego w sprawie SK 11/07 wskazano, że z powodu niedookreślonego charakteru pojęcia „właściwy sąd” ww. przepis rozporządzenia z dnia 21 marca 2016 r. należy uznać za niekonstytucyjny. W związku z argumentacją zawartą w przytoczonym wyroku Trybunału Konstytucyjnego, Sąd Najwyższy w swoim orzecznictwie (m. in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 stycznia 2015 r. I CZ 118/14) wyraził pogląd, że opłatę od apelacji (w tym odpowiednio od zażalenia) można wnosić na rachunek sądu, który wydał przedmiotowe orzeczenie albo na rachunek sądu, który będzie rozpatrywał apelację bądź zażalenie w drugiej instancji.

Wraz z wejściem w życie nowego rozporządzenia regulującego wnoszenie opłat sądowych w sprawach cywilnych (Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie sposobu uiszczania opłat sądowych w sprawach cywilnych z dnia 21 marca 2016 r., Dz.U. z 2016 r. poz. 408) (dalej: „Rozporządzenie”) niestety wątpliwości w przedmiotowym zakresie nadal pozostają aktualne.

Nowa wykładnia nadal niejasna

Zgodnie z § 2 Rozporządzenia opłaty sądowe w sprawach cywilnych można uiścić w formie znaków opłaty sądowej, w formie gotówkowej oraz w formie bezgotówkowej.

Z powyżej wskazanych trzech rodzajów metod dokonywania opłat, tak jak w przypadku poprzednio obowiązującego rozporządzenia, problematyczne okazało się dokonywanie płatności w formie gotówkowej oraz bezgotówkowej przy składaniu apelacji oraz zażalenia w postępowaniu cywilnym.

Zgodnie bowiem z § 2 ust. 1 i 2 Rozporządzenia, uiszczenie opłaty sądowej w formie bezgotówkowej bądź gotówkowej należy dokonać na rachunek bieżący dochodów sądu właściwego dla podjęcia czynności procesowej, z którą wiąże się uiszczenie opłaty sądowej lub sądu, za pośrednictwem którego, zgodnie z obowiązującymi przepisami, wnosi się pismo podlegające opłacie sądowej.

Środowisko prawnicze skupia się wokół problemu wykładni literalnej oraz funkcjonalnej nowego przepisu. Z jednej strony bowiem spójnik „lub” użyty w wyżej przytoczonym przepisie wskazywałby na alternatywną możliwość wnoszenia opłat zarówno na rzecz sądu I, jak i II instancji. Z drugiej jednak strony, mając na uwadze względy praktyczne, to sąd I instancji dokonuje kontroli formalnej przedmiotowych pism procesowych, w tym w zakresie uiszczenia stosownych opłat. W sytuacji wniesienia opłaty na rachunek sądu II instancji, sąd I instancji musiałby dodatkowo weryfikować wpływ dokonanej opłaty, co znacznie wydłużałoby proces kontroli formalnej. Ponadto, w przypadku braku uzyskania informacji ze strony Sądu II instancji mogłoby dojść do odrzucenia środka zaskarżenia.

Biorąc pod uwagę konkluzję ww. wyroku Trybunału Konstytucyjnego oraz literalną wykładnię § 2 ust. 1 i 2 Rozporządzenia zdawać mogłoby się, że opłatę od zażalenia czy apelacji można uiszczać zarówno na konto sądu I jak i II instancji. Niestety, na chwilę obecną, tak jak słusznie zauważa środowisko prawnicze, z ostrożności najlepiej byłoby wnosić opłaty od apelacji czy zażalenia na rachunek lub w kasie sądu, który wydał skarżone orzeczenie.

Źródło:  http://prawo.gazetaprawna.pl/artykuly/1107269,klopot-z-oplatami-od-apelacji-i-zazalenia.html

Autor: Hanna Żołnierkiewicz - Departament Prawny 

Nasze publikacje

rbiuletyn

 

lipiec-wrzesień 2023

RB Biuletyn numer 44

pobierz magazyn

Nasze publikacje

rb restrukturyzacje             russellbedford             rbdombrokersi