Zmiany w podatkach 2024

Wśród najistotniejszych zmian zdecydowanie warto zaliczyć wprowadzenie podatku minimalnego oraz zbliżający się obowiązek do korzystania z systemu KSeF przez wszystkich podatników VAT już od 1 lipca 2024 r. Zmiany te są na tyle istotne, że wymagały opisania w odrębnych artykułach, do których czytelnik może znaleźć odniesienie w przypisach.

Zapraszamy na przegląd zmian podatkowych w przepisach Ordynacji podatkowej, Ustawy o PIT, Ustawy o CIT, Ustawy o VAT, ustawy o opłatach lokalnych i Ustawy o PCC[1].

1. Zmiany w przepisach ogólnych

Część zmian w przepisach podatkowych, ze względu na ich istotność oraz obszerność, trudno jest zaliczyć do zmian w zakresie poszczególnych podatków, nawet jeżeli zostały zawarte w ustawach ich dotyczących. Z tego powodu postanowiliśmy opisać je osobno w celu zachowania przejrzystości artykułu.

Podatek minimalny

Podatek ten został wprowadzony ustawą jeszcze w 2021 r. w ramach projektu „Polskiego Ładu” i początkowo miała wejść od początku 2022 r. Jednak ustawą, która zmieniała przepisy związane z "Polskim Ładem", wejście w życie podatku minimalnego zostało przełożone na początek 2024 r. Podatek ten obejmuje spółki oraz podatkowe grupy kapitałowej, mające siedzibę lub zarząd na terytorium Polski, które w ramach działalności operacyjnej ponoszą stratę lub wykazują niski wskaźnik dochodowości nieprzekraczający 2% przychodów. Celem jego wprowadzenia było zwiększenie efektywności opodatkowania u podatników sztucznie zawyżających swoje koszty albo sztucznie odprowadzających dochody poprzez powiązane podmioty zagraniczne.

Ważnym jest podkreślenie, że podatek ten obejmuje okres 3 lat, w którym badana jest powyższa podstawa do jego nałożenia. Przekroczenie wskaźnika dochodowości w którymkolwiek z tych lat wyklucza zastosowanie podatki minimalnego. Podatek wynosi 10% podstawy opodatkowania wyliczanej według wskazanego w ustawie wzoru.

Zgodnie z przepisami, w przypadku podatku minimalnego nie są liczone zaliczki. Pierwsze rozliczenia podatki minimalnego zatem, pomimo wejścia w życie ustawy od początku 2024 r., nastąpią najwcześniej w 2025 r. Organizacje przedsiębiorców naciskają jednak na nowy rząd aby odsunął albo wręcz całkowicie umorzył te przepisy. Jako, że są to zmiany korzystne dla podatników mogłyby zostać dokonane jeszcze w ciągu roku podatkowego[2].

Obowiązkowy KSeF

Od 1 lipca 2024 r. czynni podatnicy VAT zostaną objęci obowiązkowym systemem e-fakturowania, czyli Krajowym Systemem e-Faktur. System ten obowiązuje od 1 stycznia 2022 r. jako rozwiązanie dobrowolne.

KSeF jest właściwie specjalistyczną platformą do wystawiania i otrzymywania faktur drogą elektroniczną. Jego zamysłem jest całkowite ograniczenie papierowego wystawiania faktur w transakcjach B2B, na ten moment brak jest rozwiązań dotyczących transakcji B2C. Jest to uznawane za największe podatkowe wyzwanie 2024 r. dla wielu podmiotów, które będą musiały dokonać wielu istotnych zmian w sposobie działania organizacji oraz kontaktach z klientami. Wymagać to będzie również nakładów na przystosowanie posiadanych systemów księgowych w celu płynnego korzystania ze struktur informacyjnych[3].

Indywidualne stawki amortyzacyjne i ich skrócenie

Od 1 stycznia 2024 r. mikro, mali oraz średni przedsiębiorcy prowadzący działalność w gminach o wysokim wskaźniku bezrobocia będą mogli skorzystać ze skróconego okresu amortyzacji środków trwałych w postaci budynków i budowli niemieszkalnych w zależności od poziomu bezrobocia. Przedsiębiorcy będą mogli skrócić okres amortyzacji poprzez stosowanie indywidualnych stawek amortyzacyjnych. Powyższa zmiana nastąpi w związku z dodaniem ust. 7 – 13 odpowiednio do przepisów: art. 22j ustawy o PIT oraz art. 16j ustawy o CIT.

