Osoby fizyczne, które po dniu 1 stycznia 2014 roku poniosą wydatki na materiały budowlane będą posiadać prawo do ubiegania się o zwrot jej części. Dotychczas obowiązywał dużo szerszy katalog czynności, które kwalifikowały się do dokonania zwrotu tych wydatków. Obecnie będzie można złożyć wniosek o zwrot tylko w przypadku poniesienia wydatków w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych związanych z budową domu jednorodzinnego, tudzież nadbudową lub rozbudową budynku na cele mieszkalne lub przystosowaniem budynku niemieszkalnego (jego części lub pomieszczenia niemieszkalnego) na cele mieszkalne. Warto zauważyć, iż katalog ten został znacząco zawężony, gdyż na mocy ustawy z dnia 29 sierpnia 2005 roku o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym dozwolone było poniesienie wydatków na materiały budowlane również w związku z remontem lokalu lub budynku mieszkalnego.
Ustawodawca ograniczył również powierzchnię budynku, od którego budowy albo przebudowy można wnioskować o zwrot części wydatków. Od początku 2014 roku limity te będą kształtować się na poziomie odpowiednio 75m2 dla lokalu mieszkalnego oraz 100m2 domu jednorodzinnego, jednakże dla rodzin wychowujących przynajmniej trójkę dzieci (małoletnich, otrzymujących rentę socjalną lub zasiłek pielęgnacyjny, lub do ukończenia dwudziestego piątego roku życia, pod warunkiem, że dalej się kształci) limity te są wyższe o 10m2. Istotnym jest fakt, że osoba fizyczna do końca roku, w którym wydano pozwolenie na budowę lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego nie może ukończyć 36 lat i do dnia złożenia wniosku o zwrot poniesionych wydatków nie była:
- właścicielem budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego,
- osobą, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu,
- właścicielem lub współwłaścicielem budynku, jeżeli przy zniesieniu współwłasności jego udział obejmował przynajmniej jeden lokal mieszkalny.
Zwrot dokonywany jest na wniosek złożony przez osobę fizyczną lub wspólnie przez małżonków we właściwym urzędzie skarbowym, który składa się raz, nie później niż do 31 grudnia roku, w którym zgodnie z prawem miało miejsce przystąpienie do użytkowania wybudowanego lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego. Zwrot dokonywany jest na podstawie decyzji z określeniem kwoty wydatków, z tym wyjątkiem, że w przypadku braku wątpliwości co do prawidłowości złożonego wniosku, taka decyzja nie musi zostać wydana. Termin zwrotu wydatków różni się w zależności od trybu, na podstawie którego organ podatkowy działa. W przypadku konieczności wydania decyzji, zwrot wydatków zostanie dokonany w terminie 25 dni od dnia doręczenia decyzji,a w pozostałych przypadkach kwota zwrotu zostanie wypłacona w terminie 4 miesięcy od dnia złożenia wniosku.
Otrzymana kwota zwrotu jest zależna od wysokości obowiązującej stawki podatku VAT i dla aktualnie obowiązującej stawki 23% wynosi 65,22% kwoty podatku VAT z faktur. Kwota ta nie może być wyższa niż 12,295% kwoty stanowiącej iloczyn 70m2 powierzchni użytkowej i ceny 1m2 powierzchni użytkowej lokalu mieszkalnego ostatnio ogłaszanej przez Główny Urząd Statystyczny przed kwartałem, w którym składany jest wniosek o zwrot.
Nowe przepisy, wprowadzone z ustawą o tzw. mieszkaniu dla młodych istotnie różnią się od obowiązującego do końca roku 2013 stanu prawnego. Przede wszystkim, zwrot nie obejmuje już wydatków poniesionych w związku z remontem budynku lub lokalu mieszkalnego. Ograniczono wielkość pomieszczeń mieszkalnych pod względem powierzchni, jak również wprowadzono limit wieku dla osoby składającej wniosek. Najbardziej istotnym elementem jest to, że zwrot ten dotyczy tylko osób, które do dnia złożenia wniosku nie posiadały tytułu do własnego lokalu lub budynku mieszkalnego.
Znaczne ograniczenie możliwości dokonania zwrotu wydatków jest z pewnością zmianą niekorzystną dla podatników. Z drugiej jednak strony, ważne jest, iż nowy projekt ma na celu niesienie pomocy ludziom młodym nie tylko w nabyciu nowego mieszkania, ale również w ograniczeniu kosztów jego budowy.
