Wypłata dywidendy wiąże się co do zasady z obowiązkiem zapłaty podatku. Mowa oczywiście o podatku u źródła, nazywanym także podatkiem WHT (withholding tax). Regulacje ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, dalej ustawa o CIT, przewidują opodatkowanie dywidendy stawką 19%, ale istniejące możliwości zwolnienia lub zastosowania obniżonej stawki podatku na podstawie przepisów szczególnych lub umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania powodują, że w przypadku wielu wypłat obowiązek zapłaty podatku praktycznie nie występuje. Niemniej od początku 2022 roku (wprowadzenie mechanizmu pay&refund) w przypadku wypłaconych kwot na rzecz tego samego podatnika łącznie przekraczających limit 2 000 000 zł rocznie płatnik co do zasady musi pobrać podatek, pomimo spełnienia przesłanek do zwolnienia, a następnie on lub podatnik mogą ubiegać się o zwrot wpłaconych należności. Aby uniknąć konieczności pobrania podatku od wypłat przekraczających 2 mln zł, w momencie dokonania wypłaty, konieczne jest podjęcie dodatkowych działań: złożenie odpowiedniego oświadczenia lub uzyskanie opinii od organów podatkowych.

Dnia 26 lipca 2021 r. Ministerstwo Finansów opublikowało długo wyczekiwany projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw w związku z zapowiadanymi zmianami podatkowymi dotyczącymi tzw. programu „Polski Ład” czyli odbudowy gospodarki po epidemii koronawirusa. 29 października 2021 r. pojawił się nowy, zmodyfikowany projekt ustawy zmieniającej – po konsultacjach społecznych, autopoprawką ze strony rządu oraz poprawkami senatu. Projekt zakłada szereg rewolucyjnych zmian podatkowych istotnie przeobrażających system podatkowy w Polsce. Sama treść ustawy liczy 277 stron, natomiast wydane do niej uzasadnienie – 267 stron. W naszej ocenie warto zapoznać się z przedmiotowymi nowelizacjami, po to żeby zidentyfikować pojawiające się szanse i zagrożenia. W tym celu przygotowaliśmy cykl artykułów, który ułatwi to zadanie.

Podczas wtorkowego XIII Forum Cen Transferowych przedstawiciel Ministerstwa Finansów zapowiedział, że przepisy o tzw. „ukrytej dywidendzie” wejdą nie tak jak pierwotnie zakładano od początku 2022 r., lecz rok później, od 1 stycznia 2023 r.

Podstawowym uprawieniem każdego ze wspólników jest prawo do dywidendy, czyli prawo do udziału w osiągniętych przez spółkę zyskach. Przez „prawo do udziału w zysku” należy rozumieć zysk wynikający z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczony do podziału uchwałą zgromadzenia wspólników.

W dniu 22 sierpnia 2020 r. Minister Finansów, udzielając odpowiedzi na interpelację poselską 9368, wskazał, że wypłata dywidendy nie mieści się w definicji transakcji kontrolowanej i nie podlega obowiązkowi sporządzenia dokumentacji podatkowej.

Najważniejszym prawem majątkowym wspólnika w spółce z o.o. jest prawo do wypracowanego przez spółkę zysku. Niemniej jednaj osiągnięcie zysku przez spółkę z o.o. nie oznacza, że wspólnicy otrzymają przysługującą im dywidendę. Zysk spółki, jako element jej majątku, jest przedmiotem rozporządzeń zgromadzenia wspólników, które jako naczelny organ spółki z o.o. ma prawo decydowania o przeznaczeniu osiągniętego w danym roku obrotowym zysku.

Ustawa nowelizująca kodeks spółek handlowych modyfikuje między innymi przepisy dotyczące terminu wypłaty dywidendy, ale także wprowadza pewne novum – podstawę normatywną obowiązku zwrotu wypłaconych zaliczek na poczet przewidywanej dywidendy za rok obrotowy w przypadku osiągnięcia przez spółkę straty albo zysku mniejszego niż przewidywany.

W dniu 1 marca 2019 r. wejdą w życie nowe przepisy dotyczące zaliczki na poczet dywidendy w spółce z o. o. Stanowią one kolejną zmianę w Kodeksie spółek handlowych (dalej jako: „k.s.h.”), wdrażaną na mocy ustawy z dnia 9 listopada 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym (Dz.U. z 2018 r. poz. 2244, zwana dalej: „Ustawą”). Dzięki nowym unormowaniom zaliczka na poczet dywidendy będzie miała definitywnie charakter zwrotny.

Otrzymanie dywidendy to podstawowe uprawnienie udziałowca spółki z o.o. i akcjonariusza spółki akcyjnej. Zarówno wspólnik, jak i akcjonariusz mają prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonym do podziału uchwałą zgromadzenia wspólników (walnego zgromadzenia w przypadku spółki akcyjnej). Wynika to − w przypadku spółek z o.o. − z art. 191 § 1 Kodeksu spółek handlowych z 15 września 2000 r.¹ (dalej k.s.h.), a w przypadku spółek akcyjnych − z art. 347 § 1 k.s.h. Rodzi się jednak pytanie, istotne z punktu widzenia udziałowca i akcjonariusza, jak też samej spółki, dotyczące zasady ustalania terminu, w którym należy wypłacić dywidendę.