Podatnicy będący mikro, małymi lub średnimi przedsiębiorcami, w rozumieniu przepisów Prawa przedsiębiorców[4], będą mogli indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne dla wytworzonych we własnym zakresie środków trwałych będących budynkami / lokalami niemieszkalnymi i budowlami, zaliczonymi do grupy 1 i 2 Klasyfikacji, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych danego podatnika, w przypadku gdy ten środek trwały znajduje się na obszarze gminy:

• zlokalizowanej w powiecie, w którym przeciętna stopa bezrobocia wynosi co najmniej 120% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju, oraz
• w której wskaźnik dochodów podatkowych na jednego mieszkańca w gminie jest mniejszy niż 100% wskaźnika dochodów podatkowych dla wszystkich gmin.

W przypadku gdy dany środek trwały będzie znajdował się na obszarze gminy zlokalizowanej w powiecie, w którym przeciętna stopa bezrobocia będzie wynosić:

• od 120% do 170% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju - okres amortyzacji dla tego środka trwałego nie będzie mógł być krótszy niż 10 lat,
• powyżej 170% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju - okres amortyzacji dla tego środka trwałego nie będzie mógł być krótszy niż 5 lat.

Spełnienie powyższych warunków będzie ustalane na miesiąc, w którym wystąpi jedno z następujących zdarzeń:

• uprawomocni się decyzja o pozwoleniu na budowę;
• upłynie termin na wniesienie sprzeciwu wobec dokonanego zgłoszenia budowy albo wydane zostanie zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia takiego sprzeciwu;
• środek trwały zostanie po raz pierwszy wprowadzony do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych - w przypadku gdy budowa tego środka trwałego nie wymaga uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę albo dokonania zgłoszenia budowy lub z innych przyczyn nie doszło do wydania takiej decyzji albo dokonania takiego zgłoszenia.

Przeciętna stopa bezrobocia w powiecie i przeciętna stopa bezrobocia w kraju będzie rozumiana jako przeciętna stopa bezrobocia w powiecie i przeciętna stopa bezrobocia w kraju ogłoszone przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 82 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy[5] w roku bezpośrednio poprzedzającym rok, w którym wystąpiło jedno z wyżej wymienionych zdarzeń.

Przez wskaźnik dochodów podatkowych na jednego mieszkańca w gminie i wskaźnik dochodów podatkowych dla wszystkich gmin będzie rozumiany odpowiednio wskaźnik G i wskaźnik Gg w rozumieniu art. 20 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego[6] stanowiące podstawę do wyliczenia kwot części wyrównawczej subwencji ogólnej na rok bezpośrednio poprzedzający rok, w którym wystąpiły wyżej wspomniane zdarzenia.

Zgodnie z nowo wprowadzanymi przepisami, powyższe udogodnienia będą stanowiły pomoc de minimis udzielaną w  zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa Unii Europejskiej.

Pozostałe zmiany

Wśród pozostałych zmian w ogólnym systemie podatkowym wymienić można:

• przeniesienie na emitenta odpowiedzialności za niepobrany podatek w przypadku niezgodnego z rzeczywistością złożonego przez emitenta oświadczenia w przypadkach wskazanych w art. 41 ust. 24 pkt 2 ustawy o PIT oraz art. 26 ust. 1aa pkt 2 Ustawy o CIT – art. 30 §5c Ordynacji Podatkowej;
• Zwiększenie limitu wartości poszczególnych rzeczy lub praw przy zastawie skarbowym z 15 500 zł do 17 800 zł – art. 41 Ordynacji Podatkowej;
• Zwiększenie kary porządkowej dla strony, pełnomocnika strony, świadka lub biegłego z 3 300 zł do 3 700 zł w przypadkach wskazanych w art. 262 Ordynacji Podatkowej.

