8 sierpnia 2022 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji ukazał się projekt nowelizacji ustawy kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw w zakresie procesów połączeń, podziałów i przekształceń spółek, stanowiący implementację dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2017/1132 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie niektórych aspektów prawa spółek, zmienionej dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2019/2121 z dnia 27 listopada 2019 r. oraz wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 25 października 2017 r. w sprawie o sygn. akt C-106/16 (dalej: „Ustawa zmieniająca” lub „Nowelizacja”).
De lege lata zgodnie z treścią art. 491 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. kodeks spółek handlowych (tj. Dz. U. z 2022 r. poz. 1467 z późn.zm., dalej „KSH”) spółką powstałą w wyniku połączenia spółek kapitałowych lub osobowych może być jedynie spółka kapitałowa. Zgodnie z art. 4 § 1 pkt 2 KSH spółką kapitałową w rozumieniu przepisów KSH jest: spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, prosta spółka akcyjna oraz spółka akcyjna. Powyższe ograniczenie procesów łączeniowych w zakresie możliwości połączenia w wyniku, którego spółką przejmującą lub nowo zawiązaną może być jedynie spółka kapitałowa stanowić może zawężenie możliwości obrotu oraz dostosowania podmiotów do potrzeb zmieniającego się rynku. Polski ustawodawca zaproponował w Ustawie zmieniającej możliwość powstania w wyniku połączenia łączących się spółek, jako formy docelowej po połączeniu, spółki komandytowo-akcyjnej – jedynej spółki osobowej, w którą będą mogły się przeobrazić spółki biorące udział w połączeniu. Powyższe rozszerzenie katalogu dopuszczalnych podmiotów powstałych w wyniku połączenia należy ocenić w sposób, co do zasady, pozytywny, ze względu na większe możliwości związane z przeprowadzaną procedura połączeniową.
Ponadto Nowelizacja, po art. 515 KSH dodaje art. 5151, który wprowadza w § 1 możliwości szybszego przeprowadzenia procedury łączenia się spółek w sytuacji, gdy jeden wspólnik posiada bezpośrednio lub pośrednio wszystkie udziały lub akcje łączących się spółek a także w sytuacji, gdy wspólnicy łączących się spółek posiadają udziały lub akcje łączących się spółek w takich samych proporcjach we wszystkich uczestniczących w połączeniu spółkach (dalej jako „Procedura Uproszczona”). Spełnienie powyższych warunków Procedury Uproszczonej umożliwia przeprowadzenie połączenia bez przyznawania wspólnikom spółki przejmowanej udziałów lub akcji spółki przejmującej.
Ponadto § 2 proponowanego przepisu stanowi, że w sytuacji, gdy jeden wspólnik posiada w sposób pośredni wszystkie prawa udziałowe w spółce przejmowanej (udziały albo akcje), a połączenie następuje na podstawie przepisów o Procedurze Uproszczonej, tj. bez przyznania udziałów lub akcji spółki przejmującej, to wierzyciel spółki, nieuczestniczącej w połączeniu, posiadającej bezpośrednio wszystkie prawa udziałowe spółki przejmowanej może żądać od tej spółki zabezpieczenia roszczeń w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia planu połączenia, jeśli uprawdopodobni, że zaspokojenie jego roszczeń jest zagrożone przez połączenie. W przypadku wystąpienia między spółką a jej wierzycielem sporu w przedmiocie ustanowienia zabezpieczenia, sądem właściwym do jego rozstrzygnięcia jest sąd właściwy miejscowo dla siedziby spółki, po uprzednim złożeniu przez wierzyciela wniosku o udzielenie zabezpieczenia do sądu w terminie dwóch miesięcy od dnia ogłoszenia planu połączenia.
Jednocześnie dodany Nowelizacją § 6 1 art. 516 KSH stanowi, że do Procedury Uproszczonej nie stosuje się wymienionych przepisów: 494 § 4 KSH, 499 § 1 pkt 2-4 KSH, 502 KSH oraz 503 KSH a wobec spółki przejmowanej nie stosuje się art. 501 KSH oraz art. 506 KSH.
Ogłoszenie i udostępnienie planu połączenia oraz udostępnienie dokumentów wynikających z art. 505 KSH powinno nastąpić co najmniej na miesiąc przed datą zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia spółki przejmującej, na którym ma być powzięta uchwała o połączeniu.
Planowane zmiany KSH w zakresie wskazanym powyżej korzystnie wpłyną na obrót gospodarczy poprzez zwiększenie możliwości w zakresie działań restrukturyzacyjnych podmiotów gospodarczych a także, w przypadku podmiotów, powiązanych osobowo (tożsamy skład podmiotów, którym przysługuje statut wspólnika lub akcjonariusza w spółce) również w zakresie szybszego procedowania procesu połączenia. Jednocześnie z literalnego brzmienia proponowanych przepisów wynika, że Uproszczona Procedura połączeniowa odnosi się do połączenia przez przejęcie (połączenie per incorporationem).
Proponowane zmiany KSH, co do zasady, należy ocenić pozytywnie, choć w toku procedury ustawodawczej mogą one ulec zmianie i dopiero w momencie ich ostatecznego uchwalenia a także po upływie odpowiedniego okresu stosowania możliwa będzie jednoznaczna ocena skutków proponowanej regulacji.
Autor: Michał Witek, radca prawny
