Ustawa zawiera propozycję nowego przepisu tj. art. 106b ust. 4 w ustawie z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Ustawa VAT). Zgodnie z treścią tego przepisu przedsiębiorca, który po danej transakcji otrzyma paragon bez NIP w późniejszym czasie nie wymieni go na fakturę VAT. Tym samym pozbawiony zostanie prawa do odliczenia tej daniny. W rezultacie, zgodnie z informacjami z Ministerstwa Finansów, dany przedsiębiorca winien w ramach należytej staranności i we własnym interesie dowiedzieć się od swojego kontrahenta czy dana kasa fiskalna drukuje paragony z NIP. Wskazać należy, że tego typu kasy fiskalne nie są jeszcze popularne na rynku i w najbliższym czasie nie należy spodziewać się zakupu nowych egzemplarzy przez przedsiębiorców.
Z powyższą propozycją nie zgadza się Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Zgodnie z informacjami pozyskanymi z tego resortu „Przedsiębiorcy nie powinni tracić prawa do odliczenia podatku tylko dlatego, że kasa sprzedawcy nie drukuje potwierdzeń sprzedaży z NIP kupującego”.
Z poglądem resortu spraw zagranicznych zgadza się z Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej, która przypomniała w tym zakresie utrwalone już orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Zgodnie z orzecznictwem kwestie formalne tj. np. NIP na dokumencie, nie mogą decydować o zakresie prawa do odliczenia podatku VAT.
Dodatkowo Ministerstwo Spraw Zagranicznych wskazuje, iż proponowane rozwiązanie w postaci art. 106 ust. 4 Ustawy VAT jest niezgodne z unijną dyrektywą VAT a dokładniej art. 220. Dzieje się tak ponieważ stosując nowy przepis gdyby np. kasa fiskalna sprzedawcy nie drukowała paragonów z NIP, to wprawdzie doszłoby do transakcji, ale nie byłaby ona odpowiednio udokumentowana. Dodatkowo wskazać należy, co podkreśla również resort spraw zagranicznych, w unijnej dyrektywie brak jest przepisów, które wiązałyby prawo do odliczenia podatku z podaniem NIP. W swojej negatywnej opinii odnośnie proponowanych zmian Prokuratoria Generalna RP odwołuje się również do orzecznictwa Trybunały Sprawiedliwości Unii Europejskiej w zakresie możliwości skorzystania przez podatników prawa do potrącenia VAT, jeśli spełnione zostały warunki materialne tj. do transakcji doszło, nie było oszustwa, lecz nie zostały spełnione niektóre warunki formalne (np. zgodnie z proponowanymi zmianami obowiązek podania NIP na dokumencie). Powyższe znajduje potwierdzenie w wyrokach Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 21 października 2010 roku, sygn. akt C-385/09, czy z 1 marca 2012 roku, sygn. akt C-280/10.
Pomimo, iż cel wprowadzenia zmian jest słuszny tj. eliminacja oszustów z rynku, proponowane zmiany są niezgodne z przepisami dyrektywy 2006/112 i ograniczają podatnikom możliwość realizacji swojego podstawowego uprawnienia w postaci prawa do odliczenia podatku.
Autor: Piotr Bachnik
