Nadpłata na koncie ZUS zablokowała zwolnienie z opłacania składek. Nowelizacja ma to zmienić

W ustawie z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 374, ze zm., dalej: „Specustawa”) wprowadzono w art. 31zo możliwość zwolnienia przedsiębiorców z obowiązku opłacania nieopłaconych należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne, na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Emerytur Pomostowych, należnych za okres od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 maja 2020 r. W związku z tym pracodawcy i samozatrudnieni złożyli stosowne wnioski, pewni, że z marszu dostaną rzeczone zwolnienie. Jakież było zdumienie niektórych, kiedy dowiedzieli się, że zwolnienia nie dostaną.

ZUS stoi na stanowisku, że po uruchomieniu Tarczy antykryzysowej szeroko informował o tym, że płatnicy, którzy złożyli wniosek o zwolnienie ze składek, a mają nadpłatę w ZUS, powinni złożyć wniosek o jej zwrot 

Braki informacyjne

ZUS stoi na stanowisku, że po uruchomieniu Tarczy antykryzysowej szeroko informował o tym, że płatnicy, którzy złożyli wniosek o zwolnienie ze składek, a mają nadpłatę w ZUS, powinni złożyć wniosek o jej zwrot, gdyż jeśli tego nie zrobią nadpłata pokryje należności za kolejne miesiące, uniemożliwiając tym samym skorzystanie ze wsparcia. Natomiast wielu przedsiębiorców zupełnie nie kojarzy takiego komunikatu. W tej sprawie interweniował Rzecznik MŚP, który wystąpił do Prezes ZUS Pani Prof. dr hab. Gertrudy Uścińskiej z wnioskiem o wyjaśnienie sprawy.

Rzecznik zwrócił uwagę na to, że ZUS ma obowiązek zawiadomić płatników składek, starających się o zwolnienie z opłacania składek na podstawie art. 31zo Specustawy, o kwocie nadpłaty za poprzednie okresy składkowe tak, aby nie pozbawiać ich możliwości skorzystania ze zwolnienia w czasie stanu epidemii i związanych z tym problemów gospodarczych. W ocenie Rzecznika MŚP bowiem praktyka ZUS zaliczenia z urzędu tych nadpłaconych składek na poczet bieżących składek bez zawiadamiania płatników o kwocie nadpłaconych składek jest nieprawidłowa i narusza uprawnienia przedsiębiorców wynikające z tzw. Tarczy Antykryzysowych.

Nowelizacja wprowadzi poprawki

Sprawę ma rozwiązać nowelizacja ustawy o zmianie ustawy o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 430), która w art. 10 ust. 1 przewiduje, że w przypadku złożenia do dnia 30 czerwca 2020 r. wniosku o zwolnienie z obowiązku opłacenia należności z tytułu składek, o których mowa w art. 31zo Specustawy zwalnia się z obowiązku opłacenia należnych składek wykazanych w deklaracji rozliczeniowej za marzec, kwiecień i maj 2020 r., w wysokości określonej w art. 31zo, także wówczas, gdy składki te zostały opłacone lub na poczet tych składek Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaliczył z urzędu nienależnie opłacone składki. Opłacone składki lub zaliczone z urzędu nienależnie opłacone składki podlegają zwrotowi na zasadach określonych w art. 24 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 266, 321, 568, 695 i 875). Ustawa jest obecnie w Senacie.

Zwolnienie z opłacania składek dla mających nadpłatę zostanie skorygowane

ZUS informuje, że po wejściu w życie przepisów możliwe będzie umorzenie składek wykazanych w deklaracji rozliczeniowej. Płatnicy, którzy na wskazany w przepisach dzień:

• zgłosili do ubezpieczeń społecznych poniżej 10 ubezpieczonych, będą mogli uzyskać umorzenie w wysokości 100 proc. składek należnych,
• zgłosili do ubezpieczeń społecznych od 10 do 49 ubezpieczonych, będą mogli uzyskać umorzenie w wysokości 50 proc. składek należnych.

Jeżeli w związku z umorzeniem składek powstanie nadpłata, to zostanie ona zaliczona na poczet przyszłych składek lub będzie podlegać zwrotowi na wniosek płatnika.

W związku z planowaną zmianą przepisów nie należy składać do ZUS wniosków o ponowne rozpatrzenie sprawy (ZUS rozpatrzy sprawę z urzędu – bez ponownego wniosku) ani o zwrot nadpłaty (o zwrot będzie można wystąpić po ustaleniu wysokości umorzenia).

O zwolnieniu z opłacania składek lub jego nowej wysokości ZUS poinformuje na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS lub przekaże pismo za pośrednictwem poczty.