Dotychczas, żadnych sporów nie budziło to, że w przypadku wcześniejszej spłaty długu, kredytobiorca nie jest obowiązany do uiszczania odsetek za skrócony okres kredytowania. Wątpliwości wzbudzało, czy podobna „ulga” dotyczy innych opłat pobieranych za udzielenie kredytu, w szczególności – prowizji.
Korzystny dla konsumentów wyrok TSUE
Sprawa zwrotu części prowizji kilka miesięcy temu była rozstrzygana przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (wyrok z 11 września 2019 r. w sprawie Lexitor (C-383/18). Dokonując analizy prawnej, TSUE powołał się na art. 8 Dyrektywy Rady z dnia 22 grudnia 1986 r., zastąpionej dyrektywą 2008/48. Zgodnie z tym przepisem, w przypadku wypełnienia zobowiązań określonych w umowie przed ustalonym czasem, konsument ma prawo do słusznego zmniejszenia całkowitego kosztu kredytu. TSUE wskazał, że przepis ten należy interpretować w ten sposób, że prawo konsumenta do obniżki całkowitego kosztu kredytu w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu obejmuje wszystkie koszty, które zostały nałożone na konsumenta. TSUE zajął zatem stanowisko korzystne konsumentów, którzy spłacili całość kredytu przed terminem.
Korzystny dla konsumentów wyrok SN
Tytułowa uchwała SN została wydana w dniu 12 grudnia 2019r., w składzie 3-osobowym, w sprawie o sygnaturze III CZP 45/19. Uchwała ta wtóruje interpretacji przyjętej przez orzeczenie TSUE i jest równie korzystna dla kredytobiorców toczących spór z bankami.
W uchwale SN ustosunkował się do zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Okręgowy w Lublinie. Pytanie brzmiało: „Czy prowizja za udzielenie kredytu konsumenckiego jest kosztem dotyczącym całego okresu obowiązywania umowy, który w przypadku spłaty kredytu przed terminem określonym w umowie ulega obniżeniu na podstawie art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz.U. Nr 126, poz. 715 ze zm.) o okres, o który skrócono czas obowiązywania umowy, czy też kosztem, który nie dotyczy okresu obowiązywania umowy?”
Odpowiadając, SN podjął uchwałę, która dała konsumentom spłacającym kredyt przed terminem kolejne, ważne narzędzie w walce z bankami. Uchwała SN stanowi, że przewidziane w art. 49 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim uprawnienie konsumenta do obniżenia całkowitego kosztu kredytu w przypadku jego spłaty w całości przed terminem określonym w umowie obejmuje także prowizję za udzielenie kredytu.
Niestety w dalszym ciągu zdarza się, że banki nie chcą zwracać pobranych prowizji kredytobiorcom, którzy wcześniej spłacili zaciągnięty kredyt. Jeżeli złożenie reklamacji do banku z żądaniem zwrotu wszelkich prowizji i opłat nie przyniesie pożądanych rezultatów, konsumentowi pozostaje droga sądowa. Uchwały takie jak omawiana w niniejszym artykule, dają kredytobiorcom realne szanse na skuteczne żądanie zwrotu pieniędzy od banku w związku z wcześniejszą spłatą kredytu.
Autor: Przemysław Lach, aplikant radcowski Russell Bedford
