Progi dokumentacyjne w cenach transferowych

Zanim zostaną przedstawione obecne progi dokumentacyjne, warto przez chwilę wspomnieć o dość skomplikowanym sposobie badania obowiązku dokumentacyjnego, który obowiązywał w latach 2017 – 2018. Tym bardziej, iż organy skarbowe w dalszym ciągu posiadają uprawnienia do wszczęcia kontroli w zakresie obowiązku dokumentacyjnego, które powinny być sporządzone za te lata. Obowiązek dokumentacyjny za rok 2018 przedawni się z końcem 2023 r.

Krótko o obowiązku dokumentacyjnym w latach 2017 – 2018

Głównym warunkiem było przekroczenie progu kwotowego, jednakże sposób obliczania owych progów był dość skomplikowany w porównaniu z poprzednimi czy obecnymi przepisami. W tym okresie zrezygnowano ze stałej wysokości (zależnej jedynie od rodzaju poszczególnej transakcji). Wysokość progów kwotowych była zależna od wysokości przychodów danego podmiotu, w dodatku była ona obliczana w nie najprostszy sposób.

Podstawowym przepisem mówiącym o obowiązku dokumentacyjnym w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych według stanu prawnego na lata 2017 – 2018, był art. 9a ust. 1 zgodnie z którym podatnicy:

1) których przychody lub koszty, w rozumieniu przepisów o rachunkowości, ustalone na podstawie prowadzonych ksiąg rachunkowych przekroczyły w roku poprzedzającym rok podatkowy równowartość 2 000 000 euro:

a) dokonujący w roku podatkowym transakcji z podmiotami powiązanymi (…), mających istotny wpływ na wysokość ich dochodu (straty), lub

 b) ujmujący w roku podatkowym w księgach rachunkowych inne zdarzenia, których warunki zostały ustalone (lub narzucone) z podmiotami powiązanymi (…), mające istotny wpływ na wysokość ich dochodu (straty)

- lub

2) dokonujący, bezpośrednio lub pośrednio, zapłaty należności na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, wynikających z transakcji lub innego zdarzenia ujętego w księgach rachunkowych, jeżeli łączna kwota (lub jej równowartość) wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość 20 000 euro, lub

3) zawierający z podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową:

a) umowę spółki niebędącej osobą prawną, jeżeli łączna wartość wniesionych przez wspólników wkładów przekracza równowartość 20 000 euro lub

 b) umowę wspólnego przedsięwzięcia lub inną umowę o podobnym charakterze, w których wartość wspólnie realizowanego przedsięwzięcia określona w umowie, a w przypadku braku określenia w umowie tej wartości, przewidywana na dzień zawarcia umowy, przekracza równowartość 20 000 euro

- są obowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej tych transakcji lub innych zdarzeń (…).

Dwa dodane ustępy, tj. 1d oraz 1e, przybliżały do tego, jakiego rodzaju transakcje były uznawane przez ustawodawcę jako istotne, tzn. mające istotny wpływ na wysokość dochodu / straty podatnika, podlegające obowiązkowi dokumentacyjnemu. Zgodnie z art. 9a ust. 1d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, za tego typu transakcje uznawało się transakcje lub inne zdarzenia jednego rodzaju, których łączna wartość przekracza w roku podatkowym równowartość 50 000 euro, z tym że w przypadku podatników, których przychody w rozumieniu przepisów o rachunkowości, w roku poprzedzającym rok podatkowy przekroczyły równowartość:

1) 2 000 000 euro, lecz nie więcej niż równowartość 20 000 000 euro - za takie transakcje lub inne zdarzenia uznaje się transakcje lub inne zdarzenia jednego rodzaju, których wartość przekracza w roku podatkowym kwotę stanowiącą równowartość kwoty 50 000 euro powiększoną o 5 000 euro za każdy 1 000 000 euro przychodu powyżej 2 000 000 euro,

2) 20 000 000 euro, lecz nie więcej niż równowartość 100 000 000 euro - za takie transakcje lub inne zdarzenia uznaje się transakcje lub inne zdarzenia jednego rodzaju, których wartość przekracza w roku podatkowym kwotę stanowiącą równowartość kwoty 140 000 euro powiększoną o 45 000 euro za każde 10 000 000 euro przychodu powyżej 20 000 000 euro,

3) 100 000 000 euro - za takie transakcje lub inne zdarzenia uznaje się transakcje lub inne zdarzenia jednego rodzaju, których wartość w roku podatkowym przekracza kwotę stanowiącą równowartość kwoty 500 000 euro.

