Projekt tarczy 3.0.
W związku z toczącą się epidemią koronawirusa i jej negatywnymi skutkami dla całej gospodarki zaistniała potrzeba wprowadzenia szczególnych rozwiązań mających na celu przeciwdziałanie negatywnym skutkom gospodarczym i społecznym tej sytuacji. Zdaniem rządu konieczne stało się opracowanie pakietu osłonowego, czego efektem było przedłożenie do Sejmu projektów ustaw, składających się na tzw. Tarczę Antykryzysową, które zostały już uchwalone a następnie podpisane w dniu 31 marca 2020 r. przez Prezydenta RP. Następnie na skutek interwencji przedsiębiorców rozszerzono pierwotną Tarczę Antykryzysową ustawą przyjętą ostatecznie przez Sejm w dniu 16 kwietnia 2020r. i w dniu 17 kwietnia podpisaną przez Prezydenta.
Wydłużenie terminów obowiązujących przedsiębiorców z tytułu sprawozdań oraz obowiązków informacyjnych wynikających z ustawy o odpadach
Projekt Tarczy 3.0 to kolejny pakiet rozwiązań wprowadzających zmiany do 43 ustaw. W przedłożonej ustawie proponuje się szereg działań, których zastosowanie będzie miało zarówno charakter doraźny (dostosowawczy do obecnej sytuacji pandemii), jak i długofalowy (pakiet dalszych uproszczeń i ułatwień mających na celu utrzymanie oraz możliwy wzrost inwestycji na etapie wychodzenia z etapu pandemii). Zdaniem ustawodawcy rozwiązania zaproponowane w przedmiotowej regulacji stanowią kontynuację polityk mających pełnić funkcję katalizatorów oraz bodźców dla polskiej gospodarki. Służyć one będą nie tylko krótkofalowym celom ograniczenia negatywnych skutków wirusa SARS-CoV-2, ale pełnić mają także rolę instrumentów wpływających długofalowo na rozwój gospodarczy Polski. Proponowane rozwiązania, w tym wsparcie Agencji Rozwoju Przemysłu dodatkowymi środkami finansowymi będzie miało na celu przeciwdziałanie niebezpieczeństwu deindustrializacji, jaka miała miejsce w Polsce na początku lat 90. ubiegłego wieku. Poniżej przedstawiamy najważniejsze rozwiązania przewidziane w projekcie Tarczy 3.0 i jednocześnie zaznaczamy, że jest to na razie tylko projekt, który w najbliższych dniach procedowany będzie w Sejmie, a następnie w senacie i jego pierwotne brzmienie może ulec zmianie.
Jedną z bardziej oczekiwanych zmian jaką przewiduje projekt Tarczy 3.0 jest możliwość skorzystania ze zwolnienia z opłacania składek ZUS przez szersze grono samozatrudnionych. Zgodnie z projektem samozatrudnieni będą mogli skorzystać ze zwolnienia także, gdy ich przychód był wyższy niż 300 procent średniej pensji tj. wyższy niż 15 681 tys. zł pod warunkiem jednak, że ich dochód z tej działalności w lutym 2020 r. nie był wyższy niż 7000 zł. Szacuje się, że z tego zwolnienia skorzystać będzie mogło nawet 98 tyś. przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Dodatkowo ze zwolnienia będą mogli skorzystać także przedsiębiorcy korzystający z tzw. „ulgi na start”.
Zwolnienie z ZUS w ramach Tarczy 3.0 ma jednak dotyczyć tylko miesięcy kwietnia i maja 2020r., a nie 3 miesięcy jak miało to miejsce w ramach uzupełnionej Tarczy 2.0.
Kolejnym dość istotnym rozwiązaniem jest wprowadzenie do kodeksu cywilnego art. 3871, który wprowadza sankcję nieważności umów tzw. przewłaszczenia na zabezpieczenie nieruchomości mieszkalnej wykorzystywanej przez konsumenta. Dotyczy to tylko następujących przypadków gdy:
- wartość przenoszonej własności nieruchomości jest wyższa niż wartość zabezpieczanych tą nieruchomością roszczeń pieniężnych powiększonych o wysokość odsetek maksymalnych za zwłokę od tej wartości za okres 24 miesięcy lub
- wartość zabezpieczanych tą nieruchomością roszczeń pieniężnych nie jest oznaczona, lub
- zawarcie tej umowy nie zostało poprzedzone dokonaniem wyceny wartości rynkowej nieruchomości dokonanej przez biegłego rzeczoznawcę.
Jak możemy dowiedzieć się z uzasadnienia do projektu Tarczy 3.0 jest to środek niezbędny do wyeliminowania nadużyć, ponieważ regulacje o wadach oświadczenia woli, które odwołują się do takich okoliczności zawarcia umowy, jak podstęp, przymus, groźba czy też regulacje dotyczące wyzysku (art. 388 k.c.), są w praktyce mało skuteczne. Ponadto przepis ten, obejmując także umowy zawarte między osobami fizycznymi (dokonującymi czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z ich działalnością gospodarczą lub zawodową), zabezpiecza przed nadużyciami, które mogą występować w obrocie powszechnym, jak również wyklucza możliwość obejścia przepisu poprzez wskazanie drugiej osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej jako strony tejże umowy.