2. Zmiany w podatku PIT

Wśród najistotniejszych zmian w zakresie opodatkowania dochodów osób fizycznych doszło w zakresie sprzedaży jednostek funduszy inwestycyjnych i przeniesienia opodatkowania ich z podatku zryczałtowanego 19% do grupy kapitałów finansowych co pozwoli na efektywne rozliczanie strat z tego tytułu.

Sprzedaż jednostek funduszy inwestycyjnych

Przepisy dotyczące sprzedaży jednostek funduszy inwestycyjnych zostaną wzbogacone o nowe ustępy, a mianowicie art. 30b ust. 1 pkt 5 oraz art. 30b ust. 2 pkt 7 ustawy o PIT. Od 1 stycznia 2024 r. przepisy te będą zatem brzmiały następująco:

Art. 30b ust. 1.  Od dochodów uzyskanych:

5) z umorzenia, odkupienia, wykupienia albo unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych

- podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

2. Dochodem, o którym mowa w ust. 1, jest:

7) różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu umorzenia, odkupienia, wykupienia albo unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38

- osiągnięta w roku podatkowym.

Powyższa zmiana powoduje, że inwestorzy, czyli podatnicy, będą odprowadzali podatek samodzielnie w deklaracji PIT-38, a nie jak dotychczas przez fundusz wypłacający przychód. Dodatkowo podatnicy zyskują możliwość kompensacji zysków i strat z funduszy i innych instrumentów finansowych. Powyżej opisane dochody zostaną bowiem umieszczone w katalogu z innymi dochodami, a więc z dochodami z papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych, pozwalając na powyższą kompensatę strat i zysków. Warto jednak nadmienić, że przepisy te będą obowiązywać dopiero wobec dochodów osiągniętych w 2024 r., a zatem będą możliwe do zastosowania w 2025 r. podczas rozliczania podatków od zysków osiągniętych od 1 stycznia 2024 r.

Umożliwienie przedsiębiorcom korzystania z usługi twój e-PIT

Do tej pory z usługi Twój e-PIT nie mogli skorzystać w pełni podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą. Za pomocą tej usługi nie było możliwe udostępnianie  wstępnie wypełnionych zeznań rocznych dla wyżej wspomnianych podatników. W 2024 r. ulegnie to zmianie.

Z dniem 1 lipca 2023 r. weszła w życie zmiana polegająca na tym, że organy podatkowe mają obowiązek udostępniać wstępnie wypełnione zeznania roczne podatnikom prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą lub działalność specjalną produkcji rolnej za wyjątkiem podatników będących przedsiębiorstwem w spadku. Dane zawarte w zeznaniach opierają się na informacjach przechowywanych przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, takich jak wpłacone przez podatnika zaliczki w trakcie roku podatkowego.

Zmiana nastąpiła w art. 45cd ustawy o PIT, gdzie został wykreślony fragment od słów z wyjątkiem podatnika „składającego zeznanie w związku z prowadzoną pozarolniczą działalnością gospodarczą lub działami specjalnymi produkcji rolnej”:

Z dniem 15 lutego roku następującego po roku podatkowym organ podatkowy udostępnia podatnikowi, z wyjątkiem podatnika składającego zeznanie w związku z prowadzoną pozarolniczą działalnością gospodarczą lub działami specjalnymi produkcji rolnej oraz podatnika będącego przedsiębiorstwem w spadku, za pośrednictwem e-Urzędu Skarbowego konta w e-Urzędzie Skarbowym zeznania, o których mowa w art. 45 ust. 1 oraz ust. 1a pkt 1 i 2, oraz informację, o której mowa w art. 21 ust. 46 pkt 1, uwzględniając w nich dane będące w posiadaniu Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, w tym dane:

1) zawarte w rocznym obliczeniu podatku i informacjach, o których mowa w art. 21 ust. 46 pkt 1, art. 34 ust. 7 i 8, art. 35 ust. 6, art. 39 ust. 1 i 3, art. 42 ust. 2 pkt 1, art. 42a ust. 1 oraz art. 42e ust. 6;

2) o wpłaconych w trakcie roku podatkowego przez podatnika zaliczkach.