Natomiast zgodne z art. 9a ust. 1e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych za transakcje lub inne zdarzenia mające istotny wpływ na wysokość dochodu / straty podatnika uznawało się również zawartą w roku podatkowym:

1) umowę spółki niebędącej osobą prawną, w której łączna wartość wniesionych przez wspólników wkładów przekracza równowartość 50 000 euro lub

2) umowę wspólnego przedsięwzięcia lub inną umowę o podobnym charakterze, w której wartość wspólnie realizowanego przedsięwzięcia określona w umowie, a w przypadku braku określenia w umowie tej wartości, przewidywana na dzień zawarcia umowy, przekracza równowartość 50 000 euro.

Obecne przepisy

Na całe szczęście obecnie obowiązujące przepisy są mniej rygorystyczne od tych obowiązujących w latach 2017 – 2018. Przede wszystkim zrezygnowano z uzależnienia obowiązku dokumentacyjnego od przychodu danego podmiotu. Obecnie powrócono do obowiązku sporządzenia dokumentacji podatkowej, w przypadku gdy wartość transakcji przekroczy stały, określony próg (zależny od jej rodzaju). Co równie ważne – po raz pierwszy progi nie są wyrażone w EUR, ale w PLN.

Według art. 11k ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych[1] obecnie obowiązującej ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, lokalna dokumentacja cen transferowych powinna zostać sporządzona dla transakcji kontrolowanej, której wartość, pomniejszona o podatek od towarów i usług, przekracza w roku obrotowym następujące progi dokumentacyjne:

1) 10 000 000 PLN - w przypadku transakcji towarowej,

2) 10 000 000 PLN - w przypadku transakcji finansowej,

3) 2 000 000 PLN - w przypadku transakcji usługowej,

4) 2 000 000 PLN - w przypadku innej transakcji niż określone w powyższych punktach.

Warto dodać, iż zgodnie z art. 11k ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, powyższe progi dokumentacyjne są ustalane odrębnie dla:

1) każdej transakcji kontrolowanej o charakterze jednorodnym niezależnie od przyporządkowania transakcji kontrolowanej do transakcji towarowych, finansowych, usługowych albo innych transakcji;

2) strony kosztowej i przychodowej.

Co z kolei z transakcjami z podmiotami z tzw. „rajów podatkowych”? W kwestii progów dla tych transakcji było parę zmian od 2019 r., w tym kwestia obowiązków związanych z tzw. „pośrednimi transakcjami rajowymi”, lecz jest to temat do odrębnych rozważań. Ostatecznie, pod koniec 2022 r. ustawodawca wprowadził następujące progi kwotowe:

- 2 500 000 zł - w przypadku transakcji finansowej,

- 500 000 zł - w przypadku transakcji innej niż transakcja finansowa.

Przy czym, zgodnie z art. 11k ust. 2a i art. 11o ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w obecnym brzmieniu, powyższe progi dotyczą zarówno transakcji kontrolowanych, jak i transakcji „niekontrolowanych”[2].

Wiedza o progach dokumentacyjnych jest potrzebna do weryfikacji tego, czy przy transakcjach z podmiotami powiązanymi (a w przypadku „podmiotów rajowych” – również niepowiązanymi) zachodzi obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowych cen transferowych.

Jeżeli mają Państwo wątpliwości w powyższym zakresie – zapraszamy do kontaktu. Zespół Cen Transferowych Russell Bedford Poland Sp. z o.o. służy pomocą.

[1] Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 1800, ze zm.)

[2] Transakcje kontrolowane, zgodnie z art. 11a ust. 1 pkt 6 została zdefiniowana jako: identyfikowane na podstawie rzeczywistych zachowań stron działania o charakterze gospodarczym, w tym przypisywanie dochodów do zagranicznego zakładu, których warunki zostały ustalone lub narzucone w wyniku powiązań.