Ustawa nowelizująca, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2021 r., zawiera szereg zmian dotyczących MPP. Niżej przedstawione zostaną podstawowe założenia dotyczące tych modyfikacji.
Kwota, od której MPP staje się obowiązkowy
Dotychczas obowiązująca treść przepisów ustawy wskazywała, iż MPP obowiązkowe jest w przypadku kiedy „kwota należności ogółem stanowi kwotę, o której mowa w art. 19 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców”. Taki zapis stwarzał wątpliwości interpretacyjne. Na jego podstawie można przyjąć, iż MPP byłby obowiązkowy wyłącznie wtedy, kiedy na fakturze wskazana jest kwota brutto w wysokości dokładnie 15.000 zł. Nowelizacja ma na celu wyeliminowanie tej nieścisłości. Obecny zapis jest już precyzyjny i nie pozostawia wątpliwości.
„Przy dokonywaniu płatności za nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem przekracza kwotę 15 000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej, podatnicy są obowiązani zastosować mechanizm podzielonej płatności. Do przeliczania na złote kwot wyrażonych w walucie obcej stosuje się zasady przeliczania kwot stosowane w celu określenia podstawy opodatkowania”.
MPP a potrącenia
Od 1 stycznia 2021 r. obowiązują nowe zasady dotyczące wyłączenia MPP również do potrąceń pozakodeksowych. Uzasadnienie ustawy nowelizującej klarowanie wyjaśnia przyczyny takiej zmiany:
„Dotychczas niestosowanie mechanizmu podzielonej płatności obejmuje wyłącznie wzajemne potrącenia w przypadku, gdy obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Bezpośrednie odesłanie do art. 498 Kodeksu cywilnego zawężało zatem krąg potrąceń, wobec których stosowanie obowiązku mechanizmu podzielonej płatności było wyłączone”.
Uznano, iż utrzymywanie ograniczenie tylko do potrąceń z art. 498 KC nie znajduje uzasadnienia. W tej chwili będzie możliwe wyłączenie obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności również w przypadku innych potrąceń, czyli potrąceń dokonywanych pomiędzy osobami, które nie są względem siebie dłużnikiem i wierzycielem (potrącenie wzajemne). Dodatkowo obie potrącane wierzytelności nie muszą być wymagalne.
Płatności z rachunku VAT
Od 1 stycznia 2021 r. wprowadzono możliwości dokonywania płatności z rachunku VAT kwoty odpowiadającej kwocie podatku z tytułu importu towarów czy też należności celnych na rzecz agencji celnych (art. 62b ust. 2 pkt 3a Prawa bankowego). Możliwość ta pojawiła się w wyniku zgłaszanych postulatów i została wprowadzona w związku z obowiązującą w Polsce praktyką regulowania należności celnych oraz podatkowych z tytułu importu towarów przez przedstawicieli celnych, którzy dokonują zgłoszeń celnych na rzecz importerów. Praktyka ta ma swoje uzasadnienie i wynika przede wszystkim z faktu, iż agencje celne zwykle obejmują zgłaszane (na rzecz importerów) do procedury dopuszczenia do obrotu towary posiadanymi przez siebie zabezpieczeniami celnymi, tj. gwarantują zapłatę należności importowych ciążących na towarach na podstawie własnych pozwoleń na składanie zabezpieczeń generalnych i uzyskanych „zobowiązań gwarantów”.
Wniosek o uwolnienie środków zgromadzonych na rachunku VAT
Od 1 stycznia 2021 r. ustawa o VAT wprowadza możliwości uzyskania od naczelnika urzędu skarbowego zgody na przekazanie środków zgromadzonych na rachunku VAT przez podmioty niebędące podatnikami. Dotychczasowe funkcjonowanie mechanizmu podzielonej płatności pokazało, że zdarzają się przypadki dokonywania płatności w tym mechanizmie na rzecz podmiotów, które nie są podatnikami podatku VAT. Taka sytuacja występuje przykładowo przy realizacji zajęcia wierzytelności. Nowowprowadzony art. 108b ust. 8 i 9 ustawy o VAT daje aktualnie możliwość złożenia wniosku o uwolnienie środków również przez inne podmioty niebędące podatnikami podatku VAT, które posiadają na rachunku VAT środki finansowe. Zmiana obejmuje również podmioty nieposiadające siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, które nie są podatnikami podatku VAT. Takich podmiotów też dotyczył problem z przekazywaniem kwot na rachunek VAT.