Narzędzie konfiskaty prewencyjnej zachwieje jednym z filarów prawa w Polsce, to jest domniemaniem niewinności, funkcjonującym na mocy art. 42 ust. 3 Ustawy Zasadniczej: „każdego uważa się za niewinnego, dopóki jego wina nie zostanie stwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu”. Projektowane prawo ma wprowadzić możliwość zajęcia części majątku, jeśli prokurator uzna, że pochodzi ono z działalności przestępczej. Zajęte mienie będzie można odzyskać po udowodnieniu, że ma legalne pochodzenie. Co więcej – zajmowany składnik majątku może należeć do osoby wobec której nie toczy się żadne postępowanie – wystarczy, że w jakiś sposób będzie powiązany z osobą wobec której zostanie zawiązane śledztwo.
Przepisy o konfiskacie prewencyjnej są sprzeczne z Konstytucją RP, w tym z zasadą domniemania niewinności
Wobec tego stanu rzeczy protestują członkowie Rady Przedsiębiorczości, a więc sygnatariusze reaktywowanej Rady Przedsiębiorczości: Business Centre Club, Federacja Przedsiębiorców Polskich, Konfederacja Lewiatan, Krajowa Izba Gospodarcza, Polska Rada Biznesu, Pracodawcy RP, Związek Liderów Sektora Usług Biznesowych (ABSL) i Związek Rzemiosła Polskiego. Przedsiębiorcy wymieniają słabości projektowanego prawa i po raz kolejny apelują o niewprowadzanie go.
Z perspektywy przedsiębiorców, wprowadzenie konfiskaty prewencyjnej może oznaczać destabilizację obrotu prawnego, zwiększenie kosztów i ryzyka związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej, również wśród najmniejszych przedsiębiorców – czytamy w stanowisku Rady. – Może być także czynnikiem zniechęcającym przedsiębiorców zagranicznych do inwestowania w Polsce i prowadzić do spadku atrakcyjności inwestycyjnej Polski.
Ryzyko przepadku mienia, w tym mienia nabytego w dobrej wierze od nieuczciwego kontrahenta, będzie obciążać wszystkich uczestników obrotu, powodując spadek zaufania i zwiększenie kosztów bieżącej oceny ryzyka, a także tworząc dodatkowe bariery w procesie negocjacji i kontraktowania. Przełoży się to na dalsze spowolnienie rozwoju gospodarczego, już dotkniętego skutkami pandemii COVID-19.
Przepisy o konfiskacie prewencyjnej są ponadto sprzeczne z Konstytucją RP, w tym z zasadą domniemania niewinności (to przedsiębiorcy mieliby wykazywać legalność pochodzenia mienia) oraz z konstytucyjnymi standardami orzekania przepadku, który zgodnie z art. 46 ustawy zasadniczej wymaga prawomocnego orzeczenia sądu.
Dodatkowo, gdyby ustawa objęła mienie nabyte przed jej wejściem w życie, mielibyśmy do czynienia z naruszeniem zakazu działania prawa wstecz, czyli jednej z fundamentalnych zasad prawa karnego. W efekcie ustawa przyniosłaby wiele niepowetowanych szkód, których nie zniwelowałyby iluzoryczne zyski. Walka z przestępczością nie może się odbywać kosztem uczciwych obywateli.