Pozostałe zmiany

• Podatnik może zaliczyć do przychodów z działalności gospodarczej dotacje, subwencje, dopłaty, inne nieodpłatne świadczenia lub kwoty otrzymane od agencji wykonawczych, jeżeli do upływu terminu złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym je otrzymał (czyli od 15 lutego do 30 kwietnia roku następnego), złoży właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego sporządzone na piśmie oświadczenie o zaliczeniu określonych dotacji, subwencji, dopłat, innych nieodpłatnych świadczeń lub kwot otrzymanych od agencji wykonawczych do przychodów. Podatnik może również nie stosować w tym wypadku zwolnienia z podatku dochodowego (zmiana w art. 21 ust. 42a ustawy o PIT). Podatnik ma możliwość zaliczenia kosztów uzyskania przychodu odpisy amortyzacyjne od środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych sfinansowanych z przychodów, których dotyczy to oświadczenie, (przepisu art. 23 ust. 1 pkt 45 ustawy o PIT nie stosuje się) – art. 14 ust. 9 ustawy o PIT;
• Wolne od podatku dochodowego są świadczenie wspierające, o którym mowa w ustawie z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz. U. poz. 1429) – art. 21 ust. 1 pkt 8e ustawy o PIT;
• Podwyższenie możliwego odliczenia od podstawy opodatkowania składek członkowskich zapłaconych na rzecz związków zawodowych z 500 zł do 840 zł;
• Przeformułowaniu uległ przepis art. 26 ust. 7e ustawy o PIT w zakresie podstaw opodatkowania osób niepełnosprawnych;
• Podwyższenie łącznej wysokości składek ZUS i zdrowotnych zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów przez podatników opodatkowanych podatkiem liniowym z 10 200 zł do 11 600 zł;
• Przedłużenie zwolnienia od podatku dochodowego:
  • dodatku osłonowego, o którym mowa w ustawie z dnia 17 grudnia 2021 r. o dodatku osłonowym,
  • dodatku węglowego, o którym mowa w ustawie z dnia 5 sierpnia 2022 r. o dodatku węglowym,
  • dodatku dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła i dodatek dla niektórych podmiotów niebędących gospodarstwami domowymi z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła, o których mowa w ustawie z dnia 15 września 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw,
  • dodatku elektrycznego, o którym mowa w ustawie z dnia 7 października 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku oraz w 2024 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej, oraz
  • refundację kwoty odpowiadającej podatkowi VAT, o której mowa w ustawie z dnia 15 grudnia 2022 r. o szczególnej ochronie niektórych odbiorców paliw gazowych w 2023 r. oraz w 2024 r. w związku z sytuacją na runku gazu (Dz. U. poz. 2687).

3. Podatek CIT

Od 2024 r. płatnicy nie będą obowiązani do poboru podatku od odsetek lub dyskonta, w tym w przypadku, o którym mowa w art. 26 ust. 2e ustawy o CIT, od:

• listów zastawnych;
• obligacji:
  1. o terminie wykupu nie krótszym niż rok,
  2. dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym lub wprowadzonych do alternatywnego systemu obrotu w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium państwa będącego stroną zawartej z Rzecząpospolitą Polską umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, której przepisy określają zasady opodatkowania dochodów z dywidend, odsetek oraz należności licencyjnych[7].

Zgodnie ze wspomnianym powyżej art. 26 ust. 2e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych:

Jeżeli łączna kwota należności wypłacanych z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 1 oraz art. 22 ust. 1 na rzecz podmiotu powiązanego, przekroczyła w roku podatkowym obowiązującym u wypłacającego te należności łącznie kwotę 2 000 000 zł na rzecz tego samego podatnika, osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące przedsiębiorcami są obowiązane jako płatnicy pobrać, z zastrzeżeniem ust. 2g, w dniu dokonania wypłaty zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat według stawki podatku określonej w art. 21 ust. 1 pkt 1 lub art. 22 ust. 1 od nadwyżki ponad kwotę 2 000 000 zł:

1) z uwzględnieniem odliczeń przewidzianych w art. 22 ust. 1a-1e;

