Broń do walki z nadużyciami
Split payment zakłada, podzielenie płatności za nabyte towary i usługi na dwie części – kwotę netto oraz kwotę podatku. W tym celu dla każdego rachunku firmowego związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej banki wyodrębniają specjalne subkonto pod nazwą „rachunek VAT”. Decydując się na zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności, nabywca zrealizuje jeden przelew przy zastosowaniu dedykowanego komunikatu przelewu, wskazując numer faktury, numer NIP dostawcy, kwotę netto oraz kwotę VAT. Resztę zrobi bank, przelewając kwotę netto na rachunek firmowy dostawcy, natomiast kwotę podatku na „rachunek VAT”.
W ostatnich dniach na stronach Lotosu pojawiła się informacja, że począwszy od 1 lipca 2018 r. wszelkie płatności dokonywane przez spółki Grupy Kapitałowej Lotos na podstawie faktur zakupu będą realizowane na zasadach podzielonej płatności. Być może jest to pomysł rządzących na „zainfekowanie” rynku metodą split payment poprzez spółki Skarbu Państwa.
Ministerstwo Finansów chce w ten sposób uszczelnić system podatkowy, bowiem środkami zgromadzonymi na rachunku VAT przedsiębiorcy nie będą mogli swobodnie dysponować. Środki te będą mogły zostać przeznaczone wyłącznie:
-
na zapłatę podatku należnego do urzędu skarbowego,
-
na zapłatę za zakupione towary i usługi przy zastosowaniu mechanizmu split payment w części stanowiącej podatek VAT,
-
na inny cel (zwolnienie na rachunek bankowy) po wyrażeniu zgodny przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w drodze postanowienia w odpowiedzi wniosek podatnika.
Zastosowanie split payment będzie przesłanką należytej staranności
Mechanizm podzielonej płatności w swoim założeniu na chwilę obecną jest dobrowolny. O jego zastosowaniu decydować będzie nabywca, który dokonując płatności postanowi czy dokonać zapłaty w tradycyjny sposób, czy zdecydować na zastosowanie split payment. Ministerstwo kusi podatników, aby stosowali mechanizm, obiecując ochronę przed negatywnymi konsekwencjami uwikłania podatnika w oszustwa podatkowe. Stosowanie split payment będzie bowiem przesłanką zachowania przez podatnika należytej staranności w kontaktach handlowych, co ma szczególne znaczenie w obrocie towarami narażonymi na nadużycia.
Ministerstwo Finansów zamierza przeanalizować fakultatywne funkcjonowanie mechanizmu i zdecydować się na ewentualne wprowadzenie wersji obligatoryjnej w niektórych branżach szczególnie narażonych na wyłudzenia podatku VAT. Pierwsze kroki w tym kierunku zostały już podjęte. Na stronie internetowej MF pojawił się komunikat, informujący o przyjęciu przez Rząd w dniu 7 maja 2018 r. wniosku do Komisji Europejskiej (KE), który umożliwi Polsce ewentualne zastosowanie obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności. Podstawą złożenia wniosku jest art. 395 dyrektywy Rady 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Jeśli wniosek zostanie zaakceptowany przez Komisję Europejską, a następnie przez Radę Unii Europejskiej, to Polska mogłaby zastosować obligatoryjny mechanizmu podzielonej płatności w podatku VAT już w 2019 r. Jak wskazuje Ministerstwo Finansów – obowiązek rozliczania VAT tą metodą dotyczyłby wówczas jedynie transakcji objętych obecnie mechanizmem odwrotnego obciążenia oraz odpowiedzialnością solidarną, tj. tych branż, w których zidentyfikowano istotne oszustwa w VAT, np. branży stalowej, sprzętu elektronicznego czy w branży budowlanej.
Efekt domina
Polecamy szkolenia z zakresu Split Payment
W ostatnich dniach na stronach Lotosu pojawiła się informacja, że począwszy od 1 lipca 2018 r. wszelkie płatności dokonywane przez spółki Grupy Kapitałowej Lotos na podstawie faktur zakupu będą realizowane na zasadach podzielonej płatności. Być może jest to pomysł rządzących na „zainfekowanie” rynku metodą split payment poprzez spółki Skarbu Państwa.
Zauważyć należy, że główną wadą tego mechanizmu, na którą od początku wskazywali przedsiębiorcy jest utrata płynności finansowej. Szybko mogłoby się okazać, że przedsiębiorcy, wobec których zastosowano podzieloną płatność sami zaczną płacić swoim dostawcom z jej użyciem. Podatnik będzie miał bowiem do wyboru, albo złożyć wniosek do Naczelnika US o zwolnienie środków z rachunku VAT albo samemu zapłacić VAT, wynikający z faktur zakupu przy użyciu split payment. Przypuszczalnie przedsiębiorcy będą wybierali tę drugą opcję, ze względu na mniejsze formalności oraz oszczędność czasu. Może to uruchomić w gospodarce efekt domina. W ten sposób mechanizm podzielonej płatności, mimo iż na razie dobrowolny, może dosyć szybko się rozprzestrzenić. Ciekawe czy inne spółki Skarbu Państwa pójdą drogą wyznaczoną przez Lotos.
Autor:
Marcin Kołkowicz
Doradca podatkowy, konsultant podatkowy w Russell Bedford Poland Sp. z o.o., absolwent Administracji, Zarządzania oraz Marketingu Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego im. Jana Pawła II. Tematyką prawa podatkowego zajmuje się od 2012 roku. Doświadczenie zdobywał w lubelskich oraz w warszawskich kancelariach doradztwa podatkowego. Autor i współautor wielu publikacji podatkowych, w szczególności dla portalu prawno-podatkowego TaxFin.pl. W swojej karierze zajmował się zarówno zagadnieniami dotyczącymi podatków bezpośrednich jak i pośrednich, ze szczególnym uwzględnieniem podatku od towarów i usług (VAT).
