Polski Ład - najważniejsze zmiany podatkowe cz. 4 - zmiany na gruncie PIT

W module nr 4 zajmiemy się najważniejszymi zmianami zawartymi w szczególności na gruncie PIT i ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej – skala podatkowa i podatek liniowy

Na podstawie ustawy zmieniającej zostaną zniesione przepisy, które w obecnym stanie prawnym stanowią podstawę odliczenia od podatku dochodowego składki na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 7,75% podstawy jej wymiaru.  W wyniku tego nie tylko pracownicy, ale i przedsiębiorcy rozliczający się na zasadach ogólnych (skala podatkowa) będą ją płacić według tej samej stawki 9% od podstawy opodatkowania czyli bez możliwości jej odliczenia.

Rząd zmienił także pierwotny projekt Polskiego Ładu w zakresie wysokości składki zdrowotnej dla podatników korzystających z opodatkowania na zasadach liniowych. Po zmianach składka zdrowotna przy podatku liniowym wyniesie 4,9% dochodu przedsiębiorcy (pierwotnie 9%).

Wysokość składki zdrowotnej nie będzie mogła jednak być niższa niż 9% minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku. W 2022 roku wysokość minimalnej składki zdrowotnej dla rozliczenia liniowego wyniesie więc 270 zł. Gdyby rząd zdecydowałby się na wprowadzenie poprzedniej wersji zmian dla podatku liniowego, mogło by to spowodować odejście znacznej części podatników od tej formy rozliczeń. Oznaczałoby to bowiem sytuację, w której do podatku liniowego wynoszącego 19% należałoby dodać 9% składkę zdrowotną. W efekcie przedsiębiorca efektywnie musiałby zapłacić aż 28% podatku.

Brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej - ryczałt, niższe stawki ryczałtu

Zgodnie z proponowanym art. 81 ust. 2e ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tzw. ustawa o NFZ), podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących działalność gospodarczą, które stosują opodatkowanie na zasadach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych będzie zależeć od osiąganego poziomu przychodów.

• • Dla przychodów do kwoty 60 000 zł będzie to kwota 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
• • Podatnicy osiągający przychody w przedziale od 60 000 zł do 300 000 zł zapłacą składkę od kwoty 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
• • Podatnicy osiągający przychody powyżej 300 000 zł muszą się liczyć z podstawą wymiaru w wysokości 180% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie odnosi się do sektora przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, które ogłaszane jest przez Prezesa GUS w „Monitorze Polskim”.

Warto podkreślić, że początkowo składka zdrowotna w tym zakresie miała wynosić 1/3 stawki ryczałtu.  Dla przykładu: przedsiębiorca opodatkowany 15% stawką ryczałtu, płaciłby w tym wypadku składkę zdrowotną w wysokości 5% przychodu, czyli jego faktyczne obciążenia wzrosłyby do 20%.

Ustawa przewiduje również minimalne obniżenie stawki ryczałtu dla osób świadczących usługi:

• • architektoniczne i inżynierskie,
• • usługi badań i analiz technicznych,
• • specjalistycznego projektowania
• • dla zawodów medycznych, tj. m.in. lekarzy, lekarzy dentystów, lekarzy weterynarii, techników dentystycznych, felczerów, położnych, pielęgniarek, psychologów czy fizjoterapeutów
• z 15% do 14%,

a także większą obniżkę stawki dla niektórych przychodów związanych ze świadczeniem usług w obszarze IT z 15% do 12%.

Brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej – karta podatkowa, zlikwidowanie tej formy rozliczeń dla nowych podatników

Zmiany nastąpią także w zakresie opodatkowania w formie karty podatkowej – jak wyjaśnia resort, opodatkowania w tej formie nie będą mogli już wybrać nowi podatnicy (art. 56 ustawy Polski Ład). 