2) bez możliwości niepobrania podatku na podstawie właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, a także bez uwzględniania zwolnień lub stawek wynikających z przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Niepobranie podatku w przypadku obligacji następuje pod warunkiem złożenia przez emitenta do właściwego organu podatkowego oświadczenia, że emitent dochował należytej staranności w poinformowaniu podmiotów z nim powiązanych, w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 lub w rozumieniu art. 23m ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT, z wyłączeniem podmiotów, w przypadku których powiązania wynikają wyłącznie z powiązania ze Skarbem Państwa lub jednostkami samorządu terytorialnego lub ich związkami, o warunkach zwolnienia, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 50c[8], w stosunku do tych podmiotów powiązanych. Oświadczenie to składa się jednokrotnie w stosunku do danej emisji obligacji, nie później niż do dnia wypłaty odsetek lub dyskonta od tych obligacji. Płatnik może żądać od emitenta potwierdzenia złożenia danego oświadczenia[9]

4. Podatek VAT

Nowa ewidencja VAT dla dostawców usług płatniczych

Ustawa z dnia 14 kwietnia 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 996) wprowadziła od 1 stycznia 2024 r. obowiązek prowadzenia kwartalnej ewidencji płatności transgranicznych i odbiorców płatności.

W tym celu ustawodawca dodał w ustawie o VAT rozdział 2a zatytułowany „Ogólne obowiązki dostawców usług płatniczych”. Przedmiotowe przepisy mają na celu implementację dyrektywy 2020/284 zmieniającej dyrektywę VAT[10]. Regulacja ma ograniczyć nadużycia podatkowe w e-commerce. Obowiązek prowadzenia ewidencji dotyczy zwłaszcza:

• banków krajowych,
• oddziałów banków zagranicznych,
• instytucji kredytowych,
• instytucji płatniczych
• oraz SKOK-ów.

Dostawca usług płatniczych będzie musiał prowadzić ewidencję na temat danego odbiorcy płatności i płatności tylko wówczas, gdy łączna liczba płatności transgranicznych na rzecz tego samego odbiorcy płatności przekroczy próg 25 płatności w kwartale. Próg jest obliczany dla każdego dostawcy usług płatniczych świadczącego usługę płatniczą na rzecz odbiorcy. W takim przypadku, jeżeli próg zostanie przekroczony w obrębie dostawcy usług płatniczych, dostawca ten zgłosi transakcje. Próg powinien być liczony na podstawie każdej indywidulanej płatności otrzymanej przez odbiorcę płatności, a nie na podstawie partii płatności otrzymywanych okresowo. To informacje dotyczące indywidualnej płatności między pierwotnym płatnikiem, a zamierzonym odbiorcą będą musiały zostać uwzględnione w rejestrach.

Płatność uznaje się za płatność transgraniczną w przypadku, gdy płatnik znajduje się na terytorium jednego państwa członkowskiego, a odbiorca płatności znajduje się na terytorium innego państwa członkowskiego albo na terytorium państwa trzeciego. Zatem płatności krajowe nie będą objęte zakresem niniejszej regulacji. W związku z tym, jeżeli zarówno płatnik, jak i odbiorca płatności, znajdują się na terytorium tego samego państwa członkowskiego lub poza UE, nowe obowiązki nie mają zastosowania.

Ewidencja ma być dostępna dla Szefa KAS i przekazana do unijnego systemu CESOP -Central Electronic System of Payment information. Ewidencja w postaci elektronicznej ma być przechowywana przez 3 lata od zakończenia roku podatkowego, w którym doszło do płatności.

Stawki VAT w 2024 r. dot. towarów spożywczych

Rozporządzeniem Ministra Finansów z 9 grudnia 2023 r. w sprawie obniżonych stawek podatku od towarów i usług (Dz. U. poz. 2670) zostało przedłużone obowiązywanie obniżonych do 0% stawek podatku VAT na podstawowe artykuły spożywcze do 31 marca 2024 r.

Obniżoną do wysokości 0% stawkę podatku stosuje się do towarów spożywczych wymienionych w poz. 1-18 załącznika nr 10 do ustawy o VAT, innych niż klasyfikowane według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług w grupowaniu usługi związane z wyżywieniem (PKWiU 56), w szczególności: owoce, warzywa, mięso, nabiał i produkty ze zbóż. Jeżeli nie będzie nowych regulacji przedłużających stawkę 0% na ww. artykuły spożywcze z załącznika nr 10 do ustawy o VAT, stawki VAT od kwietnia 2024 roku wrócą do poziomu 5%.

