Vat marża także od dzieł sztuki z innych krajów UE

 W dniu 29 listopada 2018 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) orzekł w sprawie C 264/17. Wniosek w niniejszej sprawie został złożony w ramach sporu pomiędzy niemieckim handlarzem dzieł sztuki, a Urzędem Skarbowym w Hamm w Niemczech. Urząd skarbowy odmówił przyznania korzyści z systemu VAT marża na dostawy dzieł sztuki nabyte przez handlarza w innych państwach członkowskich.

TSUE orzekł, że odmowa zastosowania VAT marża do dostaw poprzedzonych transakcją wewnątrzwspólnotową może dyskryminować pochodzenie dzieł sztuki, które są dostarczane do podatnika, ponieważ podlegający opodatkowaniu handlarz nie może zdecydować się na dostawę dzieła sztuki w oparciu o transakcję wewnątrzwspólnotową, a zastosować system VAT marży wyłącznie do dzieł pochodzenia niemieckiego

Niemieckiemu handlarzowi dziełami sztuki, który prowadzi galerie w wielu niemieckich miastach, w 2014 r. dostarczono dzieła sztuki pochodzące od artystów zamieszkałych w innych krajach Unii Europejskiej. Dostawy te zostały zgłoszone przez sprzedawców w państwach, z których dzieła sztuki pochodziły, jako zwolnione z VAT dostawy wewnątrzwspólnotowe. W takim przypadku podatek powinien rozliczyć kupujący. Niemiecki podatnik poprosił Urząd Skarbowy w Hamm o zastosowanie do tych dostaw VAT marży, natomiast urząd skarbowy odrzucił jego wniosek i mężczyzna został wezwany do zapłaty dodatkowej kwoty VAT w wysokości 19 763,31 EUR. W związku z odrzuceniem wniosku podatnika i zakwestionowaniem oceny podatkowej, handlarz wniósł skargę do Sądu ds. Finansów w Münster w Niemczech. Niemiecki podatnik twierdził, że przepisy krajowe są niezgodne z prawem Unii Europejskiej i domagał się bezpośredniego zastosowania art. 316 ust. 1 lit. b) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Sąd krajowy miał wątpliwości co do zgodności z urzędem skarbowym, gdyż ​wynikałoby, że ​zgodnie z prawem niemieckim system VAT marża nie ma zastosowania do dostawy towarów, które handlarz nabyłby w Unii Europejskiej, jeżeli dostawa towarów do handlarza była już objęta zwolnieniem wewnątrzwspólnotowym. Zdaniem sądu takie wyłączenie nie wynika z art. 316 ust. 1 lit. b) dyrektywy VAT i może prowadzić do zakłócenia konkurencji. Niemiecki sąd zainteresował się również sytuacją, w której podatnik korzystałby z zastosowania systemu marży przewidzianego w art. 316 ust. 1 lit. b) dyrektywy VAT, i jednocześnie powoływał się na prawo do odliczenia podatku naliczonego. W tych okolicznościach Sąd Finansowy w Münster postanowił zwrócić się do Trybunału. 

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że odmowa zastosowania VAT marża do dostaw poprzedzonych transakcją wewnątrzwspólnotową może dyskryminować pochodzenie dzieł sztuki, które są dostarczane do podatnika, ponieważ podlegający opodatkowaniu handlarz nie może zdecydować się na dostawę dzieła sztuki w oparciu o transakcję wewnątrzwspólnotową, a zastosować system VAT marży wyłącznie do dzieł pochodzenia niemieckiego.

W przypadku wątpliwości sądu co do prawa zastosowania równocześnie VAT marża dla dostaw wewnątrzwspólnotowych, jak i odliczenia podatku naliczonego, podatnik nie może wybrać systemu VAT marży ustanowionego w art. 316 ust. 1 lit. b) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. W tym przypadku podatek w cenie nabycia nie znajduje odwzorowania w podatku obciążającym sprzedaż, a więc podatnik może korzystać z systemu VAT marży na podstawie tego artykułu wyłącznie wtedy, gdy nie wykonuje on dla tych samych dostaw prawa do odliczenia naliczonego podatku VAT.