Projekt Tarczy 3.0 przewiduje wydłużenie terminów obowiązujących przedsiębiorców z tytułu sprawozdań oraz obowiązków informacyjnych wynikających z ustawy o odpadach. Będzie to szereg przepisów ułatwiających wywiązywanie się z obowiązków firmom, które gospodarują odpadami (m.in. w zakresie rejestru Bazy Danych Odpadowych).
Wprowadzenie nowej daniny dla firm streamingowych takich jak Netflix czy IPLA
Na podstawie projektu Tarczy 3.0 Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. zostanie zasilona kwotą do 900 mln zł. Środki te mają zostać w szczególności przeznaczone jako wsparcie dla przedsiębiorców.
Kolejna zmiana dotyczyć będzie funduszu alimentacyjnego. Projekt Tarczy 3.0 przewiduje przeznaczenia dodatkowych środków w związku z podwyższeniem kwoty kryterium dochodowego uprawniającego do świadczeń z tego funduszu (dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie) do kwoty 900 zł.
W projektowanej regulacji proponuje się dalszą elektronizację metod przekazywania informacji ubezpieczonym Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w tym informacji o stanie ich konta, w przypadku gdy wyrażą takie oczekiwanie. Uprości to sposób przekazywania informacji, a równocześnie będzie się wiązało z redukcją kosztów administracyjnych.
Projekt Tarczy 3.0 przewiduje również wprowadzenie nowej daniny dla firm streamingowych takich jak Netflix czy IPLA. Podmiot dostarczający audiowizualną usługę medialną na żądanie będzie zobowiązany do dokonania wpłaty na rzecz Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej w wysokości 1,5% przychodu uzyskanego z tytułu opłat za dostęp do udostępnianych publicznie audiowizualnych usług medialnych na żądanie albo przychodu uzyskanego z tytułu emisji przekazów handlowych, jeżeli ten przychód wdanym okresie rozliczeniowym jest wyższy.
W projektowanej regulacji proponuje się czasowe zwolnienie z opłat wynikających z ustawy o prawie wodnym, w zakresie należności pobieranych za korzystanie ze śródlądowych dróg wodnych i ich odcinków oraz urządzeń wodnych stanowiących własność Skarbu Państwa, co obniży koszty funkcjonowania zarówno dla sektora turystyki, jak i armatorów użytkujących drogi wodne do celów transportowych.
W ramach Tarczy 3.0 przewidziano również, że cudzoziemcy będą mogli podjąć pracę sezonową bez konieczności uzyskania zezwolenia, co ma zapewne pomóc w nadchodzącym sezonie zwłaszcza w pracach związanych z rolnictwem i ogrodnictwem.
Czasowe zwolnienie z opłat wynikających z ustawy o prawie wodnym, w zakresie należności pobieranych za korzystanie ze śródlądowych dróg wodnych i ich odcinków oraz urządzeń wodnych stanowiących własność Skarbu Państwa
Rząd przyjął projekt ustawy i od dnia 29 kwietnia br. zajmuje się nią Sejm.
Projekt ustawy o dopłatach do oprocentowanych kredytów bankowych
Projekt ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19, będzie miał na celu wprowadzenie szczególnych rozwiązań, umożliwiających podejmowanie działań minimalizujących skutki utraty płynności finansowej przedsiębiorców dotkniętych skutkami pandemii wirusa SARS-CoV-2.
Przedstawione poniżej rozwiązania uwzględniają jedynie kształt niedopracowanego jeszcze projektu ustawy o dopłatach z dnia 28 kwietnia 2020 r., jaki został skierowany do konsultacji społecznych. Na chwilę obecną rząd nie przyjął jeszcze projektu, ponieważ aktualnie dopracowuje jego ostateczną wersję. Rząd również nie podał jeszcze do informacji publicznej jaki będzie zakres zmian w projekcie ustawy o dopłatach. Wydaje się jednak, że będą one dotyczyły zmian w zakresie prawa pracy jakie początkowo zostały zaproponowane. Zmiany te odbiły się w mediach głośnym echem jako wyjątkowo niekorzystne dla pracowników.
Jak informował rząd, inicjując prace nad tym projektem ustawy, niemal wszystkie branże zostały dotknięte skutkami pandemii takie jak transport, turystyka, branża gastronomiczna, branża hotelarska, branża kulturowo-rozrywkowa, branża eventowa, branża windykacyjna, produkcja i sprzedaż odzieży, produkcja urządzeń elektrycznych. W związku z tym mogą pojawić się zatory płatnicze, co może prowadzić do zaburzeń w płynności i pogorszenia wyników finansowych przedsiębiorców. Konsekwencją tego może być ograniczenie skali inwestycji w środki trwałe. Zmiany w otoczeniu spowodowane pandemią mogą prowadzić do spadku popytu na produkty przedsiębiorstw oraz problemy z pozyskaniem finansowania zewnętrznego.