Pozostałe zmiany

Ustawodawca wprowadza od 1 stycznia 2024 r. obowiązek posiadania konta w e-Urzędzie Skarbowym oraz adresu poczty elektronicznej lub numeru telefonicznego na powyższym koncie w zakresie spraw związanych z Wiążącą Informacją Stawkową (WIS), jak również przymus procedowania pism w sprawie WIS wyłącznie poprzez e-Urząd Skarbowy – art. 42b ust. 1a i 1b oraz art. 42g ust. 1, ust. 4-5 ustawy o VAT;

5. Pozostałe podatki

Wzrost stawek podatków i opłat lokalnych

Zgodnie z ustawą o podatkach i opłatach lokalnych, stawki podatku od nieruchomości ustala w uchwale rada gminy lub miasta. Stawki ustalone przez radę nie mogą jednak przekroczyć ustawowego maksimum. Stawki maksymalne określa corocznie w drodze obwieszczenia minister finansów, w stopniu odpowiadającym wskaźnikowi inflacji w pierwszym półroczu, zaokrąglając je do pełnych groszy w górę.

Jak podał GUS w komunikacie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 14 lipca 2023 r. w sprawie wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych w I półroczu 2023 r.:

„Na podstawie art. 20 ust. 3 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 70 i 1313) ogłasza się, że wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w I półroczu 2023 r. w stosunku do I półrocza 2022 r. wyniósł 115,0 (wzrost cen o 15,0%)”. W konsekwencji stawki podatków i opłat lokalnych, które są uregulowane w ww. ustawie o podatkach i opłatach lokalnych wzrosną o 15%, co obrazujemy poniżej.

Stawki podatków i opłat lokalnych mają charakter kwotowy, za wyjątkiem stawki od budowli (czyli obiektów, które nie są budynkami), która ma charakter procentowy i wynosi 2% wartości tych budowli. Stawki podatku od nieruchomości:

1. Stawki dot. gruntów:

• związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, bez względu na sposób zakwalifikowania w ewidencji gruntów i budynków – nie więcej niż 1,34 zł/m² (wcześniej 1,16 zł, wzrost o 0,18 zł),
• położonych nad powierzchniowymi wodami stojącymi lub płynącymi jeziorami i zbiornikami sztucznymi – 6,66 zł/ha (wcześniej 5,79 zł, wzrost o 0,87 zł),
• niezabudowanych, objętych obszarem rewitalizacji lub położonych na terenach przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową, lub usługową – 4,39 zł/m² (wcześniej 3,81 zł, wzrost o 0,58 zł),
• pozostałych, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności przez
  organizacje pożytku publicznego – 0,71 zł/m² (wcześniej 0,61 zł, wzrost o 0,10 zł).

2. Stawki dot. budynków:

• mieszkalnych – 1,15 zł/m² powierzchni użytkowej (wcześniej 1,00 zł, wzrost o 0,15 zł),
• związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz od budynków mieszkalnych (lub ich części) zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej – 33,10 zł/m² (wcześniej 28,78 zł, wzrost o 4,32 zł),
• zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie obrotu kwalifikowanym materiałem siewnym – 15,50 zł/m² (wcześniej 13,47 zł, wzrost o 1,98 zł),
• związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej, zajętych przez podmioty udzielające tych świadczeń – 6,76 zł/m² (wcześniej 5,87 zł, wzrost o 0,89 zł),
• pozostałych, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności przez organizacje pożytku publicznego – 11,17 zł/m² (wcześniej 9,71 zł, wzrost o 1,46 zł).

3. Stawki podatku od środków transportowych:
4. Stawka dot. samochodów ciężarowych o dopuszczalnej masie całkowitej:

• powyżej 3,5 tony do 5,5 tony – 1 173,19 zł (wcześniej 1 020,16 zł, wzrost o 153,03 zł),
• powyżej 5,5 tony do 9 ton – 1 957,12 zł (wcześniej 1 701,84 zł, wzrost o 255,28 zł),
• powyżej 9 ton, poniżej 12 ton – 2 348,52 zł (wcześniej 2 042,19 zł, wzrost o 306,33 zł),
• 12 ton i więcej – 4 481,57 zł (wcześniej 3 897,01 zł, wzrost o 584,56 zł).

