Proponowane zmiany w zakresie cen transferowych mają charakter dwojakiego rodzaj, tj. z jednej strony są ukierunkowane na zwalczanie przerzucania dochodów do tzw. rajów podatkowych i w tym zakresie zwiększają obowiązki dokumentacyjne, a drugiej strony upraszczają obowiązki w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii w związku z COVID-19.
Rozszerzenie obowiązku dokumentacyjnego z tzw. „rajami podatkowymi”
Główne zmiany w zakresie cen transferowych przewidywane w projekcie dotyczą transakcji z podmiotami z tzw. „rajów podatkowych” i polegają one na określeniu wysokości progu dokumentacyjnego dla transakcji kontrolowanych realizowanych z podmiotami z rajów podatkowych na poziomie 100 000 zł. Przypomnijmy, że aktualnie obowiązkiem dokumentacyjnym objęte są co do zasady transakcje zakupowe z podmiotami z rajów podatkowych (czyli takie, w ramach których zapłata należności jest dokonywana bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego siedzibę lub zarząd na terytorium lub kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową).
W efekcie proponowanych zmian, również transakcje przychodowe dokonywane z podmiotami z rajów podatkowych będą podlegały obowiązkowi dokumentacyjnemu.
Ponadto projektowane zmiany obejmują rozszerzenie obowiązku dokumentowania transakcji ze spółkami z rajów podatkowych w sytuacji, kiedy rzeczywisty właściciel (beneficial owner) ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w tych krajach. Co więcej wprowadzono domniemanie, że rzeczywisty właściciel ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, jeżeli druga strona transakcji dokonuje w roku podatkowym rozliczeń z podmiotem mającym siedzibę lub zarząd „w raju podatkowym”.
Mając na uwadze planowane rozwiązania, podatnicy będą musieli sprostać dużym wyzwaniom w zakresie zweryfikowania „rzeczywistego właściciela” co w praktyce może okazać się trudne. Pozyskanie informacji na temat kontrahentów naszych kontrahentów w wielu przypadkach może okazać się wręcz niemożliwe.
Dodatkowy element dokumentacji
W przypadku transakcji z rajami podatkowymi, lokalna dokumentacja cen transferowych będzie musiała obowiązkowo zawierać również uzasadnienie gospodarcze tej transakcji, w szczególności opis spodziewanych korzyści ekonomicznych, w tym podatkowych. Informacje te, zgodnie z uzasadnieniem projektu, powinny umożliwić ocenę czy tzw. podmiot rajowy prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą. Ważnym elementem tego uzasadnienia jest również test korzyści (benefit test), tj. opis spodziewanych korzyści ekonomicznych, w tym podatkowych. Korzyść ekonomiczna może przejawiać się w poprawie konkurencyjności, pozyskaniu nowej technologii itp. Należy zatem ocenić w szczególności czy podmiot powiązany, działając racjonalnie ekonomicznie, zdecydowałby się nabyć świadczenie od podmiotu rajowego.
Ograniczenie obowiązków w związku z COVID-19
Ustawodawca mając na uwadze skutki sytuacji pandemicznej ma zamiar wprowadzić trzy rozwiązania, ukierunkowane na złagodzenie obciążeń administracyjnych, których termin wykonania przypada w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii w związku z COVID-19.
Korekty cen transferowych bez oświadczenia podmiotu powiązanego
Projektowane ułatwienie polega na wprowadzeniu zwolnienia z obowiązku posiadania przez podatnika oświadczenia podmiotu powiązanego o dokonaniu korekty cen transferowych (zgodnie z art. 11e ustawy CIT). Zwolnienie ma objąć tylko korekty dokonywane w okresie trwania kryzysu wywołanego COVID-19.
Niniejsza zmiana wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.
Zwolnienie z obowiązku dokumentacyjnego dla transakcji krajowych również ze stratą
Kolejna projektowana zmiana dotyczy możliwości skorzystania ze zwolnienia z obowiązku sporządzania lokalnej dokumentacji cen transferowych dla transakcji krajowych (art. 11n pkt 1 UPDOP) przez podmioty ponoszące straty, u których przychody w roku podatkowym dotkniętym kryzysem związanym z COVID-19 spadły o co najmniej 50% w odniesieniu do łącznych przychodów uzyskanych w analogicznym okresie bezpośrednio poprzedzającym ten rok.
Oświadczenie o rynkowości
Zmiany dotyczą również ułatwień w podpisywaniu oświadczeń o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych. Oświadczenia składane za rok podatkowy (obrotowy) lub w momencie, w którym na całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obowiązywał stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii ogłoszone w związku z COVID-19, zgodnie z projektem, będzie mogła podpisać:
1) osoba fizyczna – w przypadku podmiotu powiązanego będącego osobą fizyczną,
2) osoba upoważniona przez przedsiębiorcę zagranicznego do reprezentowania go w oddziale – w przypadku podmiotu powiązanego będącego przedsiębiorcą zagranicznym posiadającym oddział na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
3) osoba uprawniona do reprezentacji – w przypadku pozostałych podmiotów powiązanych (np. spółek kapitałowych).
Złożenie oświadczenia przez pełnomocnika w dalszym ciągu nie jest możliwe.
Przypomnijmy, że obecnie, oświadczenie musi podpisać każda osoba pełniąca funkcję kierownika jednostki zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości.
Aktualnie projekt jest na etapie opiniowania. Będziemy informować o postępach prac legislacyjnych w tym zakresie.
Autor: Bożena Pawłowska, starszy konsultant podatkowy
