Wspomniana dyrektywa 2019/1023 nazywana jest potocznie „dyrektywą drugiej szansy”, ponieważ zapewnia niewypłacalnym przedsiębiorcom dostęp do co najmniej jednego rodzaju postępowania, które może prowadzić do całkowitego umorzenia długów, tj. uniemożliwienia egzekucji od przedsiębiorców ich niespłaconych zobowiązań podlegających umorzeniu lub umorzenie niespłaconych zobowiązań podlegających umorzeniu jako takich, w ramach postępowania, które mogłoby obejmować sprzedaż majątku lub plan spłaty wierzycieli.
W istocie implementacja ww. dyrektywy polegać ma na nowelizacji obowiązującego prawa restrukturyzacyjnego. Jak czytamy w dyrektywie, jej celem jest m.in. ażeby:
- rentowne przedsiębiorstwa oraz przedsiębiorcy, którzy znajdują się w trudnej sytuacji finansowej, mieli dostęp do skutecznych krajowych ram restrukturyzacji zapobiegawczej, które umożliwią im kontynuowanie działalności;
- uczciwi niewypłacalni lub nadmiernie zadłużeni przedsiębiorcy mogli korzystać z całkowitego umorzenia długów po upływie rozsądnego terminu, umożliwiając im w ten sposób skorzystanie z drugiej szansy;
- poprawiona została skuteczność postępowań dotyczących restrukturyzacji, niewypłacalności i umorzenia długów, w szczególności z myślą o skróceniu czasu trwania tych postępowań.
W dyrektywie wskazano również, że restrukturyzacja powinna umożliwiać dłużnikom znajdującym się w trudnej sytuacji finansowej kontynuowanie działalności w pełnym zakresie lub częściowo, poprzez zmianę składu, stanu lub struktury ich aktywów oraz ich pasywów lub jakiejkolwiek innej części ich struktury kapitałowej – w tym poprzez sprzedaż aktywów lub części przedsiębiorstwa – lub, w przypadku gdy tak przewidziano w prawie krajowym, całości przedsiębiorstwa, a także poprzez przeprowadzanie zmian operacyjnych.
Na stronie Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany projekt zmian do prawa restrukturyzacyjnego i prawa upadłościowego – zakłada dostosowanie istniejących rozwiązań do przepisów dyrektywy 2019/1023.
Należy wskazać, że wskutek implementacji dyrektywy będziemy mieli do czynienia w porządku prawnym z wyodrębnioną restrukturyzacją zapobiegawczą (postępowanie o zatwierdzenie układu, przyspieszone postępowanie układowe, postępowanie układowe), której adresatami są przedsiębiorcy zarówno niewypłacalni, jak i zagrożeni niewypłacalnością, postępowaniem sanacyjnym skierowanym wyłącznie w stosunku do przedsiębiorców niewypłacalnych (zarówno osób prawny,ch jak i ułomnych osób prawnych) oraz postępowaniem upadłościowym, które dąży do likwidacji przedsiębiorstwa.
Należy zwrócić uwagę, że dyrektywa zmienia zasady ochrony dłużnika, który wszczął postępowanie zapobiegawcze przed egzekucją. W trakcie kolejnych czterech miesięcy od dnia wszczęcia postępowania egzekucje skierowane przeciwko dłużnikowi zostają zawieszone i brak jest możliwości wszczęcia przeciwko dłużnikowi nowych egzekucji. Na wniosek dłużnika ochrona może zostać przedłużona przez sędziego-komisarza w stosunku do wszystkich lub niektórych egzekucji toczących się w stosunku do majątku dłużnika, jeśli przyczyni się to do osiągnięcia celu postępowania. Łączny okres ochrony przed egzekucją nie może przekraczać 12 miesięcy.
Warto wskazać, że implementacja dyrektywy może doprowadzić do pozytywnych zmian w zakresie sytuacji prawnej przedsiębiorców, którzy borykają się z problemem niewypłacalności lub jej ryzykiem, niemniej do dzisiaj implementacja dyrektywy nie została dokonana i nie ma pewności, kiedy faktycznie nastąpi.