1. Stawka dot. ciągników siodłowych i balastowych:

• przystosowanych do używania z naczepą lub przyczepą o DMC zespołu pojazdów od 3,5 tony do 12 ton – 2 739,90 zł (wcześniej 2 382,52 zł, wzrost o 357,38 zł),
• przystosowanych do używania z naczepą lub przyczepą o DMC zespołu pojazdów od 12 do 36 ton – 3 463,95 zł (wcześniej 3 012,13 zł, wzrost o 451,82 zł),
• przystosowanych do używania z naczepą lub przyczepą o DMC zespołu pojazdów powyżej 36 ton – 4 481,57 zł (wcześniej 3 897,01, wzrost o 584,56 zł).

1. Stawka dot. przyczep lub naczep:

• których DMC łącznie z pojazdem wynosi od 7 i poniżej 12 ton, z wyjątkiem związanych wyłącznie z działalnością rolniczą – 2 348,52 zł (wcześniej 2 042,19 zł, wzrost o 306,33 zł),
• których DMC łącznie z pojazdem wynosi od 12 do 36 ton, z wyjątkiem związanych wyłącznie z działalnością rolniczą – 2 739,90 zł (wcześniej 2 382,52 zł, wzrost o 357,38 zł),
• których DMC łącznie z pojazdem wynosi powyżej 36 ton, z wyjątkiem związanych wyłącznie z działalnością rolniczą – 3 463,95 zł (wcześniej 3012,13 zł, wzrost o 451,82 zł).

1. Stawka dot. autobusów:

• z liczbą miejsc dla pasażerów mniejszą niż 22 – 2 773,16 zł (wcześniej 2 411,44 zł, wzrost o 361,72 zł),
• z liczbą miejsc dla pasażerów równą lub większą niż 22 – 3 506,02 zł (wcześniej 3 048,71 zł, wzrost o 457,31 zł).

4. Stawki innych opłat lokalnych:

• opłata targowa – 1 096,39 zł/dzień (wcześniej 953,38 zł, wzrost o 143,01 zł),
• opłata miejscowa w miejscowościach posiadających korzystne właściwości klimatyczne, walory krajobrazowe – 3,22 zł/dzień (wcześniej 2,80 zł, wzrost o 0,42 zł),
• opłata miejscowa w miejscowościach posiadających status obszaru ochrony uzdrowiskowej – 4,54 zł/dzień (wcześniej 3,94 zł, wzrost o 0,60 zł),
• opłata uzdrowiskowa – 6,21 zł/dzień (wcześniej 5,40 zł, wzrost o 0,81 zł),
• opłata od posiadania psów – 173,57 zł/rok (wcześniej 150,93 zł, wzrost o 23,40 zł),
• stała opłata reklamowa – 3,62 zł/dzień (wcześniej 3,14 zł, wzrost o 48 gr),
• zmienna opłata reklamowa – 0,33 zł/m2 pola powierzchni reklamowej (wcześniej 0,28 zł, wzrost o 5 gr).

Warto podkreślić jednak, że zmiana ta podnosi wyłącznie maksymalną wartość do jakiej gminy mogą określić wysokość podatku. O faktycznej wysokości stawek podatków i opłat w danym roku decyduje bowiem każda gmina w drodze uchwały rady.

Nowy podatek od nieruchomości

Od 1 stycznia w ustawie o PCC wchodzi nowy podatek dla osób nabywających szóste i kolejne mieszkanie. Dotknąć ma zatem głównie podmioty operujące na rynku skupywania mieszkań. Przepisy te zostały uchwalone jeszcze przez poprzedni rząd Mateusza Morawieckiego na podstawie ustawy z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1463).

Aby móc wprowadzić ten obowiązek doszło do zmiany w zakresie zwolnienia z podatku PCC w art. 2 pkt 4 lit a, który obecnie stanowi, że nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany „w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług, z wyjątkiem umów sprzedaży, których przedmiotem jest lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość, opodatkowanych zgodnie z art. 7a”.

