Sankcje za niedopełnienie obowiązku terminowego zainstalowania kasy fiskalnej znajdują się kodeksie karnym skarbowym, a także w ustawie o VAT.
Pod groźbą kary
Zgodnie z art. 60 § 1 Kodeksu karnego skarbowego (kks), kto wbrew obowiązkowi nie prowadzi księgi, podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych. Zgodnie z treścią art. 60 § 4 kks w wypadku mniejszej wagi sprawca podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe. Czytając ten przepis należy jednocześnie mieć na uwadze treść art. 53 § 21 pkt 5 kks, w którym to przepisie ustawodawca zdefiniował pojęcie księgi użyte w art. 60 kks. W konsekwencji przez księgi, odnosząc się do art. 53 § 21 kks, należy rozumieć również urządzenia ewidencyjne, do których prowadzenia zobowiązuje ustawa, a w szczególności zapisy o kasie rejestrującej.
Wskazać również należy na odpowiedzialność karną skarbową, wynikającą z treści art. 62 § 4 kks. Zgodnie z treścią tego przepisu karze podlega także ten, kto wbrew przepisom ustawy dokona sprzedaży z pominięciem kasy rejestrującej albo nie wyda dokumentu z kasy rejestrującej, stwierdzającego dokonanie sprzedaży. Karą w tym przypadku jest kara grzywny w wymiarze do 180 stawek dziennych.
Natomiast zgodnie z art. 111 ust. 2 ustawy o VAT, w przypadku niedopełnienia obowiązku rejestracji kasy fiskalnej właściwy organ podatkowy ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług za okres do momentu rozpoczęcia prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących. W stosunku do osób fizycznych (które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe) dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się.
Czynny żal
Ponadto przedsiębiorca, który nie zaewidencjonował kasy fiskalnej w odpowiednim czasie, musi brać pod uwagę utracenie prawa do ulgi na zakup kasy fiskalnej.
W zakresie odpowiedzialności karno skarbowej należy pamiętać o treści art. 16 § 1 kks, czyli o tzw. czynnym żalu. Tym samym może uniknąć grzywny za wykroczenie skarbowe przedsiębiorca, który dobrowolnie i z własnej inicjatywy zgłosi swoje zaniedbanie do urzędu skarbowego i wyjaśni przyczynę opóźnienia. Niemniej jednak tzw. czynny żal nie powoduje możliwości przywrócenia prawa do ulgi na zakup kasy fiskalnej.
W konsekwencji każdy przedsiębiorca dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych powinien zadbać o prawidłową instalację kasy fiskalnej. Pozwoli to uniknąć odpowiedzialności karno skarbowej i ustrzeże przed poniesieniem dodatkowego zobowiązania podatkowego. Ponadto da możliwość skorzystania z ulgi na zakup kasy fiskalnej.
