Ze względu na szeroki zakres zmian wprowadzanych zmian oraz przewidziane w nowych przepisach rozwiązania korzystniejsze niż dotychczas dla podatników, ustawodawca postanowił zastosować szczególny przepis przejściowy, na podstawie którego podatnicy mogą wybrać reżim do dokumentowania transakcji zrealizowanych w 2018 roku.
Sytuacji nie ułatwia fakt, że przepisy, które są zastępowane, również są dla podatników pewną nowością, ponieważ obowiązywały one zaledwie dwa lata (od 1 stycznia 2017 r. do 31 grudnia 2018 r.). W kontekście wszystkich tych informacji podatnicy miewają wątpliwości jaki rygor zastosować i jaką w związku z tym informację należy przygotować. Z pewną pomocą przychodzi Ministerstwo Finansów, które publikuje objaśnienia (dosyć ogólne) oraz dziennikarze Gazety Prawnej, który podjęli działania zmierzające do uzyskania bardziej precyzyjnych odpowiedzi. Niestety odpowiedzi MF nadal mają dość ogólny charakter.
Jak zatem wygląda rzeczywiście sytuacja podatników, którzy muszą do końca września sporządzić informację o cenach transferowych i realizacji obowiązków za 2018 rok? – spróbujemy poniżej zwięźle przedstawić najważniejsze fakty i wskazówki:
-
Nowa informacja o cenach transferowych (TP-R)– składana będzie po raz pierwszy za 2019 r. (rok podatkowy rozpoczynający się po 31 grudnia 2018 r.) w roku 2020. Na dzień dzisiejszy nie mamy jeszcze pewności jaki będzie jej ostateczny kształt oraz tryb składania. Wiadomym jest natomiast, iż bez względu na to jaki rygor podatnik wybierze do dokumentowania roku 2018, za rok 2018 do końca września powinien złożyć CIT-TP lub PIT-TP, zgodnie z przesłankami wynikającymi z przepisów obowiązujących do końca 2018 r.
-
Składanie sprawozdania CIT-TP/PIT-TP – zgodnie ze stanowiskiem MF, podatnicy będą zobowiązani do składania uproszczonych sprawozdań na dotychczasowych zasadach bez względu na to, czy rok 2018 zdecydują się dokumentować wg. przepisów „starych” czy „nowych”, przy czym:
- w przypadku dokumentowania transakcji realizowanych w roku 2018 według dotychczasowych zasad sytuacja jest dość czytelna – deklarujemy transakcje tak samo, jak było to sporządzane dla roku 2017, CIT-TP/PIT-TP jest obowiązkowy dla podatników, którzy przekroczyli kryterium przychodowo-kosztowe na poziomie 10 mln EUR.
- w przypadku dokumentowania transakcji realizowanych w roku 2018 wg „nowych” zasad MF oczekuje od podatników sporządzenia CIT-TP/PIT-TP zgodnie z przepisami „starymi” i tutaj mogą się pojawić pewne trudności, ponieważ stosując nowe przepisy zakres obowiązku dokumentacyjnego może być inny niż wynikający ze „starych” zasad a w niektórych przypadkach może się okazać, że podatnik realizuje jedynie takie transakcje, które są zwolnione z obowiązku dokumentacyjnego w świetle „nowych” przepisów – wówczas mimo braku obowiązku dokumentacyjnego będzie zobowiązany do przeanalizowania transakcji w sposób umożliwiający prawidłowe wypełnienie sprawozdania CIT-TP/PIT-TP. -
Oświadczenie o sporządzeniu dokumentacji– w tym przypadku również sporo zależy od decyzji podatnika:
- jeżeli podatnik zdecydował się dokumentować transakcje realizowane w roku 2018 wg „starych” zasad (obowiązujących w latach 2017-2018), to składa oświadczenie w dotychczasowej formie, czyli oświadczenie o sporządzeniu dokumentacji wysyłane w formie papierowej;
- jeżeli podatnik zdecydował się na zastosowanie „nowych” zasad dla udokumentowania transakcji realizowanych w 2018 r., oświadczenie będzie składał zgodnie z przepisem art. 11m, a zatem potwierdzające nie tylko fakt sporządzenia lokalnej dokumentacji podatkowej, lecz również potwierdzające, że transakcje objęte tą dokumentacją były dokonywane na warunkach rynkowych. -
Informacje o cenach transferowych w CIT-8– deklaracja CIT-8 składana za rok podatkowy 2018 nie została dostosowana do wspomnianych przepisów przejściowych umożliwiających podatnikom dokumentowanie transakcji realizowanych w 2018 roku. Pytania dotyczące obowiązku dokumentacyjnego (pozycja 26) odwołują się bowiem do „starych” przepisów, tj. art. 9a ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT i nie zawierają żadnego odniesienia do „nowych” regulacji. W konsekwencji podatnik, który podjął decyzję o dokumentowaniu transakcji realizowanych w 2018 roku wg. „nowych” zasad nie ma możliwości udzielenia odpowiedzi, która byłaby całkowicie zgodna z istniejącym stanem faktycznym i prawnym. MF udzielając odpowiedzi na pytanie jak powinien postąpić podatnik w tej kłopotliwej sytuacji wskazał jedynie, że faktycznie deklaracje CIT-8 nie zostały technicznie dostosowane do rozwiązania dopuszczonego przepisami przejściowymi, ale z perspektywy administracji podatkowej problem nie jest aż tak palący, ponieważ organy podatkowe dowiedzą się o tym jaki rygor wybrał podatnik na podstawie złożonych oświadczeń o sporządzeniu dokumentacji. Wielu podatników jest już po decyzji jak odpowiedzieć na to pytanie – z jednej strony wydaje się, że skoro pytanie w deklaracji odnosi się do przepisu obowiązującego do końca 2018 r., to udzielając odpowiedzi na nie należy oceniać sytuację z perspektywy tych przepisów, z drugiej strony w sytuacji, kiedy wg. „starych” zasad podatnik był zobowiązany do sporządzenia dokumentacji, ale korzysta z regulacji obowiązującej od 2019 r. i na jej podstawy nie ma obowiązków dokumentacyjnych, to oznacza, że w deklaracji CIT-8 może „legalnie” zaznaczyć, że miał obowiązek sporządzić dokumentację, a następnie również w świetle prawa tej dokumentacji nie sporządzać.
Pozostaje ufać, że organy podatkowe nie będą wykorzystywać tych rozbieżności w sposób niekorzystny dla podatników, co zresztą w świetle jeszcze obowiązującej Ordynacji podatkowej powinien gwarantować art. 2a Ordynacji podatkowej, a wg rządowego projektu Ordynacji podatkowej, który w dniu 4 czerwca 2019 r. został skierowany do prac sejmowych, nadal ma zapewniać jej art. 18.
Żródła:
-
Ustawa z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw;
-
Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych;
-
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie informacji o cenach transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych;
-
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa;