Kontrole byłyby prowadzone zarówno, gdyby chodziło o przestrzeganie prawa podatkowego, celnego, przepisów regulujących urządzanie i prowadzenie gier hazardowych oraz prawa dewizowego. Dotyczyłyby także m.in. transportu drogowego, przywozu na terytorium Polski wszelkich towarów, wobec których obowiązują obostrzenia, przestrzegania przepisów weterynaryjnych, ochrony roślin i zwierząt, przesyłek pocztowych, wykorzystania środków z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej.
Jedną z istotniejszych zmian zaproponowanych w projekcie jest zniesienie właściwości miejscowej naczelników urzędów celno-skarbowych. Zgodnie z proponowanymi przepisami naczelnik urzędu celno-skarbowego będzie mógł wykonywać kontrolę celno-skarbową na całym terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Oznacza to, że bez względu na miejsce siedziby kontrolowanego czynności podjęte przez naczelnika urzędu celno-skarbowego będą ważne i skuteczne. Przykładowo, jeżeli kontrolowany ma siedzibę w Warszawie kontrolę celno-skarbową będzie mógł wszcząć poza naczelnikiem urzędu celno-skarbowego z siedzibą w Warszawie także każdy inny naczelnik urzędu celno-skarbowego.
Wszczęcie kontroli będzie następowało z urzędu, na podstawie upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej, które będzie posiadał funkcjonariusz prowadzący kontrolę. Datą wszczęcia będzie dzień wystawienia upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej.
W sytuacji wszczęcia kontroli celno-skarbowej zakresie prawa podatkowego kontrolowanemu w terminie 14 dni od dnia doręczenia kontrolowanemu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej będzie przysługiwało prawo do skorygowania deklaracji w zakresie objętym kontrolą. Wskazany termin będzie miał charakter materialnoprawny. Złożenie bowiem korekty deklaracji po wskazanym terminie, a przed zakończeniem kontroli celno-skarbowej, nie będzie wywoływało skutków prawnych.
Zgodnie z proponowanymi zmianami naczelnicy urzędów celno-skarbowym będą mieli możliwość przeprowadzenia dowodu z przesłuchania kontrolowanego lub świadka przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających przeprowadzenie tego dowodu na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku. Rozwiązanie to koresponduje ze zniesieniem właściwości miejscowej naczelników urzędów celno-skarbowych.
W ramach kontroli celno-skarbowej organowi przysługiwać będzie uprawnienie do:
- żądania udostępniania akt, ewidencji, ksiąg i wszelkiego rodzaju dokumentów związanych z przedmiotem kontroli celno-skarbowej oraz do sporządzania z nich odpisów, kopii, wyciągów, notatek, wydruków i udokumentowanego pobierania danych w formie elektronicznej;
- wstępu, przebywania i poruszania się na gruncie oraz w budynku, lokalu lub innym pomieszczeniu kontrolowanego;
- dokonywania oględzin;
- legitymowania lub ustalania w inny sposób tożsamości osób jeżeli jest to niezbędne dla potrzeb kontroli;
- przesłuchiwania kontrolowanego lub świadków;
- przeszukiwania lokali, w tym lokali mieszkalnych, innych pomieszczeń i miejsc oraz rzeczy, w tym z użyciem urządzeń technicznych i psów służbowych;
- zasięgania opinii biegłych;
- zabezpieczania zebranych dowodów;
- żądania przeprowadzenia spisu z natury;
- sporządzania szkiców, kopiowania, filmowania, fotografowania oraz dokonywania nagrań dźwiękowych;
- zbierania innych niezbędnych materiałów w zakresie objętym kontrolą celno-skarbową;
- badania towarów, surowców, półproduktów i wyrobów, w tym pobrania próbek towarów, surowców, półproduktów i wyrobów gotowych w celu ich zbadania;
- żądania powtórzenia, jeżeli to możliwe, każdej czynności, w wyniku której uzyskuje się dane o przyjmowanych, wydawanych lub wprowadzanych do procesu produkcyjnego surowcach, materiałach, produkcji w toku i półproduktach oraz uzyskanych produktach, wyrobach gotowych i wysokości strat produkcyjnych;
- przeprowadzania w uzasadnionych przypadkach, w drodze eksperymentu, doświadczenia lub odtworzenia możliwości gry na automacie lub gry na innym urządzeniu;
- żądania zamknięcia dokumentacji dotyczącej towarów i czynności podlegających kontroli w celu umożliwienia porównania rzeczywistego stanu ze stanem ewidencyjnym;
- uczestniczenia w podlegających kontroli celno-skarbowej czynnościach, przestrzegania prawa podatkowego w zakresie produkcji, przemieszczania i zużycia wyrobów akcyzowych, w szczególności ich wytwarzania, uszlachetniania, przerabiania, skażania rozlewu, przyjmowania, magazynowania, wydawania, przewozu i niszczenia oraz w zakresie stosowania i oznaczania tych wyrobów znakami akcyzy;
- żądania złożenia wyjaśnień dotyczących przedmiotu kontroli celno-skarbowej;
- nakładania zamknięć urzędowych na urządzenia, pomieszczenia, naczynia oraz środki transportu.
Projekt ustawy o KAS przewiduje możliwość dokonania przeszukania lokali mieszkalnych, innych pomieszczeń i miejsc lub rzeczy kontrolowanego bez uprzedniej zgody prokuratora. Czynność tę będzie można przeprowadzić jedynie w przypadkach niecierpiących zwłoki pod warunkiem, że będą istniały uzasadnione podstawy do przypuszczenia, że w miejscu przeszukania znajdują się dowody mające istotne znaczenie dla prowadzonej kontroli.
Z uwagi na charakter proponowanych zmian można przypuszczać, że doprowadzą one do przyspieszenia prowadzonych kontroli. Wątpliwości może jednak rodzić nadanie kontrolującym kompetencji do przeprowadzania przeszukania bez uprzedniej zgodny prokuratora. Jednak na ocenę tego rozwiązania należy poczekać do czasu stosowania jej przez właściwe organy.
Kontrola celno-skarbowa powinna być zakończona bez zbędnej zwłoki jednak nie później niż w terminie do 3 miesięcy od dnia jej wszczęcia. W przypadku niezakończenia w terminie zawiadamia się podatnika pisemnie podając przyczynę przedłużenia terminu zakończenia kontroli celno-skarbowej i wskazując nowy termin jej zakończenia.
Ustawa ma wejść w życie 1 stycznia 2017 roku.