Ponadto, zgodnie z ustawą zmieniającą, w art. 81 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych planuje się dodanie ust. 2z, w którym mowa o tym, że podstawę wymiaru składki zdrowotnej dla przedsiębiorców rozliczających się na zasadzie karty podatkowej będzie stanowiła kwota minimalnego miesięcznego wynagrodzenia obowiązującego w dniu 1 stycznia danego roku. W tym przypadku również od kwoty podatku nie będzie już można odliczać składki zdrowotnej (uchylenie art. 27b w ustawie o PIT).

Rozszerzenie katalogu składników wykorzystywanych w prowadzonej działalności, których sprzedaż po wycofaniu ich z działalności jest kwalifikowana do przychodów z działalności

Obecnie, zgodnie z brzmieniem przepisów ustawy o PIT, przychody ze sprzedaży środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej po wycofaniu ich z działalności lub po likwidacji działalności, kwalifikowane są do przychodów z działalności gospodarczej, jeżeli sprzedaż nastąpiła w okresie do 6 lat po wycofaniu lub likwidacji.

W odniesieniu jednak do rzeczy ruchomych wykorzystywanych w ramach działalności gospodarczej na podstawie leasingu operacyjnego (częstokroć – samochodów) sytuacja przedstawia się odmiennie. Na gruncie ustawy o PIT, składniki takie nie są bowiem traktowane jako składniki majątkowe firmy i nie są amortyzowane. Wobec tego, gdy leasingobiorca wykupi taki składnik do majątku prywatnego, przychód z jego sprzedaży nie jest kwalifikowany do przychodów z działalności gospodarczej, a pod warunkiem dokonania sprzedaży po upływie 6 miesięcy od dnia nabycia, w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Ministerstwo Finansów planuje uniemożliwić podatnikom korzystanie z powyższej preferencji. Zgodnie z proponowanym brzmieniem art. 14 ust. 2 pkt 19 ustawy o PIT, sprzedaż wykupionych z leasingu operacyjnego do majątku prywatnego środków trwałych (np. samochodów), o ile nastąpi w przeciągu 6 lat od wycofania ich z działalności gospodarczej, będzie generowała przychód z działalności gospodarczej.

Zmiany w zakresie amortyzacji składników majątku nabytych przed rozpoczęciem ich wykorzystywania w działalności gospodarczej

Na gruncie ustawy o PIT, dla celów amortyzacji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, za wartość początkową przyjmuje się m.in. cenę zakupu. W przypadku składników, które przed przyjęciem do używania w firmie były nabyte i wykorzystywane w majątku prywatnym osoby fizycznej, cena nabycia może odbiegać od rzeczywistej wartości takiego składnika.

Przykładowo, samochód osobowy, który został nabyty 5 lat wcześniej i był wykorzystywany wyłącznie do celów prywatnych, na dzień przyjęcia go do używania w działalności gospodarczej, ma niższą wartość. Tymczasem amortyzowany jest jak nowy środek trwały. Co za tym idzie nawet w sytuacji, gdy środek trwały jest przyjmowany do używania po kilku latach, odpisy amortyzacyjne mogą być dokonywane od jego początkowej wartości, co niewątpliwie jest podejściem korzystnym dla podatników.

Resort zdecydował więc, by wartość początkowa opisywanego składnika majątku, była ustalana według ceny jego zakupu albo według wartości rynkowej jeżeli jest ona niższa od ceny zakupu. Rozwiązanie to spowoduje, że składnik majątku będzie amortyzowany od jego realnej wartości. W efekcie tej zmiany podatnicy będą dokonywać niższych odpisów amortyzacyjnych od wprowadzanych do przedsiębiorstwa składników majątku (zmiana w art. 22g ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT).