Nowododany art. 7a stanowi, że dla podmiotów dokonujących nabycia „co najmniej sześć lokali mieszkalnych stanowiących odrębne nieruchomości w jednym lub kilku budynkach wybudowanych na jednej nieruchomości gruntowej, opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, lub udziały w tych lokalach albo nabył już co najmniej pięć takich lokali lub udziały w nich, stawka podatku od zawartej z tym samym kupującym umowy sprzedaży szóstego i każdego następnego takiego lokalu w tym budynku lub budynkach lub udziału w takim lokalu, wynosi 6%”. Warto zwrócić uwagę, że podstawowa stawka opodatkowania w przypadku umowy sprzedaży nieruchomości wynosi 2%. Z przepisów nie wynika jednoznacznie, które z nabywanych lokali będą opodatkowane stawką podwyższoną . Oznacza to, że w przypadku nabycia ponad sześciu lokali to podatnik sam zdecyduje, które z nich opodatkuje.

Powyższe ma zastosowanie również jeżeli nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość następuje na współwłasność przez kilku kupujących, gdy chociażby jeden z kupujących jest zobowiązany do uiszczenia podatku. W takim jednak wypadku zobowiązanymi solidarnie do zapłaty podatku są wyłącznie kupujący spełniający powyższe warunki. Pozostali z kupujących nie będą obowiązani do zapłaty tego podatku.

Wprowadzone przepisy obowiązują co do zasady od 1 stycznia 2024 r. Wyjątek stanowią jednak umowy sprzedaży zawarte po tym terminie ale w związku z wykonaniem umów zobowiązujących do dokonania tej sprzedaży, zawartych przed tym dniem. W powyższym zakresie przepisy art. 7a ustawy o PCC nie będą stosowane.

Jednocześnie warto przypomnieć, że od 31 sierpnia 2023 r. wprowadzone zostało zwolnienie obejmujące umowy sprzedaży, których przedmiotem jest prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego. Zwolnienie to ma zastosowanie, jeżeli kupującym jest osoba fizyczna lub osoby fizyczne:

• którym w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało żadne z wymienionych powyżej praw ani udział w tych prawach, lub
• którym w dniu sprzedaży i przed tym dniem przysługiwał udział, w którymś z wymienionych powyżej praw, lecz udział ten nie przekracza ani nie przekraczał 50% i został nabyty w drodze dziedziczenia.

Dotyczy ono zatem osób kupujących swoje pierwsze mieszkanie lub dom.

[1] Odpowiednio:

1. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 z późn. zm.);
2. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 z późn. zm.);
3. Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2805 z późn. zm.);
4. Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 z późn. zm.);
5. Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 70 z późn. zm.);
6. Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 170 z późn. zm.).

[2] Więcej mogą Państwo przeczytać w osobnym artykule: TUTAJ 

[3] Więcej szczegółów o sposobie operowania w systemie KSeF, wymaganiach względem procedur oraz sposobom na przygotowanie się do jego wprowadzenia mogą Państwo przeczytać w poniższym artykule: https://russellbedford.pl/aktualnosci/zmiany-w-podatkach/item/2922-krajowy-system-e-faktur.html

[4] Art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 221 z późn. zm.).

[5] (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 735 z późn. zm.).

[6] (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2267 z późn. zm.).

[7] art. 26 ust. 1aa ustawy o CIT

[8] dochody osiągnięte przez podatnika z odsetek lub dyskonta od obligacji o terminie wykupu nie krótszym niż rok i dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym lub wprowadzonych do alternatywnego systemu obrotu.

[9] art. 26 ust. 1aa, 1ae, 1af i 1ag ustawy o CIT

[10] Dyrektywa Rady (UE) 2020/284 z dnia 18 lutego 2020 r. zmieniająca dyrektywę 2006/112/WE w odniesieniu do wprowadzenia pewnych wymogów dla dostawców usług płatniczych (Dz. U. UE. L. z 2020 r. Nr 62, str. 7)

Autorzy: 

Michał Zdanowski, Mateusz Krawczyński i Damian Kuszewski