Alternatywny fundusz inwestycyjny jest instytucją wspólnego inwestowania, której przedmiotem działalności, w tym w ramach wydzielonego subfunduszu, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną, niebędącą funduszem działającym zgodnie z prawem wspólnotowym regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe (fundusze typu UCTIS). Każda instytucja zbiorowego inwestowania ma obowiązek posiadania podmiotu zarządzającego. Zarządzający ASI ma obowiązek zarządzania ASI, w szczególności zarządza portfelem inwestycyjnym oraz ryzykiem. Zarządzający ASI pełni rolę zbliżoną do towarzystwa funduszy inwestycyjnych, ale regulacja wymogów i warunków jest dużo mniej rygorystyczna.
Rodzaje zarządzania ASI
Możliwe są dwa rodzaje zarządzania ASI:
- wewnętrznie zarządzający ASI, w przypadku gdy ASI jest spółką kapitałową. Wówczas ASI jest jednocześnie swoim zarządzającym. W praktyce oznacza to, że zarządzającym jest zarząd spółki kapitałowej, a cała tym przypadku cała zarządzającym ASI”.
- zewnętrznie zarządzający ASI, w przypadku, gdy ASI jest spółką komandytową lub komandytowo-akcyjną i zarządzającym ASI jest komplementariusz spółki. Komplementariuszem może być wyłącznie spółka kapitałowa. Wówczas mamy do czynienia z rozdzieleniem ASI i zarządzającego ASI. Taką strukturę określa się jako „zewnętrzne zarządzanie ASI”.
Ustawa reguluje zasady działania podmiotów zarządzających ASI, zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. W zależności od wartości aktywów wchodzących w skład portfeli inwestycyjnych ASI, którymi zarządza lub będzie zarządzał konieczne jest uzyskanie przez zarządzającego ASI zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego (dalej także „KNF”) lub wpisu do rejestru zarządzających ASI, prowadzonego przez KNF. Zarządzający ASI wpisany do rejestru nie musi spełnić wielu bardzo restrykcyjnych wymogów nałożonych przepisami prawnymi na licencjonowanych zarządzających ASI. W tym przypadku nadzór KNF także będzie ograniczony.
Preferencyjne zasady opodatkowania
Prowadzenie działalności w formie ASI jest atrakcyjne z uwagi na preferencyjne zasady opodatkowania:
- dochody (przychody) uzyskane w roku podatkowym ze zbycia udziałów (akcji) są wolne od podatku, pod warunkiem, że zbywane udziały (akcje) posiadała przed dniem zbycia bezpośrednio nie mniej niż 5% udziałów (akcji) w kapitale spółki, której udziały (akcje) są zbywane, nieprzerwanie przez okres dwóch lat, z zastrzeżeniem, że przychody (dochody) są uzyskane ze sprzedaży udziałów (akcji) spółki, w której bezpośrednio lub pośrednio nieruchomości położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa do takich nieruchomości nie przekraczają 50% wartości aktywów takiej spółki;
- do ASI nie mają zastosowania unormowania dotyczące tzw. cienkiej kapitalizacji w aspekcie zaliczania kosztów finansowania dłużnego do kosztów uzyskania przychodu. Oznacza to, że ASI może zaliczać do kosztów uzyskania przychodów wszelkie koszty związane z pozyskiwaniem finansowania dłużnego bez konieczności uwzględniania limitów wskazany w przepisach ustawy o CIT;
- możliwe jest skorzystanie ze zwolnienia dywidendowego w przypadku gdy ASI ma formę spółki kapitałowej i spełni warunki przewidziane w ustawie o CIT dla tego zwolnienia.
Pomimo, że przepisy prawne umożliwiają utworzenie Alternatywnej Spółki Inwestycyjnej od 2016 r., to to dopiero w ostatnich czasie można zaobserwować wzrost zainteresowania tą formą prowadzenia działalności inwestycyjnej nie tylko ze względu na preferencje podatkowe, ale także ze względu to, że jest to atrakcyjna metoda realizacji inwestycji w udziały innych spółek prawa handlowego.