Zmiany dot. opodatkowania przychodów z najmu poza działalnością gospodarczą oraz kwestia odpisów amortyzacyjnych w tym zakresie

Projekt wprowadza, także takie same zasady opodatkowania przychodów z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze dokonywanych poza działalnością gospodarczą. Przychody te będą opodatkowane teraz wyłącznie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Jak donosi Ministerstwo, ryczałt dla przychodów z tego tytułu nie ulegnie zmianie i będzie wynosił 8,5% przychodów do kwoty 100 000 zł oraz 12,5% przychodów od nadwyżki ponad kwotę 100 000 zł. W następstwie, w takich przypadkach w rozliczeniach z fiskusem nie będzie już można uwzględniać poniesionych kosztów. Z kolei przedsiębiorcy zarabiający na najmie będą mieli nadal pozostawiony wybór sposobu opodatkowania: za pomocą ryczałtu, 19% podatku liniowego czy według skali podatkowej (17% lub 32%). 

Dodatkowo, nastąpi wyłączenie z kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych od budynków i lokali mieszkalnych. Sytuacja będzie przedstawiała się więc analogicznie jak w zakresie gruntów i prawa ich wieczystego użytkowania, które również nie podlegają amortyzacji. Resort argumentuje, że zmiany w przedmiotowej materii spowodowane są tym, iż wartość tego typu składników majątku nie spada, a co do zasady wzrasta. W konsekwencji, nieruchomości o charakterze mieszkalnym wykorzystywane w prowadzonej działalności gospodarczej, nie będą już podlegały amortyzacji (w tym wypadku tak w PIT jak i w CIT).

Składka zdrowotna dla członków zarządu powołanych uchwałą

Na podstawie art. 15 pkt 1 ustawy nowelizującej, składkę zdrowotną w wysokości 9% dochodu zapłacą również od 2022 r. członkowie zarządu powołani uchwałą. Mogą oni otrzymywać wynagrodzenie bez zawierania ze spółką umowy o pracę czy umowy zlecenia.

Podstawą do wypłaty wynagrodzenia w tym wypadku jest uchwała zgromadzenia wspólników o powołaniu danej osoby do zarządu i obecnie nie podlega ona obowiązkowi ubezpieczeń społecznych ani zdrowotnych. Po zmianach wynagrodzenie otrzymywane przez członków zarządu na podstawie uchwały będzie wiązało się z obowiązkiem zapłaty 9% składki na ubezpieczenie zdrowotne, której nie będzie można odliczyć od podatku.

Podwyższenie drugiego progu podatkowego do 120 tys. zł, podwyższenie kwoty wolnej od podatku do 30 tys. zł

Resort finansów proponuje podwyższenie do 120 000 zł progu dochodowego, od którego rozpoczyna się drugi próg dochodów, do których stosuje się 32% stawkę podatku. W konsekwencji, po 12 latach zmianie ulegnie próg dochodów, o którym mowa w skali podatkowej – w następstwie tego nastąpi wzrost ww. przedziału z 85 528 zł do 120 000 zł dochodu rocznie. Zdaniem resortu: „Próg dochodów dostosowywany będzie do nowej rzeczywistości, w której na przestrzeni lat wynagrodzenia w Polsce podwoiły się”.

Kolejną pozytywną kwestią jest podwyższenie do 30 000 zł „kwoty wolnej” od podatku dla ogółu podatników podatku dochodowego od osób fizycznych obliczających podatek według skali podatkowej (obecnie kwota ta wynosi 8 000 zł). Stąd też, nastąpi podwyższenie kwoty zmniejszającej podatek do wysokości 5 100 zł (30 000 zł x 17% zamiast aktualnych 8000 zł x 17% = 1360 zł).

Ulga dla klasy średniej

Ma ona dotyczyć podatników zatrudnianych na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy jak również podatników osiągających przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej (grupa nieuwzględniona w pierwotnym projekcie). Tak więc nie skorzystają z niej pracownicy świadczący pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej lub umowy o dzieło. Ulga będzie polegała na odliczeniu od dochodu danej kwoty, której wysokość uzależniona będzie od poziomu rocznych przychodów tj. biorąc pod uwagę zakres od 68 412 zł do 133 692 zł rocznie (odpowiednio od 5 701 zł do 11 141 zł miesięcznie).

