12 marca br. Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Tego samego dnia ustawa ogłoszona została w Dzienniku Ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 583). Nowe przepisy weszły w życie z chwilą ich ogłoszenia i obowiązują z mocą wsteczną – od 24 lutego 2022 r.
Ustawa wprowadza korzystne rozwiązania podatkowe dla obywateli Ukrainy, jak i dla osób i firm, które pomagają ofiarom skutków działań wojennych. Na mocy nowych przepisów, podatku dochodowego nie zapłacą zarówno otrzymujący pomoc obywatele Ukrainy, jak i polscy podatnicy, którzy w zamian za taką pomoc dostaną od rządu świadczenia pieniężne. Pomoc – i to zarówno ta już udzielona, jak i dopiero udzielana – będzie też rozliczana w podatkowych kosztach firm
– wskazuje wiceminister finansów Artur Soboń.
Wiceminister podkreśla również, że wprowadzone rozwiązania rozszerzają obowiązujące preferencje, z których pomagający również szeroko korzystają. Jedną z nich jest możliwość odliczania darowizn przekazywanych na działalność pożytku publicznego.
Taką działalność prowadzą organizacje pozarządowe (NGO), którymi są zarówno Organizacje Pożytku Publicznego (OPP), jak i niemające takiego statusu fundacje i stowarzyszenia. Preferencja podatkowa dotyczy darowizn przekazywanych na rzecz takich organizacji działających na terenie UE i EOG
– przypomina wiceminister Soboń.
Przekazaną takim organizacjom wartość darowizny odlicza się od podstawy opodatkowania, którą jest kwota dochodu. W przypadku osób fizycznych (PIT) odliczenie może wynieść maksymalnie do 6 proc. dochodu. W przypadku firm (CIT) – do 10 proc. dochodu.
Odliczeniu od podstawy opodatkowania podlegają również darowizny przekazane na cele krwiodawstwa realizowanego przez honorowych dawców krwi
– przypomina Artur Soboń.
Zwolnienie z PIT dla otrzymujących pomoc
Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy zwolniła z podatku dochodowego od osób fizycznych pomoc humanitarną otrzymaną w okresie od 24 lutego 2022 r. do 31 grudnia 2022 r. przez podatników będących obywatelami Ukrainy, którzy w tym okresie przybyli do Polski z terytorium Ukrainy. Preferencja dotyczy świadczeń uzyskiwanych od osób fizycznych i firm. Na podstawie wcześniejszych przepisów ustawy o PIT zwolniona z podatku jest również pomoc otrzymywana od organizacji pozarządowych. Dzięki tym rozwiązaniom obywatele Ukrainy, którym nieodpłatnie udostępnione zostaną np. mieszkania, czy zapewnione wyżywienie, albo sfinansowane zostanie leczenie nie będą płacić podatku PIT.
Zwolnienie również dla pomagających Polaków
Zwolnione z podatku dochodowego będą również świadczenia pieniężne od rządu dla tych podatników, którzy udzielają pomocy uchodźcom. Chodzi o osoby i firmy, które przyjmą pod swój dach uchodźców wojennych z Ukrainy i będą otrzymywać od państwa dodatkowe środki na każdego uchodźcę. Dzięki preferencji podatkowej otrzymywane świadczenia będą wolne zarówno od PIT, jak i CIT.
Podatkowe koszty dla firm
Ustawa wprowadziła również korzystne rozwiązania dla firm, które niosą pomoc dla Ukrainy za pośrednictwem organizacji, do których zaliczone zostały:
- organizacje pozarządowe (również z Ukrainy),
- jednostki samorządu terytorialnego,
- Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych,
- podmioty wykonujące działalność leczniczą oraz z zakresu ratownictwa medycznego na terytorium Polski i Ukrainy.
Preferencja polega na możliwości ujęcia wydatków na tę pomoc w kosztach podatkowych (zarówno w PIT, jak i w CIT). Kosztem uzyskania przychodów będą wydatki na wytworzenie lub cena nabycia rzeczy i praw przekazanych w ramach pomocy, jak również koszty poniesione z tytułu nieodpłatnych świadczeń (np. darmowej pomocy medycznej). Preferencja będzie obowiązywała od 24 lutego do 31 grudnia 2022 r.
Darowizny bez zmian
Obywatele Ukrainy nie muszą płacić podatku od darowizn, o ile wartość nabytych rzeczy lub praw majątkowych od jednej osoby, czy organizacji nie przekroczy 4 902 zł na osobę w ciągu 5 lat.
