Ograniczenie prawa do odliczenia VAT

Organy podatkowe wymagają, żeby firmy, dokonując transakcji ze swoimi kontrahentami, weryfikowały ich, a najlepiej jeszcze również kontrahentów swoich kontrahentów. Przedstawiciele fiskusa zdają się nie słyszeć, że podatnicy najczęściej nie mają wpływu na to, od kogo towar kupił ich dostawca. Pomimo tego pozbawienie podatnika prawa do odliczenia podatku VAT jest dla organów oczywiste.

Orzecznictwo sądów administracyjnych coraz wyraźniej pokazuje, że fiskus badając transakcje na gruncie VAT, powinien rozpatrywać każdą sprzedaż indywidualnie, bowiem mechanizm odliczenia VAT nie przewiduje zbiorowej odpowiedzialności i ograniczenia prawa do odliczenia wszystkim uczestnikom obrotu z uwagi na stwierdzenie ewentualnych nieprawidłowości u któregoś z kontrahentów.

W sytuacji, gdy organy podatkowe chcą odmówić podatnikowi prawa do odliczenia VAT należy wskazać, że prawo to jest fundamentem konstrukcji podatku VAT i jego ograniczenie może mieć miejsce w szczególnych przypadkach wykazania przez organy, że podatnik wiedział lub przy zachowaniu należytej staranności mógł wiedzieć o tym, że bierze udział w oszustwie podatkowym.

PONIŻEJ AKTUALNE TEZY ORZECZNICTWA W TYM ZAKRESIE:

„Orzecznictwo TSUE wskazuje wyraźnie, że nie ma odpowiedzialności zbiorowej podmiotów uczestniczących w łańcuchu dostaw. Taki sposób myślenia byłby niebywale krzywdzący dla podmiotów, które nieświadomie zostały wciągnięte w tego typu proceder i może doprowadzić w istocie do upadłości wielu rzetelnych firm” – wyrok NSA z dnia 30 sierpnia 2017 r., sygn. akt I FSK 552/17

„Twierdzenie zatem, że jest powszechnie wiadomym, iż na rynku paliw funkcjonuje wiele podmiotów nieuczciwie prowadzących swe interesy oraz podmiotów, które korzystają z tego zmierzając do zmniejszenia kosztów swej działalności oraz że powinno to mieć odbicie w szczególnej staranności w przeprowadzanie transakcji tego typu jest sprzeczne z założeniami podatku od towarów i usług, w którym prawo do odliczenia jest jego elementem konstrukcyjnym gwarantującym neutralność podatku dla przedsiębiorcy, a każda dostawa powinna być rozpatrywana indywidulanie” – wyrok NSA z dnia 19 września 2017 r., sygn. akt I FSK 133/16

„Organy podatkowe nie mogą w sposób generalny wymagać, by podatnik zamierzający skorzystać z prawa do odliczenia podatku VAT badał, czy wystawca faktury za towary lub usługi, których odliczenie ma dotyczyć, jest podatnikiem, czy dysponuje towarami będącymi przedmiotem transakcji i jest w stanie je dostarczyć oraz czy wywiązuje się z obowiązku złożenia deklaracji i zapłaty podatku VAT, albo żeby podatnik ten posiadał potwierdzające to dokumenty; co do zasady bowiem to do organów podatkowych należy dokonywanie niezbędnych kontroli podatników w celu wykrycia nieprawidłowości i naruszeń przepisów prawa w zakresie podatku VAT oraz karanie podatników winnych takich nieprawidłowości lub naruszeń” – wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 21 czerwca 2012 r. w sprawie Mahageben i David C‑80/11 i C‑142/11.