W kwotach tych przychodów będą uwzględniane przychody pomniejszane o 50% kosztów uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych lub rozporządzania przez nich tymi prawami, określone w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o PIT. W pierwotnej wersji projektu ustawodawca zdecydował się je wyłączyć.

Wysokość ulgi dla klasy średniej będzie ustalana według dwóch odrębnych wzorów. Wybór tego właściwego będzie uzależniony od wysokości rocznych ww. przychodów (w podziale od 68 412 zł do 102 588 zł oraz od 102 589 zł do 133 692 zł).

Warto wspomnieć, iż w tym zakresie niejednoznacznie przedstawia się również sformułowanie zawarte na potrzeby liczenia wzorów. Ustawodawca posłużył się bowiem pojęciem „kosztu prowadzenia działalności”, a nie standardowym kosztem uzyskania przychodu.

To znacząca różnica. Przykładowo, kupno samochodu za 100 tys. zł stanowi koszt działalności. Natomiast do kosztów uzyskania przychodów podatnik zaliczy tylko, poprzez odpisy amortyzacyjne, rocznie 24 tys. zł, a miesięcznie 2 tys. zł.

Wydaje się więc, że przedsiębiorca chcąc zachować się zgodnie z przepisami będzie musiał liczyć w tej sytuacji dwa dochody. Pierwszy dla celów zapłaty zaliczki na PIT, czyli przychód minus koszty uzyskania przychodu. Drugi na potrzeby nowej ulgi, czyli przychód pomniejszony o koszty prowadzenia działalności.

Ulga na powrót (ulga na przyjazd)

Ulga na powrót będzie miała postać zwolnienia od podatku. Zgodnie z nowym art. 21 ust. 1 pkt 152 ustawy o PIT zwolnione z podatku będą:

• przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy,
• przychody z umów zlecenia zwartych z firmą oraz
• przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej, uzyskane przez podatnika, który przeniósł miejsce zamieszkania na terytorium Polski, w wyniku czego podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. W tym wypadku, ze zwolnienia będą mogli skorzystać podatnicy, którzy:
• opodatkowują dochód z tego źródła według zasad ogólnych,
• rozliczają się podatkiem liniowym,
• opodatkowują dochody z kwalifikowanych praw własności intelektualnej,
• rozliczają się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Prawo do stosowania zwolnienia będzie przysługiwać podatnikowi przez 4 kolejno po sobie następujące lata podatkowe:

• licząc od początku roku, w którym podatnik przeniósł miejsce zamieszkania na terytorium Polski
• albo od początku następnego roku.

Podatnik sam wybierze korzystniejsze dla niego rozwiązanie, a więc rok od którego będzie korzystał z ulgi. Ulga na powrót będzie obwarowana większą ilością warunków koniecznych do spełnienia w porównaniu do poprzedniego projektu.

Będzie ona miała bowiem zastosowanie do podatnika, który osiedlił się w Polsce, jeżeli przez okres obejmujący co najmniej 3 lata kalendarzowe bezpośrednio poprzedzające rok przeniesienia się do Polski oraz czas od początku tego roku do momentu przeniesienia nie posiadał w Polsce miejsca zamieszkania oraz jeżeli:

• posiada polskie obywatelstwo lub obywatelstwo państwa wymienionego w załączniku nr 5 (zasadniczo kraje należące do UE, EOG) lub
• posiada Kartę Polaka lub
• posiadał nieprzerwanie miejsce zamieszkania w państwach wymienionych w załączniku nr 5, lub w dowolnym kraju – z tym, że w takim wypadku dodatkowym warunkiem jest wcześniejsze posiadanie miejsca zamieszkania w Polsce trwającego nieprzerwanie przez minimum 5 kolejnych lat kalendarzowych oraz
• posiada dowody niezbędne do ustalenia prawa do zwolnienia, w szczególności certyfikat rezydencji oraz
• nie korzystał wcześniej z tego zwolnienia (oznacza to, że ulga może być zastosowana tylko raz), w przypadku ponownego przeniesienia miejsca zamieszkania do Polski.

