Ograniczenie odliczania strat podatnika dotyczy zaistnienia określonych zdarzeń sprowadzających się do następujących sytuacji :
- przejęcia innego przedsiębiorstwa w procesie łączenia spółek
- zakupu przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części lub ich nabycia w zamian za udziały na podstawie aportu
Utrata prawa do rozliczenia start podatkowych będzie miała miejsce jeśli w wyniku takich działań nastąpi :
- zmiana w całości lub w części przedmiotu faktycznie prowadzonej dotychczas podstawowej działalności gospodarczej przez podatnika
- zmiana udziałowców lub akcjonariuszy podatnika na koniec roku podatkowego o co najmniej 25 proc.
Wprowadzone zmiany zaostrzają dotychczasowe kryteria dające możliwość odliczenia własnych strat. Na chwilę obecną jest dopuszczalne odliczenie straty przez kolejne 5 lat, z jednorazową możliwością jej dokonania do 5 mln zł., a kwota obniżenia dochodu nie może przekroczyć 50 proc. straty w kolejnych latach. Ponadto, podatnik odrębnie musi wykazać stratę z działalności gospodarczej oraz z dochodów kapitałowych, a dochodów z jednego źródła nie można pomniejszyć o straty podatkowe z innego źródła. Natomiast jeżeli spółka spełni jedną ze wskazanych przesłanek w znowelizowanych przepisach, to wszystkie straty podatkowe z lat ubiegłych nie mogą zostać rozliczone ani skorygowane. Z kolei restrukturyzacje przeprowadzona w danym roku może powodować utratę prawa do rozliczania strat z ewentualnym obowiązkiem skorygowania zaliczek na podatek dochodowy.
Wskazane regulacje determinują konieczność dokonania dogłębnej analizy rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej oraz planowanych działań restrukturyzacyjnych, które mogą skutkować utrzymaniem lub utratą możliwości rozliczenia strat podatkowych na przestrzeni lat w przypadku zmiany zakresu działalności spółki a także struktur właścicielskich. Reorganizacja firmy bez utraty prawa do rozliczenia straty przez spółkę może się okazać kluczowym elementem całego procesu restrukturyzacji mającego z założenia poprawić sytuację przedsiębiorstwa.
Zastosowane przez ustawodawcę pojęcia w znowelizowanych przepisach są w dużej mierze ogólne i nieprecyzyjne co może prowadzić do sporów z organami podatkowymi. Zasady rozliczania strat podatkowych w sytuacjach reorganizacji biznesowych i w transakcjach bez odniesienia do precyzyjnych kryteriów na nowo zdefiniują proces restrukturyzacji w przedsiębiorstwach.