Projekt ustawy o dopłatach przewiduje możliwość przeprowadzenia kontroli w sposób zdalny za pośrednictwem operatora pocztowego lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej
Zdaniem rządu stopniowe zmiany spowodowane epidemią koronawirusa mogą przyczynić się do pogorszenia wyników finansowych, a te mogą wpłynąć na pogorszenie płynności przedsiębiorstw, w związku z czym kluczowym jest wdrożenie programu dopłat do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji finansowej.
Projekt ustawy o dopłatach to ponad 100 nowych przepisów mających przeciwdziałać negatywnym skutkom epidemii koronawirusa. Określa zasady stosowania dopłat do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na podstawie umów zawartych do dnia 31 grudnia 2020 r. przedsiębiorcom, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji finansowej w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych wynikających z rozprzestrzeniania się zakażeń wirusem SARS-CoV-2. Dopłaty mają być udzielane w stosunku do kredytów obrotowych odnawialnych i nieodnawialnych, udzielanych w złotych, w celu zapewnienia płynności finansowej, w szczególności krótkoterminowej i średnioterminowej, utraconej lub zagrożonej utratą w związku z konsekwencjami rozprzestrzeniania się COVID-19.
O udzielenie kredytu, do którego oprocentowania stosowana jest dopłata, będzie mógł ubiegać się przedsiębiorca który na dzień 31 grudnia 2019 r. nie spełniał kryteriów przedsiębiorstwa znajdującego się w trudnej sytuacji w rozumieniu rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu, który wykonuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność gospodarczą lub działalność gospodarczą w sektorze produkcji podstawowej produktów rolnych, albo zawiesił tą działalność po dniu 1 lutego 2020 r. Taki przedsiębiorca będzie musiał również wykazać, że utracił płynność finansową, rozumianą jako zdolność do spłaty w terminie wymagalnych zobowiązań, lub jest zagrożony utratą płynności finansowej, w związku z konsekwencjami rozprzestrzeniania się COVID-19. Zgodnie z zapowiedziami Rządu na dopłaty do odsetek zostanie przewidziana w tym i następnym roku łącznie 540 mln zł.
Projekt ustawy o dopłatach to również zmiany w zakresie czynności kontrolnych jakie mogą być prowadzone w stosunku do przedsiębiorców. Przewiduje możliwość przeprowadzenia kontroli w sposób zdalny za pośrednictwem operatora pocztowego lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Taka kontrola będzie mogła zostać przeprowadzona jeżeli może to usprawnić prowadzenie kontroli lub przemawia za tym charakter prowadzonej przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej, a sam przedsiębiorca wyraził na to zgodę.
Aktualnie obniżenie czasu pracy pracownika wiąże się ze złożeniem pracownikowi wypowiedzenia zmieniającego, które po bezskutecznym upływie rozwiązuje pomiędzy pracodawcą a pracownikiem stosunek pracy
Projekt ustawy o dopłatach zakłada zmianę ustawy o dochodach jednostkach samorządu terytorialnego. Nowe przepisy przewidują, że do dochodów, które jednostka samorządu terytorialnego może uzyskać, zalicza się także skutki finansowe wynikające z zastosowania, przewidzianych w przepisach prawa podatkowego, ulg podatkowych oraz ulg w spłacie zobowiązań podatkowych w postaci umorzenia w całości lub w części zaległości podatkowych.
Najbardziej kontrowersyjne rozwiązania, jakie pierwotnie zakładał projekt ustawy o dopłatach dotyczy prawa pracy. W pierwotnym kształcie projekt rewolucjonizował sposoby wypowiedzenia umowy o pracę poprzez wprowadzenie możliwości jej rozwiązania za pośrednictwem e-mail’a (bez wykorzystywania kwalifikowanego podpisu elektronicznego).
Najbardziej kontrowersyjnym postanowieniem była możliwość obniżenia czasu pracy pracownikom o maksymalnie 10% z pominięciem procedury zawarcia porozumienia ze związkami zawodowymi bądź przedstawicielami pracowników. Aktualnie obniżenie czasu pracy pracownika wiąże się ze złożeniem pracownikowi wypowiedzenia zmieniającego, które po bezskutecznym upływie rozwiązuje pomiędzy pracodawcą a pracownikiem stosunek pracy.
Projekt doprecyzowywał tak zwaną pracę zdalną, wskazując, że wykonywanie pracy zdalnej może zostać polecone, jeżeli pracownik ma umiejętności i możliwości techniczne oraz lokalowe do wykonywania takiej pracy i pozwala na to rodzaj pracy. W szczególności praca zdalna może być wykonywana przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość lub dotyczyć wykonywania części wytwórczych lub usług materialnych.
Ostateczny kształt projektu ustawy o dopłatach poznamy po poprawkach legislacyjnych, nad którymi aktualnie pracują rządzący.
Wszystkie pozostałe, szczegółowe informacje na temat prawa zawartego w Tarczy antykryzysowej znajdziecie Państwo w naszym Poradniku: www.russellbedford.pl/uslugi/poradnik-antykryzysowy