Zwolnienie będzie ograniczone limitem rocznym wynoszącym łącznie 85 528 zł. Warto wspomnieć, że przykładowo ulga dla młodych do 26 r. życia przysługująca podatnikowi nie będzie zwiększać tego limitu. Zastosowanie ulgi będzie wymagało również złożenia stosownego oświadczenia.

Jak argumentuje resort finansów, ulga na powrót wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2022 r. i będzie miała zastosowanie do podatników, którzy przenieśli miejsce zamieszkania na terytorium Polski po 31 grudnia 2021 r. oraz do przychodów (dochodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.

Co ważne, na ten moment nie wiadomo czy od tej nowej kategorii zwolnienia z PIT naliczać składkę zdrowotną, czy tego nie robić. Ustawodawca nie wprowadził bowiem przy nowej uldze odrębnych, szczególnych zasad wskazujących wprost, tak jak ma to miejsce w odniesieniu do ulgi dla osób do 26. roku życia, konieczności opłacenia składki zdrowotnej. W tej sytuacji należałoby przyjąć, że zastosowanie ma zasada ogólna zawarta w ustawie o NFZ, a więc zerowa składka zdrowotna dla zerowego PIT (art. 83 ust. 2 tej ustawy). Ministerstwo Finansów jest odmiennego zdania. Minister Sarnowski zapowiedział opublikowanie objaśnień podatkowych w tym zakresie.

Należy zwrócić bowiem uwagę na znowelizowany art. 79 ustawy zdrowotnej, zgodnie z którym "składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9 proc. podstawy wymiaru składki, z zastrzeżeniem art. 79a, art. 80, art. 82 i art. 242". Tak więc przepis ten nie wymienia art. 83, w którym zarówno mowa jest o zerowej składce zdrowotnej (ust. 2), jak i o obniżeniu jej do hipotetycznego PIT, co powoduje naliczenie składki zdrowotnej (ust. 2a). Analogiczny problem pojawia się przy nowododanych (opisanych poniżej): uldze 4+ w PIT dla rodziców jak i w uldze dla pracujących seniorów.

Co bardzo istotne, nazwa ulgi forsowana przez resort może być myląca, ponieważ preferencja obejmie również imigrantów (co prawda z określonych krajów – pierwotna wersja projektu nie zakładała w tym zakresie ograniczenia), którzy po raz pierwszy osiedlą się w Polsce. Oni również będą mogli przez cztery lata płacić podatki na preferencyjnych warunkach. Dzieje się tak dlatego, że projekt tylko częściowo uzależnia zastosowanie tej ulgi od kryterium obywatelstwa czy poprzedniego miejsca zamieszkania.

Proponowane zmiany można ocenić jako niesprawiedliwe dla aktualnych podatników. Wydaje się, że priorytetem dla ustawodawcy powinno być w pierwszej kolejności odciążenie fiskalne własnych obywateli, którzy mogą w tej sytuacji odczuć, że obcokrajowcy są w ich ojczyźnie traktowani lepiej niż oni sami.

Ryczałt dla rezydentów zagranicznych przenoszących rezydencję podatkową do Polski

Osoby będące zagranicznymi rezydentami podatkowymi przez okres co najmniej 5 z 6 lat poprzedzających rok nabycia statusu polskiego rezydenta podatkowego, które zdecydują się na przeniesienie swojego miejsca zamieszkania do Polski, mają zyskać możliwość stosowania ryczałtu od przychodów zagranicznych przez okres 10 lat kolejnych lat podatkowych, licząc od roku podatkowego, w którym podatnik przeniósł miejsce zamieszkania na terytorium Polski.

Rozwiązanie to uregulowane w nowododanym Rozdziale 6b ustawy o PIT, adresowane jest do szczególnej grupy podatników zainteresowanych przeniesieniem miejsca zamieszkania (rezydencji podatkowej) na terytorium Polski. Grupą docelową są podatnicy dysponujący wysokim poziomem aktywów, które pozwalają na lokowanie ich na terytorium Polski w przedsięwzięciach pożytecznych społecznie  – chodzi np. o dobrze zarabiających piłkarzy czy aktorów.

Ryczałt w takim kształcie miałby obejmować wszystkie dochody osiągane poza terytorium Polski (z wyjątkiem dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach CFC). Jego wysokość, niezależnie od poziomu dochodów, wynosiłaby 200 tys. zł rocznie.

Resort finansów argumentuje, że celem tych przepisów jest stworzenie w Polsce konkurencyjnego środowiska podatkowego, skłaniającego ww. grupę podatników do relokowania rezydencji podatkowej na terytorium Polski – w szczególności w ramach repatriacji kapitału, ale nie tylko.

W myśl proponowanych bowiem przepisów, podatnik który planuje wybrać opodatkowanie na nowych zasadach powinien spełniać łącznie następujące warunki:

• • przenieść miejsce zamieszkania dla celów podatkowych (rezydencję podatkową) na terytorium Polski. Skutkiem przeniesienia rezydencji podatkowej do Polski będzie podleganie przez podatnika opodatkowaniu na zasadach nieograniczonego obowiązku podatkowego w Polsce,
• • złożyć do urzędu skarbowego oświadczenie o wyborze opodatkowania ryczałtem według ustalonego wzoru,
• • w okresie poprzedzającym rok podatkowy, w którym podatnik przeniósł rezydencję podatkową do Polski, nie pozostawać polskim rezydentem podatkowym przez co najmniej 5 z 6 lat podatkowych,
• • ponosić wydatki na wzrost gospodarczy, rozwój nauki i szkolnictwa, ochronę dziedzictwa kulturowego lub krzewienie kultury fizycznej, w sposób określony w odrębnym rozporządzeniu, w łącznej kwocie co najmniej 100 000 zł rocznie.

Co więcej, członkowie najbliższej rodziny podatnika korzystającego z ryczałtu, rozumiani jako małżonek oraz małoletnie dzieci, również będą mieli możliwość korzystania z tego rozwiązania – ryczałt od ich zagranicznych przychodów wynosiłby 100 tys. zł rocznie.

Ulga 4+ w PIT dla rodziców

Ustawodawca przewidział również zwolnienie z PIT dla rodziców posiadających co najmniej czwórkę dzieci (regulacja nieujęta w pierwotnej wersji projektu ustawy zmieniającej). Zgodnie z nowym art. 21 ust. 1 pkt 153 ustawy o PIT zwolnione z podatku będą:

• przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy,
• przychody z umów zlecenia zwartych z firmą oraz
• przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej. W tym wypadku, ze zwolnienia będą mogli skorzystać podatnicy, którzy:
• opodatkowują dochód z tego źródła według zasad ogólnych,
• rozliczają się podatkiem liniowym,
• opodatkowują dochody z kwalifikowanych praw własności intelektualnej,
• rozliczają się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Z tego wynika, że preferencja nie dotyczy automatycznie wszystkich rodzin z co najmniej 4 dziećmi, ale jest zawężona do ww. kategorii przychodów, co może być odebrane przez podatników jako działanie dyskryminujące. Z nowej ulgi nie skorzystają bowiem przykładowo osoby na umowach o dzieło czy kontraktach menedżerskich. Ulga została również zawężona do kwoty 85 528 zł. Natomiast resort finansów argumentuje, że przy rozliczeniach na zasadach ogólnych należy doliczyć również 30 000 zł kwoty wolnej, co daje 115 528 zł. Przy wspólnym rozliczeniu małżonków w takim układzie kwota bez PIT ma wynieść wtedy 231 056 zł.

Ulga dla pracujących seniorów

PIT-0 dla seniorów ma być dla nich zachętą do pozostania na rynku pracy (tej propozycji również nie było w pierwotnym lipcowym projekcie ustawy zmieniającej). Na podstawie nowododanego art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy o PIT zwolnione z podatku będą:

• przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy,
• przychody z umów zlecenia zwartych z firmą oraz
• przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej. W tym wypadku, ze zwolnienia będą mogli skorzystać podatnicy, którzy:
• opodatkowują dochód z tego źródła według zasad ogólnych,
• rozliczają się podatkiem liniowym,
• opodatkowują dochody z kwalifikowanych praw własności intelektualnej,
• rozliczają się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów: „Seniorzy rozliczający się na zasadach ogólnych będą mieli do wykorzystania jeszcze kwotę wolną, która wyniesie 30 tys. zł. Czyli pracujący seniorzy, którzy nie pobierają emerytury, będą płacić podatek dopiero po przekroczeniu 115 528 zł zarobków (30 tys. zł kwoty wolnej + 85 528 zł ulgi)”. To podobne rozwiązanie, które zostało zastosowane w uldze 4+ dla rodziców.

Propozycja ta ma zastosowanie do przychodów (w ramach ww. limitu) otrzymanych przez podatnika po ukończeniu 60. roku życia w przypadku kobiety i 65. roku życia w przypadku mężczyzny pod warunkiem, że podatnik podlega ubezpieczeniom społecznym (w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) oraz mimo nabycia uprawnienia nie otrzymuje on emerytury lub renty rodzinnej.

Zgodnie z dodawanym do art. 21 ustawy o PIT ust. 44, suma przychodów zwolnionych od podatku na podstawie ust. 1 pkt 148 i 152-154 tej ustawy nie może w roku podatkowym przekroczyć kwoty 85 528 zł. Przychody o których tu mowa to przychody zwolnione z podatku dochodowego w ramach ulgi dla młodych, ulgi na powrót, ulgi dla rodzin 4+ oraz ulgi dla seniorów (z tego wynika, że limit w ramach ww. ulg nie łączy się).

W tym miejscu należy stwierdzić, że proponowane rozwiązanie może w rzeczywistości nie być korzystne dla emerytów. Jak wyliczył portal money.pl:

„Za przykład do wyliczeń posłużył 65-latek, który ma 3 tys. zł brutto emerytury i 5 tys. zł brutto miesięcznie dochodu z tytułu pracy. Przed nim statystycznie jest jeszcze 13 lat życia.

1. Jeśli mężczyzna od razu po przekroczeniu wieku emerytalnego przejdzie na świadczenie z ZUS i będzie dorabiał, Zakład wypłaci mu przez te pozostałe 13 lat życia w sumie 645 982 zł. W to wliczone są już 13. emerytury.

2. Jeśli senior zostanie na rynku pracy przez kolejnych 5 lat (czyli do 70. r.ż.) i nie będzie w tym czasie pobierał emerytury, straci 13. emerytury, ale jego emerytura będzie rosła co roku średnio o 10 proc. z tytułu wyższego kapitału i krótszego okresu życia na emeryturze. W tej sytuacji ZUS wypłaci mu w sumie 588 070 zł.

3. I w końcu, jeśli Polski Ład wejdzie w życie, a emeryt zostanie na rynku pracy przez 5 lat, zamiast iść na emeryturę, zapłaci od 2022 r. wyższą składkę zdrowotną – 9 proc., której nie odliczy od podatku, ale zyska na zerowym PIT ok. 10 tys. zł rocznie. Również przepadną mu 13. emerytury przez okres 5 lat, ale analogicznie do przykładu nr 2 podniesie swój kapitał emerytalny. W sumie ZUS wypłaci mu 639 070 zł. To o ok. 6 tys. zł mniej, niż gdyby zdecydował się od razu na pobieranie emerytury i pracę równolegle, czyli tak, jak w przykładzie nr 1”[1].

[1] https://www.money.pl/emerytury/polski-lad-pis-nie-zacheci-seniorow-do-dluzszej-pracy-bez-pobierania-emerytury-6695524640500288a.html

Broszurę omawiającą zmiany w Polskim Ładzie, możesz pobrać za darmo TUTAJ